Śniadanie białkowo tłuszczowe – propozycje. Dla kogo śniadanie białkowo-tłuszczowe?
Aktualizacja: 9 kwietnia, 2024
Śniadanie jest niewątpliwie najważniejszym posiłkiem w ciągu dnia, który dostarcza energii na cały poranek, a także uzupełnia braki powstałe podczas snu. Jest pierwszym posiłkiem po co najmniej 8-godzinnej przerwie. Planując je, powinniśmy mieć na uwadze to, by dostarczyło nam sytości i wspomnianej już energii, ale także nie wywołało uczucia senności, wywołanego spożyciem zbyt ciężkiego czy też źle zbilansowanego pożywienia.
Śniadanie białkowo-tłuszczowe
Śniadania białkowo-tłuszczowe ułatwiają prawidłowy rozkład makroskładników w ciągu całego dnia. Według ostatnich doniesień ten typ posiłku powoduje sytość na czas dłuższy niż śniadania, których podstawą są głównie węglowodany, powolny wzrost stężenia glukozy we krwi i jednocześnie jego dłuższe utrzymywanie się na stałym poziomie. Właśnie dzięki temu wspomaga kontrolę apetytu i zmniejsza napady głodu w dalszej części dnia, ograniczając tym samym podjadanie między posiłkami. Według niektórych doniesień takie śniadania umożliwiają bardziej efektywne spalanie tkanki tłuszczowej u osób będących na diecie redukcyjnej. Znaczenie ma tutaj kortyzol, czyli hormon stresu nasilający lipolizę – proces polegający na rozpadzie trójglicerydów z tkanki tłuszczowej. Hormon ten nie działa w tym zakresie, jeśli w ustroju pojawia się insulina, której wysoki poziom obserwowany jest po spożyciu posiłku wysokowęglowodanowego. Sama nazwa śniadania białkowo-tłuszczowego wskazuje na to, że powinno ono składać się zarówno z białka, jak i tłuszczu. Oczywiście można je urozmaicić za pomocą dodatków w postaci ziół oraz warzyw niskoskrobiowych i tych o niskim indeksie glikemicznym.
Śniadanie białkowo-tłuszczowe – dla kogo?
Śniadania białkowo-tłuszczowe nadają się idealnie dla osób mających problem ze spalaniem tkanki tłuszczowej bądź będących na diecie redukcyjnej. Jak już wspomniałam, dzięki niskiemu stężeniu insuliny w ustroju kortyzol sprawniej przeprowadza lipolizę i rozkłada triglicerydy z tkanki tłuszczowej do wolnych kwasów tłuszczowych. Dodatkowo niedawno pojawiły się badania świadczące o tym, że nie dla każdego są śniadania węglowodanowe, a niektórym grupom ludności mogą nawet przysporzyć niekorzystnych objawów. Właśnie dlatego zalecane są one dla cukrzyków oraz osób ze stwierdzoną insulinoopornością, gdyż wspomagają kontrolowanie stężenia glukozy w osoczu. Przydatne mogą się okazać u tych pacjentów, u których poziom glukozy na czczo znajduje się w wyższej połowie normy. Oczywiście nie zapominajmy o tej grupie populacji, która po prostu po zjedzeniu zwyczajowego śniadania odczuwa głód lub senność. W przypadku posiłków białkowo-tłuszczowych sytość utrzymuje się nawet przez 4–5 godzin.
Śniadanie białkowo-tłuszczowe – propozycje
Poniżej podaję kilka przykładów śniadania białkowo-tłuszczowego.
Składniki:
- 2 jajka,
- 2 pomidory,
- pół łyżki oleju rzepakowego,
- pół ząbka czosnku,
- ulubione przyprawy: pieprz, odrobina soli, oregano, chili, kmin rzymski.
Sposób przygotowania: pomidory sparz i obierz ze skórki, następnie pokrój w ćwiartki i wykrój szypułki, a miąższ pokrój w kosteczkę. Na patelni rozgrzej oliwę, dodaj starty czosnek i chwilę podsmaż. Dodaj pomidory, dopraw i wymieszaj. Smaż na dużym ogniu, aż pomidory nabiorą konsystencji przecieru. Po tym czasie wbij jajka i dopraw solą. Przykryj i gotuj całość przez ok. 3 minuty, aż białka jajek będą ścięte.
Składniki:
- awokado,
- 2 jajka,
- 2–4 kawałki wędzonego łososia,
- koperek,
- sól i pieprz.
Sposób przygotowania: piekarnik nagrzej do 200ᴼC. Awokado przekrój i wyjmij pestkę. Następnie wydrąż nieco większą dziurę w miejscu pestki (najlepiej łyżką) i ułóż po 2 plasterki łososia. Ułóż awokado w blaszce tak, by było stabilne, i wbij jajka. Całość posyp koperkiem i umieść w piekarniku na 13–15 minut.
Składniki:
- 1/4 cukinii,
- 30 g fety,
- 1/3 papryki,
- 2 jajka,
- pół ząbka startego czosnku,
- sól i pierz,
- posiekany szczypiorek.
Sposób przygotowania: piekarnik nagrzej do 180ᴼC. Szpinak umyj i osusz, a następnie posiekaj. Cukinię zetrzyj na tarce o grubych oczkach, a paprykę pokrój w małą kosteczkę. W naczyniu roztrzep jajka z dodatkiem czosnku i przypraw oraz szczypiorku. Dodaj szpinak, cukinię, fetę, paprykę i wymieszaj całość widelcem. Formy na muffiny natłuść i napełnij masą. Piecz całość ok. 15 minut.
Podsumowując, śniadania białkowo-tłuszczowe zyskują coraz więcej zwolenników, co można uznać za dobry znak. Oczywiście nie ma żadnych źródeł mówiących, że są one lepsze od tych, których głównym składnikiem są węglowodany. Śniadania składające się z węglowodanów dają trwałą sytość, nieco krótszą niż te omawiane w artykule, lecz wywołują uczucie lekkości. W wyniku tego dodają nam świeżej energii i chęci do działania. Jednak w dalszym ciągu te białkowo-tłuszczowe są szczególnie dobrym pomysłem dla diabetyków. Wybór pozostaje od indywidualnych preferencji i tego, który tym śniadań wpływa lepiej na nasz organizm i pozwala funkcjonować zgodnie z naszym trybem życia.
Literatura:
- Głowacki P., Kozłowska D., Wojciechowska M., Kopański Z., Brukwicka I., Kurowski A., „Edukacja chorego na cukrzycę”, Journal of Public Health, Nursing and Medical Rescue, 2011, 3/3-6,
- Kamińska A., Reyer D., Polaszewska-Muszyńska M., Gronau M., Cibulla A., Olejniczak H., Zarzycka-Lindner G., Sawuła W., Ruprecht Z., Kałamaja S., Schneider A., Junik R.: „The evaluation of the level of knowledge of nurses participating in the Regional Program of Workshops for Diabetic Education — initial report”, Clinical Diabetologi, 2013, 3(2),
- Koblik T.: „Leczenie cukrzycy typu I”, Przewodnik Lekarza, 2003, 6(2)/24-29.