Chrzan – korzeń, liście. Domowy przepis na chrzan

Aktualizacja: 22 stycznia, 2025

Chrzan okazuje się być niezbędnym produktem w walce z przeziębieniem, posiada właściwości przeciwbakteryjne oraz antywirusowe. Dzięki olejkom eterycznym może przynosić ulgę w bólach głowy, natomiast zawarta w świeżym korzeniu witamina C wzmacnia odporność.

Korzeń chrzanu

Korzyści zdrowotne, które są z nim związane przypisuje się głównie wysokiej zawartości składników odżywczych i mineralnych, w tym błonnika pokarmowego, witaminy C, kwasu foliowego, potasu, wapnia, magnezu i cynku.

• Zwiększa odporność, działa przeciwnowotworowo

Przez zawartość sporej dawki witaminy C chrzan ma właściwości zwiększające odporność. Zawiera również synigryne, jest to rodzaj przeciwutleniacza, korzystnego w walce z chorobą nowotworową m.in. przez blokowanie czynników uszkadzających DNA oraz przywrócenie apoptozy (zaprogramowanej śmierci komórek rakowych). Należy jednak pamiętać, iż substancja ta może jedynie zapobiec kancerogenezie na wczesnych jej etapach.

• Wspomaga trawienie, przyspiesza metabolizm 

Zawarta w chrzanie synigryna (glikozyd siarkowy nadający ostry smak) przyspiesza metabolizm, zwiększa wydzielanie soków trawiennych regulując proces trawienia. Jest bogaty w błonnik i białko, dlatego też może stymulować uczucie sytości, a ponadto w związku z niską zawartością kalorii jest polecany osobom stosującym diety redukcyjne.

• Oczyszcza nos

Pod wpływem silnych olejków eterycznych produkowany jest płyn, który rozrzedza gęsty śluz, dzięki czemu chrzan pomaga się go pozbyć.

• Obniża ciśnienie krwi

Zawiera potas, który może obniżać ciśnienie krwi i zapobiegać chorobom serca.

• Działa jako środek antybakteryjny

Naturalne substancje zawarte w chrzanie mogą być świetną ochroną przed bakteriami i infekcjami bakteryjnymi, w tym Listeria, E.coli i Staphylococcus.

• Działa przeciw drobnoustrojom

Korzeń chrzanu może być stosowany jako środek przeciwko drobnoustrojom jamy ustnej (m.in. Streptococcus mutans, Streptococcus sobrinus, Lactobacillus casei, Staphylococcus aureus). Odkaża jamę ustną i dziąsła. Stosowano go już przed wiekami jako środek przeciw bólom zębów. O jego działaniu można się przekonać, żując świeży lub suszony kawałek korzenia.

Liście chrzanu

Chrzan zdobył popularność głównie jako przyprawa, warto jednak wspomnieć o jego liściach, które tak samo jak korzeń zawierają sporą ilość witamin (A, B, E, C) i minerałów (wapń, magnez, potas). Zawarte w nich fitoncydy, czyli naturalne siarczki bakteriobójcze niszczą bakterie, wirusy, grzyby, tym samym zabezpieczając żywność przed zepsuciem. Okłady z liści stosuje się przy bólach reumatycznych, nerwobólach.

Zastosowanie liści chrzanu

Liści używa się do marynat i kiszonych ogórków, którym zapewniają aromat, jędrność i trwałość. Ponadto można ich użyć do świeżych sałatek, wykonać z nich pesto lub dodać  do zupy czy do warzywnego koktajlu. Mają gorzkawy  smak, z charakterystycznym chrzanowym posmakiem, jednak dużo słabszym niż smak korzenia.

Chrzan jest produktem o wielu właściwościach. Jednak przez jego ostry smak, a tym samym drażniące działanie nie jest wskazany dla osób z zaleceniami stosowania diety łatwostrawnej, osobom z nadmiernym wydzielaniem kwasu żołądkowego i kobietom w ciąży. Jego spożywanie w nadmiernych ilościach może mieć efekt toksyczny i drażniący.