Przepuklina brzuszna – objawy, operacja, dieta

Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024

Narządy w jamie brzusznej przytrzymywane są przez mięśnie i więzadła, przepuklina powstaje w sytuacji, gdy na skutek zwiększonego ciśnienia któryś z narządów lub tkanka tłuszczowa przeciska się przez osłabiony fragment tej konstrukcji, przesuwając się poza granice jamy brzusznej. Stan ten jest szczególnie niebezpieczny dla zdrowia, dlatego też nie należy go lekceważyć.

Przepuklina brzuszna

Najczęściej przepuklinę brzuszną rozpoznaje się u małych dzieci, co związane jest z wrodzonymi zaburzeniami budowy ścian brzucha oraz u osób w podeszłym wieku, kiedy mięśnie brzucha są już osłabione i dochodzi do ich zaniku, a tym samym do osłabienia jego ścian. Wśród przepuklin brzusznych można wyróżnić: pachwinową, udową, kresy białej, pępkową, pooperacyjną.

Czynnikami ryzyka zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej są: nadwaga, dźwiganie ciężkich przedmiotów, zaparcia, ciąża, palenie tytoniu (przez przewlekły kaszel u palaczy), gra na instrumentach dętych, śpiew operowy.

Aby więc zapobiec powstaniu przepukliny należy m.in. utrzymywać prawidłową masę ciała zapobiegać zaparciom (regularność posiłków), podejmować aktywność fizyczną (wzmocnić mięśnie brzucha), nie palić papierosów, unikać ciężkich prac fizycznych (w miarę możliwości).

Objawy przepukliny brzusznej

Przepuklina brzuszna może powodować szereg objawów, zależnych od umiejscowienia i stopnia zaawansowania choroby, jednak nie u każdego pacjenta przebiega ona tak samo. Są osoby, które nie odczuwają symptomów w ogóle, inni cierpią z powodu silnego bólu. Do najczęstszych należą:

• dyskomfort w obrębie jamy brzusznej,
• bóle brzucha,
• pojawienie się uwypuklenia błony otrzewnej,
• mdłości,
• wymioty.

Wyjątkowo niebezpiecznym stanem jest uwięźnięcie worka przepuklinowego wraz z zawartością. Przyczyną jest najczęściej ucisk jelit we wrotach, który prowadzi do niedrożności mechanicznej, a w dalszej kolejności do martwicy oraz przedziurawienia jelit. Taki stan jest bezpośrednim zagrożeniem życia, dlatego też, aby do niego nie doprowadzić po zaobserwowaniu objawów przepukliny należy jak najszybciej zwrócić się do lekarza, który prawdopodobnie w celu potwierdzenia diagnozy zleci badanie USG, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, a następnie podejmie się leczenia.

Operacja przepukliny brzusznej

Leczenie zachowawcze, takie jak unikanie wysiłku czy noszenie pasa przepuklinowego może jedynie złagodzić objawy (stosuje się je, gdy stan chorego uniemożliwia wykonanie operacji lub kiedy przepuklina dotyczy osób powyżej 80. roku życia), dlatego w zdecydowanej większości przypadków lekarz decyduje się na leczenie operacyjne. Najlepsze efekty można uzyskać operując niepowikłane przepukliny niewielkich rozmiarów.

Do zamknięcia wrót przepukliny wykorzystuje się tkanki chorego. Po odprowadzeniu zawartości worka przepuklinowego chirurg zbliża do siebie i układa mięśnie i więzadła w taki sposób, aby zamknąć wrota i zszywa je szwami. W metodach tzw. „beznapięciowych” wzmocnienie powłok brzucha odbywa się na drodze wszycia specjalnej siatki z tworzywa sztucznego.

Poza chirurgią klasyczną, przepukliny można też leczyć laparoskopowo. Jest to szczególnie zalecane u chorych z obustronną przepukliną pachwinową, gdyż obie przepukliny można zoperować z jednego dostępu, nie trzeba robić dwóch osobnych nacięć. Po operacji, gdy nie ma powikłań, chory przebywa w szpitalu kilka dni, czasami możliwe jest wyjście już następnego dnia po zabiegu. Gdy rana prawidłowo się zagoi, możliwy jest powrót do pełnej aktywności zawodowej.

Przepuklina brzuszna – dieta

W przepuklinie brzusznej nie ma specjalnej diety, należy jednak pilnować, aby nie dochodziło do zaparć, w tym celu jej podstawę powinny stanowić produkty bogate w błonnik (25–35g/ dobę). Należy jednak pamiętać, aby jego ilość zwiększać stopniowo, szczególnie jeśli wcześniej dieta była ubogobłonnikowa. Powinno się również dbać o regularność posiłków, spożywać je co 2–3h w małych ilościach.

Produkty bogate w błonnik to:

• produkty pełnoziarniste: chleb, makaron, ryż,
• płatki owsiane,
• otręby,
• owoce surowe i suszone,
• warzywa,
• orzechy i nasiona.

Pamiętaj, że wraz ze zwiększoną ilością błonnika należy również zwiększyć ilość spożywanych płynów (około 8 szkl. wody/dzień).

Przepuklina brzuszna mimo możliwych niewielkich objawów jest niebezpiecznym stanem. Należy więc zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia poprzez m.in. utrzymanie prawidłowej masy ciała, rzucenie palenia czy wzmocnienie mięśni brzucha przez aktywność fizyczną. Człowiek nie jest w stanie zapanować nad wszystkimi zmianami zachodzącymi w organizmie jednak znając czynniki ryzyka powinno się je zminimalizować.