Niezawodne sposoby na chorobę lokomocyjną – dieta, objawy oraz przyczyny
Aktualizacja: 23 czerwca, 2017
Choroba lokomocyjna to zmora wielu ludzi. Nudności, wymioty, ból brzucha nie pozwalają skupić się na pięknym krajobrazie i czerpać z niego radości. Obecnie istnieją skuteczne środki, aby zniwelować problem. Nie tylko leki, ale także pewne drobne zmiany zależne od nas samych mogą pomóc w zachowaniu dobrego samopoczucia.
Choroba lokomocyjna
Choroba lokomocyjna (sklasyfikowana jako jedna z kinetoz) to szereg dokuczliwych objawów wywołanych przez różnego rodzaju ruch, pojawiających się podczas jazdy samochodem i innymi środkami transportu. Cierpią na nią głównie dzieci i osoby starsze. Choroba lokomocyjna może uprzykrzyć nawet najbardziej wyczekiwaną podróż.
Choroba lokomocyjna – objawy
Trudno czerpać przyjemność z podróży, kiedy pojawiają się symptomy choroby ruchu. Mogą być one bardzo zróżnicowane, od łagodnych poprzez umiarkowane, aż po te najtrudniejsze do zniesienia. Do najczęstszych należą:
- nudności/wymioty,
- złe samopoczucie/ ogólne poczucie dyskomfortu,
- zawroty głowy,
- ból głowy,
- apatia,
- wyostrzone poczucie ruchu,
- hiperwentylacja.
Niektórzy są bardziej od innych narażeni na ryzyko wystąpienia choroby lokomocyjnej – kobiety w ciąży, w trakcie menstruacji, osoby cierpiące na migrenę, dzieci między 2 a 12 rokiem życia. Co ciekawe, sama obawa przed pojawieniem się objawów może przyczynić się do ich wystąpienia. Stąd wniosek, że również w tym przypadku stres najlepiej zredukować do minimum.
Choroba lokomocyjna – przyczyny
Choroba lokomocyjna wywołana jest brakiem prawidłowej synchronizacji bodźców płynących ze środowiska zewnętrznego z ośrodkowym układem nerwowym. Mózg dzięki poszczególnym częściom ciała i receptorom na nich rozmieszczonym otrzymuje informacje o położeniu i pozycji w jakiej się znajdujemy oraz o kierunku, w którym się poruszamy. Do odbierania takich bodźców służą receptory rozmieszczone na skórze, receptory wewnętrzne, błędnik również odpowiedzialny jest za utrzymanie równowagi. Kiedy sygnały odbierane przez poszczególne części ciała nie są spójne mózg zostaje wprawiony w dezorientację, co staje się bezpośrednią przyczyną przykrych objawów. W trakcie przejażdżki karuzelą błędnik sygnalizuje, że poruszamy się z np. z góry na dół, z lewej w prawo, podczas gdy skóra daje znać o zachowaniu pozycji siedzącej. Podobnie, kiedy poruszamy się naprzód samochodem – skóra i ucho wewnętrzne informują o kierunku, w którym podążamy, natomiast oczy, skupione na np. książce nie niosą takiego sygnału, ponieważ wzrok skupiony jest na obiekcie, który nie zmienia położenia.
Sposoby na chorobę lokomocyjną
Leczenie choroby lokomocyjnej w momencie pojawienia się symptomów jest znacznie mniej efektywne niż prewencja. Najważniejsze, aby nauczyć się rozpoznawać sytuacje, które mogą wywołać dolegliwości. Skuteczne metody zapobiegające i łagodzące kinetozę możemy podzielić na behawioralne i farmakologiczne. Oto kilka praktycznych wskazówek:
- unikaj podróży w trudnych warunkach pogodowych – pływania statkiem w trakcie sztormu, jazdy samochodem w trakcie burzy, mgły;
- wybieraj takie miejsca w pojeździe, w których ruch jest najmniej odczuwalny – w obrębie skrzydła samolotu, przednie siedzenie w samochodzie, przednie siedzenia w autobusie (tak, aby spoglądać przed siebie);
- ruszaj powoli i stopniowo przyśpieszaj, jeżeli pojawią się objawy nie zatrzymuj się, lecz jedynie zwolnij, kontynuując ruch w łagodniejszy sposób;
- skupiaj wzrok na odległym punkcie horyzontu;
- oddychaj spokojnie;
- unikaj stresu i nieprzyjemnych myśli, nie skupiaj uwagi na chorobie lokomocyjnej, słuchaj muzyki;
- jeśli to możliwe, spróbuj zasnąć.
