Chrzan – korzeń, liście. Domowy przepis na chrzan
Aktualizacja: 8 kwietnia, 2024
Chrzan okazuje się być niezbędnym produktem w walce z przeziębieniem, posiada właściwości przeciwbakteryjne oraz antywirusowe. Dzięki olejkom eterycznym może przynosić ulgę w bólach głowy, natomiast zawarta w świeżym korzeniu witamina C wzmacnia odporność.
Korzeń chrzanu
Korzyści zdrowotne, które są z nim związane przypisuje się głównie wysokiej zawartości składników odżywczych i mineralnych, w tym błonnika pokarmowego, witaminy C, kwasu foliowego, potasu, wapnia, magnezu i cynku.
- Zwiększa odporność, działa przeciwnowotworowo
Przez zawartość sporej dawki witaminy C chrzan ma właściwości zwiększające odporność. Zawiera również synigryne, jest to rodzaj przeciwutleniacza, korzystnego w walce z chorobą nowotworową m.in. przez blokowanie czynników uszkadzających DNA oraz przywrócenie apoptozy (zaprogramowanej śmierci komórek rakowych). Należy jednak pamiętać, iż substancja ta może jedynie zapobiec kancerogenezie na wczesnych jej etapach.
- Wspomaga trawienie, przyspiesza metabolizm
Zawarta w chrzanie synigryna (glikozyd siarkowy nadający ostry smak) przyspiesza metabolizm, zwiększa wydzielanie soków trawiennych regulując proces trawienia. Jest bogaty w błonnik i białko, dlatego też może stymulować uczucie sytości, a ponadto w związku z niską zawartością kalorii jest polecany osobom stosującym diety redukcyjne.
- Oczyszcza nos
Pod wpływem silnych olejków eterycznych produkowany jest płyn, który rozrzedza gęsty śluz, dzięki czemu chrzan pomaga się go pozbyć.
- Obniża ciśnienie krwi
Zawiera potas, który może obniżać ciśnienie krwi i zapobiegać chorobom serca.
- Działa jako środek antybakteryjny
Naturalne substancje zawarte w chrzanie mogą być świetną ochroną przed bakteriami i infekcjami bakteryjnymi, w tym Listeria, E.coli i Staphylococcus.
- Działa przeciw drobnoustrojom
Korzeń chrzanu może być stosowany jako środek przeciwko drobnoustrojom jamy ustnej (m.in. Streptococcus mutans, Streptococcus sobrinus, Lactobacillus casei, Staphylococcus aureus). Odkaża jamę ustną i dziąsła. Stosowano go już przed wiekami jako środek przeciw bólom zębów. O jego działaniu można się przekonać, żując świeży lub suszony kawałek korzenia.
Liście chrzanu
Chrzan zdobył popularność głównie jako przyprawa, warto jednak wspomnieć o jego liściach, które tak samo jak korzeń zawierają sporą ilość witamin (A, B, E, C) i minerałów (wapń, magnez, potas). Zawarte w nich fitoncydy, czyli naturalne siarczki bakteriobójcze niszczą bakterie, wirusy, grzyby, tym samym zabezpieczając żywność przed zepsuciem. Okłady z liści stosuje się przy bólach reumatycznych, nerwobólach.
Zastosowanie liści chrzanu
Liści używa się do marynat i kiszonych ogórków, którym zapewniają aromat, jędrność i trwałość. Ponadto można ich użyć do świeżych sałatek, wykonać z nich pesto lub dodać do zupy czy do warzywnego koktajlu. Mają gorzkawy smak, z charakterystycznym chrzanowym posmakiem, jednak dużo słabszym niż smak korzenia.
Składniki:
- Korzeń chrzanu 1 szt.
- Woda 2 łyżki
- Ocet 1 łyżka
- Sól (szczypta)
Wykonanie:
Dokładnie umyć korzeń i pokroić go na kawałki. Dodać resztę składników i zblendować. Przełożyć do słoika. Przechowywać w lodówce.
Chrzan jest produktem o wielu właściwościach. Jednak przez jego ostry smak, a tym samym drażniące działanie nie jest wskazany dla osób z zaleceniami stosowania diety łatwostrawnej, osobom z nadmiernym wydzielaniem kwasu żołądkowego i kobietom w ciąży. Jego spożywanie w nadmiernych ilościach może mieć efekt toksyczny i drażniący.
Literatura:
[1] Park HW, Choi KD, Shin IS. Antimicrobial activity of isothiocyanates (ITCs) extracted from horseradish (Armoracia rusticana) root against oral microorganisms, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24077540
[2]LenkaNedorostova, PavelKloucek, LadislavKokoska, MiluseStolcova, JosefPulkrabek, Antimicrobial properties of selected essential oils in vapour phase against foodborne bacteria, [dostęp on-line] http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0956713508000960?via%3Dihub
[3] J. Krajewska. Antybakteryjne działanie wyciągów z ziela nasturcji i korzenia chrzanu. Farmakoterapia, 2014