Co to jest pirogronian? Czy warto stosować suplementy z pirogronianem?
Aktualizacja: 11 kwietnia, 2024
Jednym z podstawowych procesów centralnego metabolizmu węglowodanów jest glikoliza. Stanowi ona główną drogę przemian glukozy w komórkach, prowadząc do jej przekształcenia w pirogronian. Związek ten zaś odgrywa kluczową rolę w metabolizmie, nasila bowiem transport glukozy do komórek mięśniowych, zapewniając tym samym wysokie stężenie glikogenu w mięśniach. Warunkując wzrost wytrzymałości treningowej, zyskał zainteresowanie w szeroko znanej branży suplementacyjnej. W dzisiejszym artykule omówimy, czym dokładnie jest ów związek i dlaczego jest często wykorzystywanym składnikiem licznych suplementów diety. Zapraszamy do lektury!
Pirogronian
Pirogronian lub też kwas pirogronowy zaliczany jest do organicznych związków chemicznych z grupy α-ketokwasów. W organizmie człowieka powstaje zazwyczaj w reakcji mającej miejsce w cytozolu, zwykle jako produkt końcowy glikolizy. Omawiany związek wykorzystywany jest przez ustrój w zasadzie dwojako:
- jako substrat do produkcji energii,
- jako substrat wykorzystywany w procesie glukoneogenezy do syntezy glukozy.
Pirogronian – suplement
Kwas pirogronowy z uwagi na swoje właściwości bywa często wykorzystywanym składnikiem licznych suplementów dla sportowców. Z uwagi na prężnie rozwijający się rynek branży suplementacyjnej związek ten stał się ogólnodostępny. W postaci suplementu można go nabyć nie tylko w internecie, ale również w sklepach stacjonarnych z suplementami diety czy preparatami poświęconymi sportowcom. Choć związek ten przyjmowany zgodnie z zaleceniami jest całkowicie bezpieczny dla zdrowia, to mimo wszystko przed decyzją o suplementacji zaleca się konsultację ze specjalistą. Dostępna literatura naukowa opisuje bowiem przypadki niegroźnych dla zdrowia skutków ubocznych suplementacji w postaci biegunek, gazów, wzdęć czy bólów brzucha. Do najczęściej spotykanych form związku, dostępnych na rynku Polskim zalicza się:
- pirogronian kreatyny,
- pirogronian wapnia.
Pirogronian wapnia stanowi połączenie kwasu pirogronowego z wapniem. Najczęściej ma on postać białego, bezsmakowego, krystalicznego proszku i w takiej też postaci sprzedawany jest jako suplement diety. Forma ta wykorzystywana jest w celu wsparcia procesu redukcji tkanki tłuszczowej w ustroju, usprawnia ponadto procesy trawienne. Z klinicznego punktu widzenia związek wywiera także wpływ na obniżenie stężenia cholesterolu w surowicy krwi oraz ciśnienia tętniczego krwi, co może być pomocne również dla osób ze stwierdzonymi chorobami sercowo-naczyniowymi. W produktach naturalnych związek ten w niewielkich ilościach możemy spotkać w czerwonym winie, jabłkach czy ciemnym pieczywie.
Drugim z omawianych związków jest pirogronian kreatyny powstały z połączenia kwasu pirogronowego i kreatyn w proporcjach 6:4. Kreatyna uważana jest za jeden z najlepiej przebadanych związków wykorzystywanych w suplementacji sportowców, a jej właściwości energotwórcze są dobrze znane. Z tego względu suplement ten przyspiesza procesy resyntezy wysokoenergetycznych cząstek ATP, poprawia uwodnienie komórek mięśniowych, stwarzając idealne warunki do zachodzących procesów, zwiększa również zdolność komórek mięśniowych do magazynowania większych rezerw glikogenu.
Literatura:
- Appleton R., Vanbergen O.: Crash Course – Metabolizm i żywienie. Edra Urban & Partner. Wrocław 2017.
- Konieczna A., Łyżeń R., Węgrzyn G.: Powiązanie glikolizy z regulacją replikacji DNA w komórkach eukariotycznych. Postępy biochemii 2014.
- Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne: Farmakopea Polska X. Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276.
- Szewczyk P.B., Poniewierka E., Kreatyna – zastosowanie w sporcie i medycynie, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”, 2015, 5(4), s. 409–416.
- Ząbczyńska M., Jurzak M., Zastosowanie hydroksykwasów w kosmetologii, W: Goździalska A., Jaśkiewicz J. (red.), Stan skóry wykładnikiem stanu zdrowia, Kraków, Oficyna Wydawnicza AFM, 2012, s. 95-105.