Mleko skondensowane – skład, cena, przepisy. Jak zrobić mleko skondensowane?

Aktualizacja: 9 kwietnia, 2024

Zapewne każdy z nas kojarzy dzieciństwo ze smakiem wafli z masą kajmakową, krówki oraz mleka słodzonego zajadanego prosto z tubki. Głównym ich składnikiem jest mleko skondensowane. Z czego jest zrobione? Czy warto po nie sięgać i jak je zrobić samemu? Zapraszam do lektury.

Mleko skondensowane

Jest produktem mleczarskim otrzymywanym poprzez odparowanie wody z mleka pełnego pod zmniejszonym ciśnieniem w temperaturze 55–60 stopni Celsjusza. Produkcja mleka skondensowanego, zwanego inaczej zagęszczonym, polega na oczyszczeniu i oziębieniu mleka, normalizacji zawartości tłuszczu, a następnie wstępnym ogrzaniu w celu pozbawienia produktu drobnoustrojów i enzymów, które w późniejszym etapie wpływałyby na jego jakość i przechowywanie. Następnie przystępuje się do procesu zagęszczania mleka w wyparkach próżniowych. Uzyskane w ten sposób mleko skondensowane poddaje się homogenizacji, która zapewnia jednolitą strukturę produktu końcowego, a następnie oziębia, rozlewa do opakowań typu puszki lub tubki i sterylizuje.

Mleko skondensowane – skład

Mleko zagęszczone dostępne w obrocie handlowym znajdziemy w wielu wersjach opakowań i składu. Najczęściej różnica pomiędzy produktami polega na dodatku cukru i innych dodatków smakowych.

• Niesłodzone mleko skondensowane zawiera 25% suchej masy, w tym 7 do 8 % tłuszczu w zależności od producenta. Wykorzystuje się je głównie jako dodatek do kawy, koktajli, deserów, ale także potraw mięsnych, np. kurczaka w sosie curry. Zawiera też dodatki do żywności, takie jak: cytrynian (E 331) i fosforany (E 339) sodu – regulatory kwasowości i emulgatory. Z dietetycznego punktu widzenia nie jest to produkt polecany.
• Słodzone mleko zagęszczone składa się z mleka i cukru – sacharozy. Nie wymaga dodatków przemysłowych. Wysoka koncentracja cukru – 9 łyżeczek w 100 g produktu – zapewnia odpowiednia konsystencję oraz aż 319 kcal w 100 g produktu.
• Słodzone mleko skondensowane w tubce z dodatkiem karmelu lub kakao – proporcja mleka do cukru wynosi 1:1. Tubka mleka zagęszczonego o smaku karmelowym waży 150 g i zawiera 489 kalorii, co stanowi 1/3 pokrycia dziennego zapotrzebowania kalorycznego dla dzieci w wieku 4–6 lat. Należy pamiętać, że w żywieniu dzieci liczy się jakość oraz ilość kalorii w diecie.
• Mleko skondensowane w wersji light zawiera zmniejszoną liczbę kalorii z tłuszczów – z 8 do 4% udziału, ale podobnie jak jego pełnokaloryczna niesłodzona wersja ma emulgatory i regulatory kwasowości. Dodatek magnezu lub błonnika w znikomych ilościach wprowadza konsumenta w błąd, sugerując prozdrowotne działanie produktu. Nie zmienia to faktu, że dodatek tego typu produktu do kawy w ilości 100 g to nadal 104–106 kcal, czyli dwa razy więcej w porównaniu do 2% mleka spożywczego.

Mleko skondensowane – cena

• Niesłodzone mleko zagęszczone w kartoniku 7,5 % tłuszczu – 3,30–6,25 zł / 500 g
• Słodzone mleko zagęszczone w puszce 8% tłuszczu – 6,35–8,00 zł / 530 g
• Mleko skondensowane w wersji light 4 % tłuszczu – 3,39–7,35 zł / 500 g
• Mleko skondensowane w wersji light 4 % tłuszczu wzbogacone magnezem lub błonnikiem – 3,95–4,99 zł / 500 g
• Mleko skondensowane w tubce z dodatkami smakowymi – 2,94–3, 69 zł / 150 g.

Jak zrobić mleko skondensowane?

W Internecie krąży wiele przepisów na mleko skondensowane do przygotowania w domowym zaciszu.

Na jedną porcję (ok. 500 g) potrzebujemy 200 g mleka w proszku, 250 ml wody, 220 g cukru i 50 g masła. Cukier, masło i wodę gotujemy na małym ogniu, aż do rozpuszczenia się cukru. Następnie dodajemy partiami po 50 g mleko w proszku, stale mieszając, by nie utworzyły się grudki. Zamiast mleka w proszku możemy też wykorzystać mleko spożywcze. 800 g mleka wlewamy na dużą patelnię, zasypujemy 300 g cukru, podgrzewamy na małym ogniu, a następnie odparowujemy wodę przez ok. 50 minut, często mieszając, by nie dopuścić do przypalenia się mieszaniny. Następnie dodajemy 40 g masła i gotujemy jeszcze 5–10 minut. Po przestudzeniu przelewamy do szczelnego słoika i przechowujemy w lodówce. Jeśli pogotujemy dłużej mleko skondensowane, otrzymamy masę kajmakową lub krówkową, która świetnie sprawdzi się jako składnik masy do wafli lub ciast (takich jak mazurek kajmakowy, krówka czy bananowiec).

Mleko skondensowane – przepisy