Nadmiar białka w diecie – objawy i skutki
Aktualizacja: 11 kwietnia, 2024
W obecnych czasach coraz częściej słyszy się dodawaniu odżywek białkowych do potraw lub też dietach polegających na spożyciu nadmiarowych ilości tego składnika. Wydaje się, że jest to zabieg korzystny, a osób decydujących się na owy krok okazuje się być coraz więcej. Przeczytaj artykuł i dowiedz się jakie skutki niesie ze sobą nadmiar białka w diecie.
Nadmiar białka w diecie
Nadmiar białka jest stanem fizjologicznym równie niebezpiecznym co niedobór tego składnika. Składnik ten jest całkowicie niezbędny w pewnych ilościach do prawidłowego rozwoju organizmu. Odpowiada m.in. za wzrost czy budowę mięśni. Bez wątpienia jest to jeden ze składowych hormonów czy enzymów. W prawidłowo dobranej i znormalizowanej diecie stanowić powinno ok. 12–20% wartości energetycznej racji pokarmowej. Oczywiście jest to wartość indywidualna, zależna od wieku, płci oraz stopnia aktywności fizycznej. Niestety w niektórych grupach, zalecenia te nie są stosowane. Na zwiększoną podaż białka narażeni są głównie sportowcy, kulturyści czy osoby stosujące dietę białkową, tzw. Dukana.
Nadmiar białka w diecie – objawy
Nadmiar białka w diecie jest zjawiskiem częstym w niektórych grupach ludności. Dochodzi wówczas do wystąpienia negatywnych objawów zdrowotnych. Przede wszystkim wpływa na zaburzenia w regulacji metabolizmu skutkujące wystąpieniem wzdęć, nudności, niestrawności, bólów brzucha czy też nieżytu żołądka, a niekiedy nawet grzybicy jelit. Bardzo często dochodzi do zaparć. Pojawić mogą się obrzęki, a skóra staje się szara i zmęczona. Jednym z charakterystycznych symptomów może być pojawienie się nieświeżego oddechu czy też męczący ból głowy. Występują one na skutek wstąpienia organizmu w ketozę. Oczywiście, w przypadku braku zwracania uwagi na wartość energetyczną diety i przyjmowaniu zwiększonych ilości tegoż składnika doprowadzić można do nadmiernej podaży kalorycznej i w efekcie do zwiększenia masy ciała.
Nadmiar białka w diecie – skutki
Nadmiar białka w diecie, jak już wspomniałam, może wywołać niezwykle negatywne skutki w organizmie. Bardzo istotny jest fakt, że efektem takiego stanu jest upośledzenie funkcjonowania nerek, które odpowiedzialne są za usuwanie produktów przemian tych składników. Prowadzić to może w konsekwencji do odwodnienia, jak również kamicy wapniowej czy moczanowej. Ten stan predysponuje także do powstawania obrzęków czy cukrzycy typu 2 oraz zmian miażdżycowych i tym samym wzrostu ciśnienia tętniczego krwi czy stężenia cholesterolu. Bardzo częste są zaburzenia potencji, jak również niedobory pokarmowe, zwłaszcza błonnika pokarmowego, ale także witamin i składników mineralnych. Stąd niezwykle powszechne staje się zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu i w efekcie przejście organizmu w stan ketozy. W tym przypadku, z powodu niedostatecznego spożycia węglowodanów, ustrój zaczyna wykorzystywać na potrzeby energetyczne tłuszcze, co prowadzi do powstawania ciał ketonowych.
Zbyt duża ilość tegoż surowca w diecie wpływa niszcząco także na stawy, a w efekcie niedoborów i upośledzonego wchłaniania wapnia. Prowadzić to może do pogorszenia kondycji kości i przy długotrwałej patologii do rozwoju osteoporozy. Oczywiście nie pozostaje taki nadmiar bez wpływu na kondycję psychiczną. Pojawia się wówczas gorsze samopoczucie, nerwowość, utrudnione skupienie, samodzielne podejmowanie decyzji czy planowanie.
Nadmiar białka a trądzik
Nadmiar białka w diecie „odbija” się także na wyglądzie skóry, a nawet włosów. Otóż stan taki zdecydowanie nasila problemy trądzikowe (nawet w przypadku ich wcześniejszego niewystępowania) i utrudnia ich leczenie. Związane jest to z nadmierną produkcją sebum i w efekcie powstawaniem coraz to większych ilości zaskórników czy wyprysków i zbytniego świecenia się skóry. Co więcej odnotowano jego wpływ na szybszy przebieg procesu starzenia skóry oraz powstawania zmarszczek. Włosy natomiast nadmiernie wypadają i stają się łamliwe, podobnie jak paznokcie.
Podsumowując w przypadku odczuwania zbyt nasilonego zmęczenia, bólów głowy, brzucha, występowaniu przy tym zaparć czy mdłości, warto zastanowić się nad kompozycją swojej diety. W przypadku nadmiernego przyjmowania białka wraz z racją pokarmową możemy doprowadzić organizm do ruiny niszcząc m.in. nerki, stan włosów, skóry i paznokci czy też predysponować się do rozwoju cukrzycy typu 2 czy osteoporozy. Warto zadbać o odpowiednią podaż wszelkich składników odżywczych pamiętając, że więcej nie zawsze oznacza lepiej.
Literatura:
- Antnio. J., Ellerbroek. A., Silver. T., Vargas. L., Tamayo. A., Buehn. R., Peacock. C.A.: “A High Protein Diet Has No Harmful Effects: A One-Year Crossover Study in Resistance-Trained Males.”, 2016, J. Nutr. Metab..
- Campos-Nonato. I., Hernandez. L., Barquera. S.: “Effect of a High-Protein Diet versus Standard-Protein Diet on Weight Loss and Biomarkers of Metabolic Syndrome: A Randomized Clinical Trial.”, 2017, Obes. Facts, 10(3), 238-251.
- Cuenca-Sanchez. M., Navas-Carillo. D., Orenes-Pinero. E.: “Controversies surrounding high-protein diet intake: satiating effect and kidney and bone health.”, 2015, Adv. Nutr., 6(3), 260-266.
- French. W.W., Dridi. S., Shouse. S.A., Wu. H., Hawley. A., Lee. S.O., Gu. X., Baum. J.I.: “A High-Protein Diet Reduces Weight Gain, Decreases Food Intake, Decreases Liver Fat Deposition, and Improves Markers of Muscle Metabolism in Obese Zucker Rats.”, 2017, Nutrients, 9(6).
- Ko. G.J., Obi. Y., Tortorici. A.R., Kalantar-Zadeh. K.: „Dietary protein intake and chronic kidney disease.”, 2017, Curr. Opin. Clin. Nutr. Metab. Care., 20(1), 77-85.
- Verreijen. A.M., Engberink. M.F., Memelink. R.G., van der Plas. S.E., Visser. M., Wejis. P.J.: “Effect of a high protein diet and/or resistance exercise on the preservation of fat free mass during weight loss in overweight and obese older adults: a randomized controlled trial.”, 2017, Nutr. J., 16(1).
- Wyka. J., Malaczyk. E., Misiarz. M., Zołoteńka-Synowiec. M., Całyniuk. B., Baczyńska. S.: “Assessment of food intakes for women adopting the high protein Dukan diet.”, 2015, Rocz. Państw. Zakł. Hig., 66(2), 137-142.