Nieprawidłowe łączenie pokarmów

Aktualizacja: 3 kwietnia, 2024

Złe samopoczucie, zgaga, bóle brzucha, uczucie „ciężkości” po posiłku często mogą być skutkiem  niewłaściwego łączenia pokarmów. Zgodnie z dietą rozdzielną przygotowując posiłek należy wybrać odpowiednio pasujące do siebie produkty, aby procesy trawienne sprawnie zachodziły w organizmie. Aktualnie można spotkać wielu zwolenników takiego sposobu żywienia, jak i wielu przeciwników. Jednakże warto zapoznać się z podstawowymi zasadami niełączenia pokarmów.

Temat prawidłowego zestawienia pokarmów nie jest nowy. Pierwsza teoria dr Howarda Haya pojawiła się w 1939 roku. Dotyczyła nieprawidłowego zestawienia pokarmowego obfitującego w białko i węglowodany. Następnie dr Shelton również interesował się tą tematyką i według niego zestawienia pokarmowe można podzielić na dobre, złe i trudne. Przez kolejne lata teorie te były modyfikowane i uzupełniane. Na tej podstawie powstała dieta niełączenia lub inaczej rozdzielna. Obecnie można spotkać się z nią w różnych wersjach. Niestety do tej pory nie ma naukowego potwierdzenia skuteczności tej diety. Nie zostały przeprowadzone badania, które udowodniłyby założenia poznanej przed lata teorii.

Założenia teorii niełączenia pokarmów

Składnikami odżywczymi, które mogą znaleźć się w produktach są białko, cukry, skrobia, tłuszcz i kwasy. Dominuje zawsze jeden, który decyduje o procesach trawiennych. Jeżeli jest ich więcej to tego typu produkty prawie zawsze są ciężkostrawne. Kluczem do właściwego komponowania posiłków jest dobranie produktów tak, aby dominowała tylko jedna substancja odżywcza a nie kilka. Jeżeli będzie ich więcej, proporcje ulegną zaburzeniu i mogą pojawić się nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Inne substancje takie jak woda, błonnik czy witaminy wpływają pozytywnie na cały organizm, w tym na proces trawienia, i nie mają wpływu na jakość zestawień.

Niektórzy twierdzą, że w każdym produkcie są wszystkie składniki odżywcze w podobnych proporcjach, a układ pokarmowy trawi je bezproblemowo razem. Aczkolwiek węglowodany trawione są dzięki enzymom, które aktywują się w środowisku zasadowym, a trawienie białka wymaga środowiska o odczynie kwaśnym. Dla lepszego procesu trawienia należy spożywać białka i węglowodany oddzielnie. Oprócz tego istnieje też wiele innych nieprawidłowych połączeń składników odżywczych zaburzających pracę układu pokarmowego.

Przykłady niewłaściwych kombinacji

Białko – skrobia

Jest to najczęściej pojawiająca się nieprawidłowa kombinacja składników. Po takim posiłku, zazwyczaj pojawia się uczucie przepełnienia, ciężkości i wzdęcia. Wynika to z tego, że proces trawienny skrobi rozpoczyna się w jamie ustnej, a białka w żołądku. W czasie trawienia tych dwóch składników odczyn zasadowy, w którym następuje aktywacja enzymów rozkładających skrobię łączy się  z odczynem kwaśnym, w którym trawione są białka. Następuje zaburzenie w wydzielaniu enzymów. Skutkiem tego jest niedokładne strawienie i w efekcie rozpoczyna się proces gnilny białka i fermentacji skrobi.

Przykłady:

• chleb z serem,
• mięso z ziemiankami,
• kurczak z ryżem,
• spaghetti posypane serem.

Skrobia – cukier

To dwa składniki dominujące aczkolwiek są trawione w zupełnie inny sposób. W efekcie część cukru zaczyna fermentować w żołądku, a resztki skrobi w jelitach. Jest to najczęściej przyczyną wzdęć i dyskomfortu trawiennego.

Przykłady:

• chleb z np. z dżemem, miodem,
• ciasta, torty z kremami.

Skrobia – kwas

Połączenie to również nie wpływa dobrze na prawidłowe trawienie, przede wszystkim z uwagi na kwas, który zaburza ph śliny. Nie może rozpocząć się wstępny etap trawienny skrobi w jamie ustnej. Nie zostanie ona w pełni strawiona więc jej resztki zaczynają fermentować w jelitach. To kolejny powód do wzdęć.  

Przykłady:

• chleb z pomidorem,
• spaghetti z sosem pomidorowym,
• coca-cola,
• wino, piwo.

Białko – kwas

Kwas w takim połączeniu wpływa na zmniejszenie wydzielania kwasu solnego w żołądku, zatem zostaje zaburzony proces rozkładu białka. Jego resztki zalegają w żołądku i rozpoczyna się proces gnilny. Często można wyczuć nieprzyjemny smak w ustach. Najczęściej takie zaburzenia trawienia pojawiają się, kiedy białko spożywane jest w połączeniu z bardzo kwaśnymi produktami.

Przykłady:

• mięso z kiszonymi warzywami np., ogórki czy kapusta,
• śledzie w occie.

Tłuszcz – cukier

Spożycie tych dwóch składników jednocześnie powoduje podobnie, jak we wcześniejszych kombinacjach, zaburzenie trawienia. Cukier w połączeniu z tłuszczem nie rozkłada się i łatwo fermentuje.

Przykłady:

• bita śmietana,
• czekolada,
• czekoladowe kremy do pieczywa,
• ser z dżemem lub marmoladą.

Przedstawione zostały tylko przykłady najczęstszych, nieodpowiednich kombinacji pokarmowych, które są przyczyną wielu nieprzyjemnych dolegliwości. Istnieje dużo innych złych i trudnych połączeń jednakże występują one znacznie rzadziej.  

Jeżeli ktoś cierpi na zaburzenia pracy układu pokarmowego np. wzdęcia, bóle brzucha, odbijanie się, uczucie pełności po posiłku warto rozważyć czy nie jest to skutkiem złego komponowania posiłków w efekcie czego są zbyt ciężkostrawne. Zmiany można wprowadzić szybko, bo zasady nie są skomplikowane. Najczęściej stosuje się rozdzielnie białek z węglowodanami lub skrobią. Niestety wadą tej diety jest to, że nie ma naukowego potwierdzenia na jej skuteczność. Ponadto może być uciążliwa przez dłuższy czas stosowania, ponieważ ciągle trzeba pamiętać o prawidłowej kompozycji posiłków. Jednakże zaletą jest to, że na pewno pomaga zwalczyć złe nawyki żywieniowe i uczy regularnego spożywania posiłków. Wiele osób stosujących tą dietę odczuwa poprawę pracy układu pokarmowego i zauważa stopniowy spadek masy ciała. Każdy może wkomponować w swój sposób żywienia zasady niełączenia poszczególnych składników ze sobą. Jeżeli zauważy oczekiwane efekty  to jest to powód, aby cieszyć się własnym sukcesem i dobrym samopoczuciem.