Przyprawa curry – skład, właściwości. Jak zrobić sos curry?
Aktualizacja: 9 kwietnia, 2024
Curry to bardzo charakterystyczna przyprawa, zazwyczaj o żółtej barwie i ciekawym smaku. Dostępna jest niemalże w każdym polskim sklepie. To właśnie dzięki niej jesteśmy w stanie przygotowywać potrawy o charakterystycznym smaku i aromacie. Jakie właściwości wykazuje? Z czego jest produkowana?
Przyprawa curry
Curry to mieszanka przypraw pochodzących z Indii. Swoją nazwę zawdzięcza brytyjskim kolonizatorom. W niektórych krajach curry oznacza danie, u nas znane jest jako mieszanka przyprawowa. Jej skład odgrywa istotną rolę w poprawie zdrowia. Kurkuma wspomaga pracę serca i hamuje rozwój komórek nowotworowych, chilli poprawia metabolizm, cynamon działa antyseptycznie i przeciwwirusowo, kumin łagodzi dolegliwości żołądkowe i przyspiesza trawienie, natomiast imbir rozgrzewa i dodaje energii.
Curry – skład
Curry w swoim składzie zawiera m.in. kurkumę, imbir, chili, cynamon, kardamon, sól, pieprz czarny, kolendrę, gałkę muszkatołową i gorczycę czarną, jednak jego skład nie jest z góry określony. Istnieją także regionalne odmiany mieszanki określanej jako curry masala albo curry powder. Przyprawa może mieć różne kolory, w zależności od tego, jaki pojedynczy składnik przeważa w mieszance.
Curry – właściwości
Poszczególne właściwości curry zależą od składników mieszanki. Zawarte w nim chilli pomaga konserwować żywność w upalnym indyjskim klimacie, kapsaicyna (składnik chili) działa przeciwnowotworowo, zmniejsza ryzyko chorób serca oraz redukuje tkankę tłuszczową. Badania wykazują, iż kurkumina (składnik kurkumy) zawarta w curry działa przeciwzapalnie i przeciwutleniająco. Kurkuma ułatwia też trawienie białek i zapobiega tworzeniu się toksyn w organizmie człowieka. Wspomaga pracę wątroby i zapobiega wzdęciom. Ma również działanie żółciopędne. Piperyna zawarta w pieprzu zapobiega powstawaniu stresu oksydacyjnego, działa przeciwutleniająco, wykazano również, że zwiększa działanie kurkuminy. Pieprz łagodzi wzdęcia, pomaga zwalczyć stany zapalne (np. przyzębia czy dróg moczowych) i redukuje odczuwanie bólu. Imbir poprawia ukrwienie ciała i mózgu, dzięki czemu zwiększa wydajność umysłową i rozgrzewa. Skutecznie łagodzi mdłości. Z tego powodu zalecany jest w chorobie lokomocyjnej. Kmin rzymski jest natomiast cennym źródłem żelaza w diecie (jednak przyprawy nie są najlepszym sposobem na zapobieganie anemii, ponieważ dodajemy ich stosunkowo niewiele do posiłków). Ponadto charakteryzuje się działaniem przeciwzapalnym i stymuluje wydzielanie trzustkowe. Gorczyca i kolendra mają wspólne działanie w kwestii poprawy pracy układu pokarmowego. Działają stymulująco na pracę przewodu pokarmowego, wydzielanie żołądkowe, a przy tym charakteryzują się zdolnością do unieszkodliwiania drobnoustrojów i bakterii. Cynamon natomiast wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, obniża poziom glukozy we krwi oraz poziom cholesterolu w surowicy, tym samym działając korzystnie na układ sercowo-naczyniowy.
Jak zrobić sos curry?
Głównym składnikiem sosu jest przyprawa curry, która zawiera cenne dla zdrowia składniki odżywcze. Sos jest prosty i szybki w przygotowaniu, sprawdzi się świetnie z drobiem lub rybą.
