Działanie i skutki uboczne palmy sabałowej. Co daje stosowanie palmy sabałowej na włosy?

Aktualizacja: 30 kwietnia, 2024

Palma sabałowa znana jest od wieków w medycynie ludowej, gdyż spożywanie jej owoców skojarzono z korzystnym oddziaływaniem na dolegliwości dolnych dróg moczowych. Kuracja tą rośliną polecana jest głównie mężczyznom, którzy zmagają się z łagodnym przerostem prostaty. Od ponad 100 lat stosowana jest również w medycynie konwencjonalnej, a obecnie także w kosmetologii i dermatologii jako skuteczny lek przeciwko łysieniu typu androgenowego. Poznajmy zatem jej korzystne oddziaływanie na nasz organizm.

Palma Sabałowa

Palma sabalowa (łac. Serenoa repens) inaczej bocznia piłkowana, to pospolita roślina, która występuje naturalnie w Ameryce Północnej w południowej Europie i północnej Afryce, na Antylach oraz wyspach Bahama.

Roślina ta ma postać krzewu o wysokości 0,6–2,1 m lub małego drzewa sięgającego przeciętnie do 3 m. Jest gatunkiem długowiecznym, niektóre okazy mogą osiągać nawet 500–700 lat. Charakteryzuje się bardzo krótkimi pędami, na szczycie których wyrasta pióropusz liści. Są one sztywne, o barwie zielonej lub niebieskozielonej i podzielone na taśmowate listki. Na ogonkach liściowych znajdują się ostre kolce, stąd właśnie nazwa: bocznia piłkowana. Kwiaty palmy sabałowej są drobne o białej barwie. Powstają z nich drobne błyszczące owoce, początkowo zielone, a w miarę dojrzewania zmieniają one barwę na coraz ciemniejszą, niemal czarną. Owoce te są jednonasiennymi jagodami wielkości oliwek. Okres owocowania przypada na okres od października do grudnia. W owocach zawarte są składniki farmakologicznie czynne, co decyduje o ich wykorzystaniu w medycynie.

W XX wieku palma sabałowa została wprowadzona do XXIII wydania spisu leków Stanów Zjednoczonych, farmakopei USA krajowego receptariusza.

W skład chemiczny palmy wchodzą fitoestrogeny, fitosterole, terpenoidy, flawonoidy, kwasy tłuszczowe, lektyny, polisacharydy oraz alkohole alifatyczne. W ekstrakcie lipidosterolowym wykryto takie kwasy tłuszczowe, jak: oleinowy (29,8%), linolowy (21,5%), laurynowy (16,5%), palmitynowy (9,0%), mirystynowy (6,2%), stearynowy (2,6%), oraz linolenowy (2,3%), kaprylowy (1,4%), kaprynowy (0,9%) oraz oleopalmitynowy (0,1%) [1].

Działanie palmy sabałowej

Palma sabałowa skutecznie obniża poziom enzymu (5α-reduktazy), który jest odpowiedzialny za przekształcanie testosteronu w inną formę (dihydrotestosteronu -DHT), dzięki czemu wykazuje działanie antyandrogenowe. Z tego względu na rynku dostępne są liczne preparaty z ekstraktami tej rośliny, dedykowane osobom z łagodnym przerostem prostaty (I i II stadium), czyli gruczolakiem stercza zwanym również BPH. Palma sabałowa hamuje rozrost prostaty, poprawiając jednocześnie przepływ moczu. Roślina ta ma właściwości moczopędne i antyseptyczne w obrębie dróg moczowych. Ponadto zmniejsza dolegliwości urologiczne takie jak obrzęki i napięcie mięśni gładkich dróg moczowych oraz poprawia elastyczność gruczołu [1,4,5,6].

Działanie przeciwzapalne wyciągów z owoców palmy sabalowej, zawdzięcza się zawartym w nich flawonoidom, węglowodanom (mannitol, polisacharydy o wysokiej masie cząsteczkowej), fitosterolom (beta-sitosterol) oraz olejom stałym. Stosowanie preparatów z palmy sabałowej przyczynia się do szybszego ustąpienia objawów przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego, które dotyka mężczyzn poniżej 35. roku życia [6].

Podejrzewa się też skuteczność tej rośliny w leczeniu pacjentów z obniżoną płodnością spowodowaną czynnikami infekcyjnymi w nasieniu, ale potrzebnych jest więcej dobrze udokumentowanych prac klinicznych w tym zakresie [6].

Ponadto z uwagi na antyandrogenowe działanie, palma sabałowa znalazła zastosowanie w dermatologii i kosmetologii. Roślina ta wykazuje pozytywne działanie w łysieniu androgenowym, które może występować zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Stosowanie tej rośliny jest wskazane również w przypadku hirsutyzmu, czyli nadmiernego owłosienia typu męskiego u kobiet [3].

Skutki uboczne stosowania palmy sabałowej

Stosowanie ekstraktów z palmy sabałowej jest bezpieczne i dobrze tolerowane przez organizm człowieka [1,4,6]. Skutki uboczne stosowania palmy sabałowej są rzadkie, o łagodnym nasileniu i dotyczą głównie zaburzeń żołądkowo-jelitowych, takich jak nudności, wymioty, biegunki oraz zawroty i bóle głowy. Długotrwałe przyjmowanie może przyczynić się do problemów w krzepnięciu krwi, rzadko dochodzi do zapalenia trzustki [6].

Nie zaleca się stosowania palmy sabałowej w okresie ciąży, gdyż może ona przyczynić się do uszkodzenia płodu i przedwczesnego porodu. Nie powinno się jej stosować również w czasie laktacji, stosowania tabletek antykoncepcyjnych oraz przed planowanym zabiegiem chirurgicznym.

Palma sabałowa na włosy, wcierka

Jak już zostało wyżej wspomniane, palma sabałowa przeciwdziała łysieniu typu androgenowego. Ten typ łysienia pojawia się głównie u mężczyzn powyżej 40. roku życia, ale dotykać może również  kobiety w okresie pomenopauzalnym.

Leczenie tego typu łysienia polega na stosowaniu preparatów z palmą sabałową, która blokuje nadmierne wydzielanie hormonu DHT – jego wysoki poziom jest jedną z przyczyn wypadania włosów. W zwalczaniu łysienia androgenoweog bardzo pomocne są wcierki, szampony, maski i odżywki z ekstraktem z owoców palmy sabałowej.

Preparaty tego typu oraz suplementy diety z udziałem tej rośliny mogą okazać się również pomocne u osób z gorszą kondycją włosów jako profilaktyka przeciw wypadaniu włosów.

Skuteczne w walce z wypadaniem włosów są wcierki, które należy stosować przez co najmniej 3 tygodnie, najlepiej po umyciu włosów.

Stosowanie palmy sabalowej w dolegliwościach układu moczowego może przyczynić się do poprawy jakości życia, szczególnie u mężczyzn z łagodnym przerostem prostaty. Przed zastosowaniem preparatów na tego typu schorzenia, należy skonsultować się wcześniej z lekarzem, aby dobrał odpowiednią dawkę leku. W zwalczaniu łysienia typu androgenowego oraz wypadaniu włosów szczególnie polecane są wcierki oraz szampony z ekstraktem palmy sabałowej. Są one dostępne w sprzedaży internetowej, drogeriach oraz aptekach. Preparaty te wpływają  na zagęszczenie i wzmocnienie włosów oraz ograniczają ich wypadanie.