Kolba kukurydzy – odmiany, właściwości, trawienie. Ile gotuje się kukurydzę?

Aktualizacja: 21 stycznia, 2025

 Złocista i kształtna kolba kukurydzy jest znana i uprawiana na wielką skalę w wielu miejscach na świecie. Roślina ta nie ma szczególnych wymagań glebowych, jednocześnie wykazując dużą wydajność plonu. Pod względem wielkości upraw na świecie, kukurydza zajmuje dumne trzecie miejsce. Większość plonu przeznaczana jest na paszę dla zwierząt, jednak spora część jest również spożywana przez ludzi. Z ziaren kukurydzy można zrobić mąkę lub kaszę, ale wielu z nas chętnie sięgnie po ugotowaną kolbę kukurydzy. 

Kolba kukurydzy

Kukurydza zwyczajna, którą znamy pochodzi z Meksyku, gdzie jest podstawowym produktem spożywczym. Jednak kolby kukurydzy nie zawsze były pękate, złociste i obsypane soczystym ziarnem. Przodkiem kukurydzy jest bowiem trawa zwana teosinte, która wyglądem ani trochę nie przypomina rośliny uprawnej, a raczej chwasty. Od niej jednak wszystko się zaczęło, kiedy około 10 000 lat temu jej uprawę rozpoczęli farmerzy z rejonów dzisiejszego Meksyku. W efekcie żmudnego krzyżowania ze sobą egzemplarzy o pożądanych cechach, otrzymano dzisiejszą kukurydzę.

Kukurydza – odmiany

Istnieje wiele odmian kukurydzy. Część z nich to organizmy modyfikowane genetycznie, stąd potrzeba katalogowania i rekomendacji istniejących odmian. Poszczególne odmiany różnią się między sobą cechami użytkowymi, na przykład plennością. Stare odmiany są coraz częściej zastępowane nowymi, bardziej wydajnymi i odpornymi.

Podział na poszczególne odmiany zależy również od pory dojrzewania. Mamy odmiany  bardzo wczesne, wczesne, średnio wczesne, średnio późne oraz późne.

Co ciekawe, kukurydza nie może zdziczeć, ponieważ jej wzrost i rozwój jest bardzo mocno uzależniony od szeregu czynności, jakie wykonują rolnicy. Bez nich roślina nie przeżyje.

Właściwości kukurydzy

Kukurydza zawiera małe ilości białka i tłuszczu, jest natomiast dobrym źródłem węglowodanów i zawiera całkiem sporo błonnika pokarmowego. W 100 g znajduje się go około 3,3 g.

Kukurydza nie jest zbożem szczególnie bogatym w związki mineralne. W stu gramach kukurydzy w kolbie znajduje się raptem 6 mg wapnia i 0,8 mg żelaza. Nie jest to jednak całkiem bezwartościowy produkt. Zawiera niewiele sodu, sporo potasu, a także magnez, witaminę C i witaminy z grupy B.

Kukurydza – kalorie, indeks glikemiczny

W 100 g kukurydzy, czyli nieco ponad połowie kolby znajduje się około 120 kcal. Ta energia pochodzi w ponad 70% z węglowodanów zgromadzonych w ziarnie kukurydzy. Oczywiście dane te dotyczą samej kolby, bez dodatku tłuszczu.

Indeks glikemiczny ugotowanej kukurydzy wynosi około 53, co oznacza, że jeszcze można ją zaliczyć do produktów o niskim indeksie glikemicznym. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że średni indeks glikemiczny zaczyna się od 55, kukurydza nie wypada już tak dobrze. Osoby, u których zdiagnozowano cukrzycę lub insulinooporność mogą jeść kukurydzę, jednak nie powinny sięgać po nią zbyt często. Warto natomiast, żeby łączyły ją z produktami bogatymi w błonnik i białko, a także dodawały nieco masła,czy oleju roślinnego. Dzięki temu węglowodany z kukurydzy będą wolniej trawione i wchłaniane, a poziom glukozy we krwi będzie stabilniejszy.

