Ziele ruty – właściwości lecznicze i zastosowanie

Tradycyjne obyczaje ludowe nadały zielu ruty symbol czystości i dziewictwa. W wielu pieśniach sobótkowych i weselnych występuje motyw siania tej rośliny oraz robienia z niej wianków. Obok symbolicznego znaczenia ziele ruty stosowane było w medycynie ludowej do łagodzenia schorzeń przewodu pokarmowego oraz moczowego, a także przeciwbólowo.

Ziele ruty

Ruta zwyczajna jest obecnie zapomniana w zielarstwie, natomiast kilkaset lat temu uznawano ją za roślinę o „magicznych” właściwościach. Teraz hodowana jest dosyć często w przydomowych ogródkach i dużych ogrodach jako roślina typowo ozdobna. Występuje na każdym kontynencie z wyjątkiem pozbawionej zieleni Antarktydy. Ruta jest rośliną wieloletnią osiągającą wysokość ok. 100 cm. Posiada ciekawe liście podwójnie lub potrójnie pierzastosieczne, a kwitnie pięknie i słonecznie na żółto.

Ziele ruty – właściwości lecznicze

Ziele ruty jest najstarszą rośliną zielną wykorzystywaną w celu leczenia cukrzycy, ponieważ zawiera pochodną guanidyny, która stała się prekursorem całej grupy leków obniżających poziom cukru we krwi. Zawartość wspomnianej pochodnej oraz soli chromu powoduje, że ziele ruty wspomaga pracę nadnerczy oraz obniża poziom glukozy we krwi. Napary z tej rośliny polecane są kobietom, które podczas miesiączki odczuwają silny ból, gdyż ruta działa przeciwskurczowo i rozluźniająco, a także łagodzi ból. Niestety wspomniane korzyści idą w parze ze zwiększaniem krwawienia miesięcznego. Napary polecane są również w przypadku schorzeń przewodu pokarmowego przebiegających z zaburzeniami trawienia, ponieważ ziele ruty wpływa uspokajająco i normalizująco na pracę układu trawiennego.

Warto wspomnieć o właściwościach rutyny, która pierwszy raz została wyizolowana właśnie z ziela ruty. Rutyna należy do flawonoidów roślinnych o działaniu antyoksydacyjnym i wzmacniającym. Zwiększa odporność naczyń krwionośnych, uszczelnia je i zapobiega tworzeniu się pajączków. Chroni przed obrzękami i zmniejsza te towarzyszące siniakom, jednocześnie przyspieszając gojenie się uszkodzonych tkanek. Rutyna obniża toksyczność utlenionych lipoprotein cholesterolowych, które mogą odkładać się w ścianach naczyń tętniczych, sprzyjając tworzeniu się blaszki miażdżycowej, która ogranicza przepływ krwi przez naczynie. Preparaty zawierające wyciągi z tego ziela przyspieszają gojenie się ran i działają oczyszczająco, dlatego napar z niego może być z powodzeniem stosowany jako tonik do cery trądzikowej. Rutyna wspomaga procesy naprawcze skóry, modulując ekspresję cytokin i wpływając na naskórkowy czynnik wzrostu, przez co odpowiada za gojenie się ran (również zmian trądzikowych).

Ziele ruty – zastosowanie

Ziele ruty może być stosowane doraźnie w przypadku wzdęć, zaburzeń trawienia oraz wspomagająco po spożyciu ciężkostrawnego posiłku. W formie naparu polecane jest jako środek przeciwbólowy kobietom z bólami menstruacyjnymi. Jako składnik maści lub kremu, wykorzystywane jest ze względu na właściwości wspomagające regenerację i dezynfekcję małych ran. Osoby z cerą naczynkową, pajączkami oraz siniakami mogą korzystać z maści lub naparu z ruty, aby wzmocnić naczynia krwionośne i ograniczyć rumień znany osobom z cerą wrażliwą. Należy wspomnieć, że ziele ruty oraz preparaty je zawierające nie powinny być stosowane przewlekle na własną rękę, gdyż mogą spowodować wiele powikłań. Wyciągi alkoholowe z ruty nie powinny być zaś używane przez osoby, które często korzystają z solarium lub z kąpieli słonecznych, ponieważ zawarte w roślinie substancje uwrażliwiają skórę na działanie promieni słonecznych, co może powodować hiperpigmentację skóry. Świeże ziele ruty z kolei powoduje zaczerwienienie skóry z silnym świądem, a powstałe ogniska zapalne ustępują, pozostawiając trwałe przebarwienia.

Liście ziela ruty podobno stanowią pierwowzór trefla pojawiającego się w taliach kart. Ta kwitnąca na żółto roślina ozdobna posiada wiele korzystnych właściwości, ale jej nierozważne stosowanie może być niebezpieczne.