Preparaty stosowane do leczenia żywieniowego drogą dojelitową i pozajelitową

Aktualizacja: 2 stycznia, 2015

Wyróżniamy preparaty do leczenia żywieniowego dojelitowego oraz pozajelitowego, w zależności od formy podawania. Istnieje szeroka gama produktów, które opracowane są pod względem zróżnicowania na jednostki chorobowe oraz pod kątem funkcji przewodu pokarmowego.

Żywienie  drogą przewodu pokarmowego przy zastosowaniu zbilansowanych diet przemysłowych, kiedy nie jest możliwa podaż pokarmów drogą doustną, jest najlepszym sposobem leczenia żywieniowego.

Leczenie żywieniowe – preparaty

Preparaty do leczenia żywieniowego produkowane są w formie płynnej lub w proszku. Wszystkie opracowane przemysłowo diety zawarte w odpowiednich preparatach są tak zbilansowane, a składniki tak dobrane, by uczynić je jak najbardziej biodostępnymi, z których w łatwy sposób organizm może czerpać niezbędną energię i substancje odżywcze. Takie preparaty wykazują niską osmolarność (około 400 mOsmol/l).

Gotowe diety przemysłowe zawierają zwykle wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Dobierane są na podstawie wielu czynników, jak: wiek chorego, stan kliniczny, jednostka chorobowa. Skład preparatów pozwala na stosowanie ich jako wyłącznego środka żywieniowego.

Leczenie żywieniowe dojelitowe

Jeśli jest to możliwe i funkcjonowanie przewodu pokarmowego na to pozwala, warto aby diety do żywienia dojelitowego zawierały błonnik pokarmowy, powinny one bowiem być najbardziej zbliżoną formą żywienia naturalnego. W tym sposobie leczenia można wyróżnić preparaty w zależności od zawartości  składników odżywczych. Są to preparaty polimeryczne oraz monomeryczne.

Monomeryczne preparaty to diety elementarne. Ich cechą jest zawartość białka, które nie wymaga trawienia, ponieważ znajduje się w formie aminokwasów, dwupeptydów lub trójpeptydów. Takie diety mogą zawierać tłuszcze MCT (średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe), które tylko w ograniczonym zakresie wymagają trawienia. Natomiast preparaty polimeryczne wymagają zachowania procesu trawienia, gdyż zawierają nieprzetworzone surowce. Źródłem białka jest najczęściej kazeina mleka krowiego lub białko sojowe.

Preparaty można podzielić także ze względu na zapotrzebowanie chorego na składniki odżywcze. Wyróżniamy preparaty standardowe oraz specjalistyczne o specyficznym zapotrzebowaniu na składniki odżywcze (ciężkie niedożywienie, choroby onkologiczne, nietolerancja białek mleka krowiego).

Leczenie żywieniowe pozajelitowe

Preparaty do leczenia żywieniowego pozajelitowe są przygotowywane w specjalnych mieszalnikach. Powstaje mieszanina odżywcza, w której skład wchodzą: roztwory aminokwasów, roztwory węglowodanów, emulsje tłuszczowe, witaminy, elektrolity oraz pierwiastki śladowe. Są to tzw. worki mieszanin All In One (czyli wszystkie składniki odżywcze są w jednym worku). Istnieją także preparaty, które mają oddzielne komory – worki dwukomorowe lub trójkomorowe – osobno białka, węglowodany czy tłuszcze.

Preparaty dobiera się na podstawie wywiadu chorobowego pacjenta, jego stanu fizycznego oraz sposobu leczenia. Należy pamiętać także, że w przebiegu wielu chorób pacjent wymaga zwiększenia kaloryczności diety. Trzeba to uwzględnić planując dla niego kurację.

Po ustaleniu zapotrzebowania i dobraniu odpowiedniej mieszaniny składników odżywczych, pacjentowi jest ona dostarczana drogą dożylną poprzez wkłucie centralne lub obwodowe (kończyny).

Obecnie coraz więcej osób korzysta z leczenia żywieniowego, które może odbywać się drogą dojelitową lub pozajelitową. Zastosowanie i wdrożenie tego typu terapii ułatwiają gotowe diety przemysłowe, które zawierają wszystkie składniki odżywcze potrzebne do zdrowienia pacjenta oraz prawidłowego funkcjonowania organizmu.