Kukurydza a gluten

Kukurydza należy do zbóż naturalnie bezglutenowych. Osoby z celiakią i nietolerancją glutenu mogą spokojnie korzystać w swojej kuchni z kukurydzianej mąki, kaszki czy płatków. Jednak warto zachować czujność i dokładnie sprawdzać informacje zamieszczone na opakowaniach takich produktów. Jeśli nie ma na nim charakterystycznego symbolu kłosa, nie ma gwarancji, że wyrób kukurydziany jest w 100% bezpieczny.

Zanieczyszczenie glutenem może nastąpić na każdym etapie produkcji. Wystarczy, że w tym samym zakładzie produkcyjnym są przetwarzane zarówno ziarna kukurydzy, jak i zbóż glutenowych. Jeśli miejsca obróbki jednych i drugich nie są dobrze oddzielone, ryzyko zanieczyszczenia jest wysokie. Podobnie jest z substancjami dodatkowymi. Jeżeli do wyrobów kukurydzianych dodawany jest np. słód jęczmienny, wtedy produkt ten nie może być traktowany jako bezglutenowy.

Trawienie kukurydzy

Niekiedy ziarno kukurydzy zdaje się przechodzić przez nasz przewód pokarmowy całkiem nienaruszone. Zdarza się to dość często, chociaż nie u wszystkich wielbicieli kukurydzy. Stąd zapewne rodzą się podejrzenia, że to wynik złej pracy enzymów trawiennych lub że kukurydza jest tak naprawdę nieodpowiednim dla ludzi pokarmem i powinno się jej unikać.

Kłopoty z trawieniem ziarna kukurydzy wynikają tak naprawdę stąd, że jej otoczka składa się z celulozy, której bardziej familiarna nazwa to błonnik. Enzymy naszego przewodu pokarmowego istotnie nie są wstanie poradzić sobie z tym związkiem, jednak nie wynika to z ich małej ilości, czy innych przyczyn zdrowotnych, ale ze specyficznej budowy chemicznej błonnika. Celuloza zawarta w innych ziarnach, również nie ulega strawieniu, ale żółta łupina kukurydzy rzuca się w oczy zdecydowanie bardziej niż bure otręby z innych zbóż.

To, co jest pod otoczką, to skrobia, którą nasz organizm trawi z łatwością, gdyż jest to jego podstawowe źródło energii. Żeby lepiej trawić kukurydzę, można spróbować ją dokładniej przeżuwać. Małe ziarenka są dosyć śliskie i mogą umknąć miażdżącym je zębom, czego nie zauważamy przy połykaniu większego kęsa. Dlatego potrawom zawierającym kukurydzę lepiej poświęcić dłuższą chwilę.

Jak długo gotuje się kukurydzę?

Gotowanie kukurydzy jest bardzo proste. Obrane i umyte kolby kukurydzy wrzucamy do gotującej się wody. Po 10-15 minutach kukurydza jest gotowa do jedzenia. Najlepiej smakuje z masłem i szczyptą soli. Ważne jest, żeby nie solić wody na kukurydzę, można natomiast lekko ją posłodzić. Wtedy nasza kukurydza będzie wyraźnie słodsza.

Czy kukurydza jest zdrowa?

Jak większość produktów spożywczych, kukurydza jest po prostu elementem diety. Nie trzeba jej unikać, jednak spożywanie jej w dużych ilościach również nie przyniesie szczególnych korzyści. Ziarna kukurydzy są niskokaloryczne, stanowią dobre źródło skrobi i niewątpliwie są smaczne. Ale jednocześnie zawierają niewielkie ilości witamin i składników mineralnych, szczególnie dotyczy to żelaza i wapnia.

Najlepiej po prostu jeść w sposób urozmaicony, łącząc kukurydzę z innymi zbożami i warzywami. Dzięki temu naszemu organizmowi na pewno nie zabraknie cennych składników odżywczych, jak również unikniemy nadmiernej podaży niektórych substancji.