Składniki:
- 1 łyżeczka masła
- 3 łyżeczki przyprawy curry
- Jogurt naturalny grecki
Wykonanie:
- Masło rozpuścić w garnuszku, dodać curry i gotować przez 2 min.
- Następnie do rozpuszczonego masła dolać pół szklanki wrzątku i gotować przez kolejne 4 min.
- Na koniec zagęścić jogurtem greckim i chwilę gotować, aż sos trochę zgęstnieje.
- Sos jest gotowy do podania.
Sprawdzi się na zimno, jako świetny dodatek do sałatek oraz kanapek.
Składniki:
- Cebula (pół)
- Olej rzepakowy (łyżka)
- Jogurt naturalny (150g)
- Skrobia (30g)
- Przyprawa curry (3 łyżeczki)
Wykonanie:
- Cebulę bardzo drobno posiekać.
- Na patelni rozgrzać olej i wrzucić przygotowaną cebulę.
- Podsmażyć chwilę, nie dopuszczając do zarumienienia cebuli.
- Następnie na patelnię, dodać jogurt, skrobię i przyprawę curry.
- Sos podgrzewać na wolnym ogniu, cały czas mieszając aż zgęstnieje.
Podsumowując curry można używać do przygotowania różnego rodzaju potraw orientalnych. Z kolei sosy z zawartością curry bardzo dobrze sprawdzają się w połączeniu z drobiem i rybami, a dip na zimno do kanapek czy sałatek. Oprócz walorów smakowych posiada wiele właściwości zdrowotnych m.in. zmniejsza poziom cholesterolu we krwi, działa przeciwzapalnie i zmniejsza ryzyko otyłości.
Literatura:
[1] Ng TP, Chiam PC, Lee T, Chua HC, Lim L, Kua EH., Curry consumption and cognitive function in the elderly, Am J Epidemiol. 2006 Nov 1;164(9):898-906. Epub 2006 Jul 26, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16870699
[2] John M. Ringman, Sally A. Frautschy, Gregory M. Cole, Donna L. Masterman, and Jeffrey L. Cummings, A Potential Role of the Curry Spice Curcumin in Alzheimer’s Disease, Curr Alzheimer Res. Author manuscript; available in PMC 2006 Dec 15, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1702408/
[3] Tuntipopipat S, Muangnoi C, Chingsuwanrote P, Parengam M, Chantravisut P, Charoenkiatkul S, Svasti S., Anti-inflammatory activities of red curry paste extract on lipopolysaccharide-activated murine macrophage cell line, Nutrition. 2011 Apr;27(4):479-87. doi: 10.1016/j.nut.2010.04.009. Epub 2010 Aug 13, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20708382
[4] Srinivasan K., Black pepper and its pungent principle-piperine: a review of diverse physiological effects Crit Rev Food Sci Nutr. 2007;47(8):735-48, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17987447
[5] Shoba G, Joy D, Joseph T, Majeed M, Rajendran R, Srinivas PS., Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers, Planta Med. 1998 May;64(4):353-6, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9619120
[6] Vijayakumar RS, Surya D, Nalini N., Antioxidant efficacy of black pepper (Piper nigrum L.) and piperine in rats with high fat diet induced oxidative stress, Redox Rep. 2004;9(2):105-10, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15231065
[7] Gruenwald J, Freder J, Armbruester N., Cinnamon and health, Crit Rev Food Sci Nutr. 2010 Oct;50(9):822-34. doi: 10.1080/10408390902773052, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20924865
[8] Priyanga Ranasinghe, Shehani Pigera, GA Sirimal Premakumara, Priyadarshani Galappaththy, Godwin R Constantine, and Prasad Katulanda, Medicinal properties of ‘true’ cinnamon (Cinnamomum zeylanicum): a systematic review, BMC Complement Altern Med. 2013; 13: 275, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3854496/