Ksylitol – wady i zalety. Ksylitol z kukurydzy

Aktualizacja: 20 maja, 2024

Ksylitol jest słodzikiem coraz popularniejszym wśród Polaków. Zwykle ludzie decydują się na wybór tego produktu kierując się reklamami, poleceniami na blogach internetowych czy programami telewizyjnymi. Jednak pozostaje pytanie, czym tak naprawdę jest ksylitol, z czego powstaje i czy jest różnica między tym otrzymywanym z brzozy, a tym z kolby kukurydzy? Jakie korzyści przynosi nam jego spożywanie oraz jakie nieprzyjemne efekty uboczne mogą się pojawić?

Ksylitol

Ksylitol pod względem chemicznym jest pięciowęglowym alkoholem cukrowym, zwykle określanym ogólną nazwą polioli. Oznaczany jest symbolem E967.  Naturalnie występuje w wielu surowcach np. w grzybach, ale także w owocach i warzywach m.in.:

• śliwki [935mg/100g suchej masy produktu],
• truskawki [362mg/100g suchej masy produktu],
• kalafior [300mg/100g suchej masy produktu].

Często stosowany jest jako zamiennik cukru, gdyż charakteryzuje się niską wartością energetyczną i dostarcza aż 40% mniej kcal w stosunku do zwyczajnego cukru. W Europie, także w Polsce uznany jest za substancję dodatkową do żywności bezpieczną do stosowania zarówno przez dorosłych, jak i dzieci. Można się spotkać z potoczną nazwą „słodzidła” – cukier brzozowy. Związane jest to ze sposobem jego pozyskiwania, gdyż surowcem do jego produkcji jest głównie brzoza. Wyglądem przypomina cukier, gdyż występuje w postaci białego i krystalicznego proszku. Nie zawiera zapachu, a jego słodkość zbliżona jest do sacharozy (cukru stołowego). Co ciekawe wykazuje synergizm w połączeniu z innymi poliolami, np. sorbitolem. Dzięki czemu połączenie obu „słodzików” da nam mocniejsze odczucie smaku słodkiego, a także niweluje nieprzyjemny posmak sorbitolu. Ważne jest by pamiętać, iż dawka tolerowana ksylitolu wynosi 15g/dzień, a więc tej ilości nie należy przekraczać, by nie narazić się na wystąpienie niekorzystnych efektów zdrowotnych.

Ksylitol – zalety

Jedną z zalet bez wątpienia jest niższa wartość energetyczna ksylitolu niż stołowego cukru, dzięki czemu nadaje się dla osób będących na diecie redukcyjnej, otyłych oraz mających problemy ze schorzeniami sercowo-naczyniowymi. Dodatkowo jego indeks glikemiczny jest dość niski – 13, stąd nadaje się jako zamiennik cukru dla diabetyków. Warto tutaj wspomnieć, że metabolizowany w organizmie jest bez udziału insuliny. Ciekawy jest fakt, że jest to świetny probiotyk wspomagający rozwój korzystnych mikroorganizmów flory bakteryjnej jelit. Istnieje wiele badań udowadniających, iż zapobiega występowaniu próchnicy dzięki temu, że nie ulega fermentacji w jamie ustnej, a więc nie jest przekształcany przez bakterie bytujące w tym odcinku przewodu pokarmowego w kwasy.

Istotny jest także fakt, że wpływa on na przywrócenie właściwej równowagi zasadowo-kwasowej w obrębie jamy ustnej, a środowisko to nie sprzyja rozwojowi bakterii chorobotwórczych. Co więcej w badaniach odnotowano, iż stosowanie ksylitolu przez kobiety w ciąży i karmiące znacząco wpływa na obniżenie występowania próchnicy u dzieci w wieku 19–31 miesięcy. Należy dodać, iż wspomaga również utrzymanie równowagi wapniowo-fosforanowej w ślinie, co wpływa niezwykle korzystnie na mineralizację szkliwa.

