Olejek z drzewa herbacianego – skład, właściwości i zastosowanie
Aktualizacja: 7 grudnia, 2018
Olejek z drzewa herbacianego jest silnym środkiem antyseptycznym. Niszczy bakterie, grzyby i wirusy. Powinien koniecznie znaleźć się w każdej domowej apteczce. Oto najważniejsze informacje dotyczące właściwości i zastosowania tego olejku.
Olejek z drzewa herbacianego
Drzewo herbaciane rośnie w Australii, głównie w rejonach zachodnich, blisko strumieni i rzek. Ma rozłożystą koronę z białymi kwiatostanami. Olejek można uzyskać z gruczołów olejowych liści drzewa herbacianego w wyniku procesu destylacji parą wodną. Najlepszej jakości olejek otrzymuje się z surowca zbieranego od listopada do maja. Olejek z drzewa herbacianego jest koloru bezbarwnego lub jasnożółtego o charakterystycznym, intensywnym, korzennym zapachu.
Olejek z drzewa herbacianego – skład
Olejek zawiera ponad 100 różnych związków chemicznych. Głównymi składnikami są terpinen-4-ol i jego pochodne związki oraz monoterpeny takie jak 1,8-cyneol czy p-cymen. Na podstawie związku p-cymen można stwierdzić, czy mamy do czynienia z olejkiem całkiem świeżym czy już przechowywanym przez jakiś czas. W olejkach, które mają ponad 20 miesięcy poziom tego związku może wzrosnąć nawet do 35%. W kilkumiesięcznym olejku (> 3 miesiące) pojawia się również związek – askarydol. Podobnie jak p-cymen może działać drażniąco na skórę.
Olejek z drzewa herbacianego – właściwości
Olejek z drzewa herbacianego wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe wobec szerokiej grupy drobnoustrojów np. ziarenkowców, pałeczek gram-dodatnich, gram-ujemnych, tlenowych, beztlenowych, grzybów drożdżopodobnych, grzybów pleśniowych, dermatofitów i wirusów chorobotwórczych. Oprócz właściwości przeciwgrzybicznych, przeciwbakteryjnych oraz przeciwwirusowych olejek wykazuje również inne właściwości zdrowotne takie jak:
- działanie przeciwzapalne;
- regeneracyjne, przyspieszana odnowę naskórka oraz proces gojenia się ran, leczy owrzodzenia, poprawia wygląd suchej i popękanej skóry;
- pomaga w walce z odciskami;
- działa wspomagająco w terapiach dermatologicznych w szczególności w trądziku, łuszczycy, egzem, liszajów, rumieni;
- działa łagodząco po ukąszeniach owadów i ugryzieniach np. pcheł;
- działa miejscowo znieczulająco;
- działa rozgrzewająco, więc może być skutecznym środkiem po urazach, w skurczach mięśni, skręceniach lub odmrożeniach;
- wykazuje działanie przeciwłupieżowe;
- pomaga w zapaleniach błony śluzowej jamy ustnej, w aftach, zajadach, pleśniawkach;
- wspomaga leczenie infekcji górnych dróg oddechowych (przeziębienia, stany zapalne gardła, nieżyty nosa, zapalenie migdałków, zatok przynosowych, oskrzeli);
- leczy opryszczkę na każdym etapie (w tym również narządów płciowych);
- wspomaga leczeni zapalenia narządów rodnych u kobiet (głównie zapalenie pochwy zarówno grzybiczne jak i bakteryjne);
- niszczy roztocza.
Olejek z drzewa herbacianego – zastosowanie
Olejek z drzewa herbacianego powszechnie stosuje się zewnętrznie. Można nakładać go prosto na chorobowo zmienione miejsce lub rozcieńczyć kilka kropel olejku z wodą. Wszystko zależy od reakcji skóry. Olejek z drzewa herbacianego jest intensywny także nie każda osoba będzie go dobrze tolerowała nakładając bezpośrednio na skórę. Należy również wziąć pod uwagę, że nanosząc nierozcieńczony olejek na chorobowo zmienione miejsce może wystąpić nieprzyjemne pieczenie, swędzenie lub inne reakcje niepożądane. Oczywiście są również wyjątkowe sytuacje takie jak np. opryszczka czy ukąszenie, w których dla szybkiego efektu najlepiej zastosować olejek bezpośrednio na skórę.
