Dieta w chorobie Ménière’a – zasady, produkty zalecane i zakazane oraz efekty

Aktualizacja: 26 lutego, 2024

O szkodliwości nadmiaru sodu słyszy się nie od dziś. Ostrzeżenia dotyczą nas wszystkich, jednak dla niektórych ograniczenie tego pierwiastka to nie tylko zasada racjonalnego żywienia, ale również środek do poprawy jakości życia.

Choroba Ménière’a

Choroba Ménière’a to przypadłość, której głównym objawem są nawracające zawroty głowy. Może pojawić się w każdym wieku, jednak najczęściej dotyka osób między 40 a 60 rokiem życia. Towarzyszy jej szereg dolegliwości takich jak nudności, wymioty, zaburzenia widzenia, uczucie lęku, zaburzenia słuchu. Niejednokrotnie osoby dotknięte chorobą doświadczają pewnych symptomów poprzedzających ataki, jak problemy z utrzymaniem równowagi, nadwrażliwość na dźwięki, niepokój. Sam czas trwania napadu sięga od 20 minut do nawet 24 godzin. Może występować z częstotliwością kilku epizodów w ciągu tygodnia lub raz na kilka lat. Choroba wywołana jest nadmierną ilością gromadzącej się endolimfy w uchu wewnętrznym. Endolimfa to płynna substancja produkowana przez błędnik. Zgodnie z teorią jej nadmiar doprowadza do wzrostu ciśnienia, co przyczynia się do wywołania charakterystycznych objawów. Do tej pory nie opracowano skutecznego leku, ponieważ bezpośrednia przyczyna zaburzenia nie została rozpoznana. Przypuszcza się, że mogą to być czynniki takie jak: infekcja wirusowa, niedobory pokarmowe, zaburzenia naczyniowe, zaburzenia odpływu endolimfy. W związku z brakiem jednoznacznych wniosków stosuje się jedynie leczenie objawowe. Dodatkowo zaleca się unikanie sytuacji przyczyniających się do występowania ataków, jak: stres, przemęczenie, zmiany ciśnienia, określone produkty spożywcze. Dodatkowo zaleca się przestrzeganie poniższych zaleceń dietetycznych.  

Dieta w chorobie Ménière’a – zasady

W przypadku choroby Ménière’a zaleca się dietę ubogosodową. Dopuszczalne jest dzienne spożycie od 1 do 2 gramów soli. W praktyce jest to równoznaczne z dietą bez dosalania potraw. Dodatkowo należy z codziennej rutyny wyłączyć kofeinę – to jest kawę, napoje energetyzujące, coca-colę (kofeina może powodować nasilenie objawu, jakim jest szum w uszach).

Dieta w chorobie Ménière’a – produkty zalecane i zakazane

Jak nietrudno się domyślić, unikać należy wszelkich produktów bogatych w sód. Należą do nich:

• sól kuchenna
• produkty typu fast food, chipsy
• wędzone ryby, mięsa
• produkty instant – zupki w proszku, gotowe dania
• kostki bulionowe
• gotowe mieszanki przyprawowe
• wszelkie produkty z dodatkiem glutaminianu sodu (symbol E621)

Zalecenia odnośnie ograniczenia podaży sodu wraz z dietą kierowane są do całej populacji mieszkańców Polski. Z badań przeprowadzonych w roku 2007 wynika, że spożywamy nawet 2,5 razy więcej chlorku sodu niż sugerują normy WHO. Nadmierna ilość sodu przyczynia się do wzmożonego wydalania wapnia, co może zwiększać ryzyko wystąpienia osteoporozy. Zaleca się, aby sól kuchenną zastępować przyprawami – czosnkiem, lubczykiem, imbirem, papryką, pieprzem i innymi.

Nie zaleca się także stosowania napojów alkoholowych (mogą zaburzać ilość płynów w uchu wewnętrznym) oraz wysokosłodzonych.

Ponadto należy unikać:

• niesterydowych leków przeciwzapalnych (mogą powodować retencję wody w organizmie)
• nikotyny

Dieta w chorobie Ménière’a nie powinna właściwie różnić się od diety człowieka zdrowego. Zaleca się stosowanie racjonalnego, zgodnego z aktualną piramidą sposobu żywienia.

Dieta w chorobie Ménière’a – efekty

Choć dietę ubogosodową (do 3 g soli/dzień) stosuje się w leczeniu choroby Ménière’a od roku 1930 z wysokim poziomem skuteczności, nie są poznane mechanizmy odpowiadające za poprawę stanu pacjentów. Ograniczenie soli powoduje zmniejszenie częstotliwości ataków. Przypuszcza się, że spadek stężenia sodu we krwi powoduje podwyższenie aldosteronu (hormonu), co przyczynia się do zmniejszenia ilości endolimfy i tym samym do ustania objawów spowodowanych jej nadmiarem.

Nadmierna podaż sodu nie sprzyja nikomu, zatem nawet jeśli nie cierpisz na chorobę Ménière’a warto rozważyć wprowadzenie w życie zaproponowanych zaleceń żywieniowych. Ludzkie upodobanie do smaku słonego stanowi przeszkodę w zmianie nawyków, jednak jak dowodzą badania – wystarczy tylko kilka tygodni, aby przystosować się do nowej jakości posiłków.