Pozytywne skutki wprowadzenia tego produktu do diety występują u osób starszych, a także cierpiących np. na kserostomię, gdyż zwiększa on ilość produkowanej śliny. Działanie „słodzidła” likwiduje nieprzyjemny zapach z ust, dając działanie odświeżające, dlatego bardzo często znajduje się w gumach do żucia. Niemniej jednak na tym zalety się nie kończą, bowiem wykazuje on aktywność przeciwbakteryjną, przeciwdrożdżycową i przeciwgrzybiczną, stąd nadaje się do stosowania jako naturalny środek przeciwko grzybicy, infekcjom, a także stanom zapalnym np. ucha środkowego. Niezwykle często w ostatnim czasie można znaleźć go w składzie aerozoli do nosa. Przyczyną tego jest fakt, iż w tej postaci zapobiega przyłączaniu się bakterii do nabłonka jamy nosowej i pozwala ją oczyścić. Wpływa to na zmniejszenie przypadków infekcji zatok, astmy, a także alergii.

Co ciekawe jednocześnie przeciwdziała rozwojowi Candida albicans (najczęstsza przyczyna występowania drożdżyc) oraz Helicobacter pylori (najczęstszy powód występowania wrzodów żołądka czy dwunastnicy). W ostatnich badaniach naukowych zauważono, że związek ten odgrywa ważną rolę w mineralizacji kości. Okazuje się, że stymuluje on wchłanianie wapnia w jelitach, a w połączeniu z zieloną herbatą i witaminą C zwiększa biodostępność katechin o działaniu antyoksydacyjnym. Dodatkowo okazuje się być przydatnym ratunkiem w zaparciach, a także poprzez utrzymywanie niskiego poziomu insuliny w organizmie opóźnia procesy starzenia.

Ksylitol – wady

W niewielkiej ilości jest nieszkodliwy. Niestety stosowanie większych dawek ksylitolu może wywołać skutki uboczne dotykające głównie przewód pokarmowy. Właśnie dlatego zaleca się stopniowe dodawanie tegoż związku do diety. Najlepiej na początku przyzwyczajać organizm do działania tej substancji, w innym przypadku może wywołać efekt przeczyszczający. Często pojawia się ból brzucha, wzdęcia, biegunki oraz uczucie dyskomfortu. Kolejną wadą jest na pewno to, iż zalecana dawka stanowi 15 g, a więc 3 łyżeczki. Przeciętna osoba spożywa w ciągu dnia ok. 80 g cukru, a więc ta niewielka ilość „słodzidła” nie rozwiązuje problemu zawiązanego z potrzebą słodkiego smaku. Dodatkowo jest to produkt dość drogi i trudno dostępny. Obecnie można znaleźć go głównie w sklepach ze zdrową żywnością lub w tygodniach tematycznych w niektórych marketach, jak np. Biedronka czy Lidl.

Ksylitol z kukurydzy

Choć ksylitol w formie oryginalnej wytwarzany jest z kory brzozy, obecnie produkowane są również pewnego rodzaju „podróbki” uzyskiwane z kolby kukurydzy. Taki produkt nazywany jest Ksylitolem chińskim. Bardzo często sprzedawany jest on także pod nazwą oryginalnego fińskiego cukru brzozowego, jednak jest to wprowadzanie konsumentów w błąd. Warto zwracać uwagę na skład produktów i selekcjonować surowce, z których zostały one przygotowane. Koszt produkcji oraz przetwarzania takiego surowca jest znacznie tańszy niż tego prawdziwego. Zwykle także oparty jest on na kukurydzy modyfikowanej genetycznie, co dodatkowo jeszcze bardziej obniża koszty. Proces produkcji wymaga obecności drożdży Candida guillermondi niestety w produkcie końcowym znajduje się ich nieznaczna ilość. Dla większości konsumentów nie ma to większego znaczenia, jednak dla tych, którzy cierpią na problemy związane  z alergią czy drożdżycą, nawet ich niskie stężenie może wywołać reakcje niepożądane lub też zakłócić proces zdrowienia. Dodatkowo smak ksylitolu z kukurydzy może delikatnie odbiegać od tego wyprodukowanego z brzozy.

Podsumowując ksylitol jest produktem wartym uwagi. Spożywając go w niewielkiej ilości możemy przynieść naszemu organizmowi szereg korzystnych efektów zdrowotnych. Dodatkowo charakteryzuje się obniżoną wartością energetyczną, zatem idealnie nadaje się dla osób dbających o swoją sylwetkę. Warto dokonując wyboru produktu dokładnie przyjrzeć się składnikom zawartym w jego składzie, by było to „słodzidło” oryginalne i niepodrabiane.