W leczeniu trądziku można dodać kilka kropel olejku do połowy szklanki przegotowanej, letniej wody i nasączonym wacikiem przecierać skórę lub w wersji nierozcieńczonej nakładać punktowo.
Innym sposobem stosowania jest dodawanie go do różnego rodzaju płukanek, nasiadówek i kąpieli. Ponadto olejek jest wykorzystywany w aromaterapii i inhalacjach – należy wlać kilka kropel olejku do naczynia z gorącą wodą i wdychać przez 5–10 minut.
W przypadku leczenia wszawicy lub łupieżu olejek można dodać do szamponu. Na rynku dostępne są również kremy, maści i żele na bazie olejku z drzewa herbacianego. Należy pamiętać, że zawsze warto przed zastosowaniem zrobić test smarując przedramię lub szyję i obserwować czy nie pojawia się ewentualne podrażnienie lub reakcja alergiczna. Ciekawostką jest to, że olejek z drzewa herbacianego może być stosowany jako antytoksyna przeciw jadowi pająków australijskich.
Olejek z drzewa herbacianego – toksyczność i reakcje uczuleniowe
Składniki zawarte w olejku po aplikacji zachowując swój pierwotny skład chemiczny i właściwości lecznicze bardzo szybko przedostają się do układu krążenia, układu limfatycznego oraz zakończeń nerwowych w skórze. Toksyczność olejku z drzewa herbacianego jest zbliżona do innych. Olejek ten raczej nie powinien być stosowany do użytku wewnętrznego. Ponadto nie powinien być długotrwale stosowany w formie nierozcieńczonej bezpośrednio na skórę. Bezpieczny czas stosowania to 1–2 dni. Olejek można aplikować przez dłuższy czas, nawet do 6 miesięcy ale w stężeniach 1–10%. Reakcje alergiczne u ludzi występują dosyć rzadko. Po zastosowaniu naturalnego, nierozcieńczonego olejku może pojawić się najczęściej np. kontaktowe zapalenie skóry. Jednakże olejek stosowany zewnętrznie w odpowiednich stężeniach, a wewnętrznie zgodnie ze wskazówkami fitoterapeuty nie powinien powodować reakcji niepożądanych. Nie wolno podawać olejku dzieciom poniżej 6 roku życia, kobietom w ciąży, karmiącym oraz osobom, u których wystąpiły jakiekolwiek reakcje uczuleniowe po zastosowaniu innych olejków eterycznych.
Olejek z drzewa herbacianego to naprawdę bardzo skuteczny środek w walce z drobnoustrojami takimi jak bakterie, grzyby i wirusy. Oprócz tego łagodzi objawy i wspomaga leczenie chorób skórnych. Jest również przydatny w wielu innych problemach zdrowotnych. Warto mieć go w domu.
Literatura:
Kędzia B., Alkiewicz J., Han S., Znaczenie olejku z drzewa herbacianego w fitoterapii. Cz. I. Skład olejku i jego właściwości biologiczne, Borgis – Postępy Fitoterapii 2/2000, s. 36-40
Kędzia B., Alkiewicz J., Han S., Znaczenie olejku z drzewa herbacianego w fitoterapii. Cz. II. Zastosowanie lecznicze, Borgis – Postępy Fitoterapii 3/2000, s. 33-37
Garbusińska A., Mertas A., Król W., Przegląd badań in vitro oceniających aktywność przeciwdrobnoustrojową olejku z drzewa herbacianego ( Tea Tree Oil). Cz. I, Borgis – Postępy Fitoterapii 2/2010, s. 85-96