Środki farmakologiczne zażywane profilaktycznie są najskuteczniejsze. Najczęściej stosowane są leki antycholinergiczne i antyhistaminowe I generacji. Wadą leków przeciwhistaminowych jest skutek uboczny w postaci senności, dlatego chcąc zachować pełną koncentrację wybór paść powinien na pierwszą z wymienionych grup. Niektóre z leków niosą ryzyko skutków ubocznych, takich jak suchość gałek ocznych czy nadwrażliwość na światło. Z tego powodu warto zażyć lek w komfortowych warunkach, aby sprawdzić jak dokładnie oddziałuje na organizm. Nie tylko leki, ale również właściwa dieta mogą złagodzić skutki choroby lokomocyjnej.
Choroba lokomocyjna – dieta
Przed wyruszeniem w podróż nie należy spożywać alkoholu ani napojów gazowanych, posiłków ciężkostrawnych, kwaśnych oraz bogatych w tłuszcze. Jazda na czczo nie jest najlepszym pomysłem, dobrze więc spożyć wcześniej coś lekkostrawnego i sycącego. Unikać należy:
- potraw smażonych, pieczonych;
- bogatych w kwasy – np. kiszona kapusta, soki cytrusowe, ogórki konserwowe itp.;
- dużych objętościowo;
- trudno strawnych – pełnoziarnistych kasz, wypieków;
- bogatych w tłuszcz – tłuste wędliny, wieprzowina, wołowina, tłuste sery;
- nasion roślin strączkowych;
- warzyw kapustnych;
- cebuli, czosnku, pora;
- ostrych przypraw.
Jak zatem miałby wyglądać ostatni przed podróżą posiłek? W zależności od tego na co możemy sobie w danym momencie pozwolić może to być zwykła kanapka z pieczywa pszennego z wędliną drobiową i pomidorem lub lekki obiad, np. risotto z kurczakiem i warzywami. Już przed jazdą warto pomyśleć o nawodnieniu, najlepiej sprawdzi się niegazowana woda. Jeśli mowa o naturalnych sposobach łagodzenia i zapobiegania nudnościom nie można nie wspomnieć o bogatym w wiele właściwości imbirze. Wykazano już jego działanie przeciwzakrzepowe, obniżające glikemię, przeciwzapalne, ale także przeciwwymiotne. Plaster imbiru przed podróżą to łagodny, nieinwazyjny sposób na zapobieganie wymiotom. Ze względu na swój specyficzny smak nie wszystkim przypada do gustu, lecz warto się przełamać, gdyż jego stosowanie rzadko wiąże się z wystąpieniem skutków ubocznych (za wyjątkiem osób uczulonych).
Korzystając z podanych wyżej wskazówek podróż może minąć spokojnie, a choroba lokomocyjna najprawdopodobniej nie da o sobie znać. Najlepiej połączyć wszystkie metody zapobiegawcze – behawioralną z farmakologiczną i właściwą dietę w dniu podróży. Taki sposób działania pozwoli czerpać przyjemność ze zwiedzania świata.
Literatura:
- Andrew Brainard, MD, MPH, and Chip Gresham, MD, Middlemore Hospital, Auckland, New Zealand; Prevention and Treatment of Motion Sickness; [online];
- Andrew Brainard, MD; Motion Sickness Treatment & Management [online];
- Anna Grys, Zdzisław Łowicki, Anna Parus; Właściwości lecznicze imbiru; Borgis – Postępy Fitoterapii 1/2010, s. 42-45