Algi morskie – rodzaje, właściwości i zastosowanie wodorostów

Aktualizacja: 8 maja, 2024

Glony (Algae) należą do najprostszych oraz najstarszych organizmów na Ziemi. Są to rośliny wodne, zaklasyfikowane do większej grupy – wodorostów. Ta potoczna nazwa określa ,,morskie warzywa”, które od tysięcy lat znane są ze swoich możliwości przedłużania życia, młodego wyglądu i urody.

Ich wartość doceniały już ludy starożytne, szczególnie mieszkańcy Dalekiego Wschodu, Korei, Japonii i Chin. Również w Polsce możemy znaleźć glony o zdrowotnych właściwościach. Obecnie zainteresowanie nimi obudziła makrobiotyka, która ceni je za niski stopień przetworzenia.

Natomiast algi to rośliny proste, jednokomórkowe występujące we wszystkich strefach geograficznych, w środowisku wodnym a także wilgotnych miejscach na lądzie.
Glony wchodzą w skład planktonu w morzach, oceanach, jak i wodach słodkich. Z występowania wynika ich podział na algi morskie i słodkowodne.

Algi morskie bogate są w białko i jod, algi słodkowodne o niskiej zawartości jodu zawierają natomiast duże pokłady cennego białka.

Algi morskie – właściwości

• Rośliny morskie zawierają 10–20 razy więcej minerałów niż rośliny lądowe oraz są zasobne w witaminy i elementy niezbędne dla ludzkiego metabolizmu.
• Algom przypisywane są właściwości odmładzające, wyszczuplające i upiększające.
• Niektóre z wodorostów potrafią nawet usunąć z organizmu radioaktywne i toksyczne metale.
• Poprawiają gładkość i elastyczność naszej skóry, posiadają właściwości przeciwutleniające.
• Regulują gospodarkę cukru we krwi oraz poziom cholesterolu.
• Algi wzmacniają system immunologiczny człowieka, oraz oczyszczają układ limfatyczny. Działają alkalizująco, a z powodu dużej zawartość jodu stymulują pracę tarczycy.
• Wodorosty są szczególnie bogate w minerały zwłaszcza wapń, żelazo, jod, miedź, cynk, fluor i fosfor. Posiadają je w najlepszej do przyswojenia postaci, ponieważ są zintegrowane z żywą tkanką roślinną. Dodatkowo stanowią cenne źródło witamin z grupy B, A, C, E, K i PP a przy tym są ubogie w tłuszcze.
• Jako jedne z nielicznych roślin są źródłem witaminy B12, dlatego polecane są wszystkim, którzy w diecie zrezygnowali z mięsa.
• W wodorostach znajdziemy również błonnik pokarmowy, zwłaszcza frakcje rozpuszczalne w wodzie, dzięki temu bardzo dobrze działają na układ pokarmowy.

Algi morskie – rodzaje

Algi możemy klasyfikować pod kątem ich występowania, dlatego kraje Dalekiego Wschodu korzystały z wodorostów wakame, kombu, hiziki (hijiki), arame, nori. Na Wyspach Brytyjskich w skład codziennego pożywienia Celtów i Galów, a także Anglików, wchodziły: mech irlandzki, dulse, sałata morska. W Polsce możemy odnaleźć brunatnicę o właściwościach leczniczych – morszczyn, jednak roślina ta jest pod ochroną. Jest jednym ze skuteczniejszych wodorostów w wspomaganiu leczenia niedoczynności tarczycy, otyłości, wysokiego ciśnienia krwi, zakrzepów.

Podstawą podziału warzyw morskich jest ich barwa. Wodorosty klasyfikuje się na czerwone, brązowe, zielone, niebieskozielone (sine), żółtozielone. Określony kolor związany jest z ilością dostępnego światła niezbędnego roślinom do fotosyntezy. Rozróżniamy: zielenice, brunatnice, krasnorosty oraz sinice.
Obecnie najczęściej spotykane i najpowszechniej dostępne to:

Agar-agar

Znany jako agar jest produktem składającym się ze śluzowej wydzieliny kilku rodzajów wodorostów, określanych jako ,,agarofity”. Agarofity rosną na różnych głębokościach, przybierając dzięki temu inne barwy. Dzięki mrożeniu ich na sucho otrzymuje się przezroczyste sztabki przypominająca gotową do użycia żelatynę. Stanowią dobre źródło wapnia i żelaza. Wspomagają trawienie i utratę masy ciała.

Dulse

Ma czerwone i niebieskie zabarwienie, rośnie w postaci płaskich kiści. Zawiera wyjątkowo duże stężenie jodu. Jest bogaty w mangan, który aktywizuje układ enzymatyczny. Zapobiega szkorbutowi i stanowi remedium na chorobę morska oraz wirusa opryszczki.

Hijiki

Ma brązowe gałęzie, które rosną na skałach i dnie morza jak dywan z łodyg i korzeni lub wznosi się jak krzak na wysokości 2 metrów. Zebrane rośliny są cięte na kawałki i suszone na słońcu, gotowane do miękkości i ponownie suszone aż staną się czarne. Mają działanie moczopędne, oczyszczają organizm z toksyn. Stanowią źródło żelaza, wapnia i jodu. Normalizują poziom cukru we krwi.  

Arame

Wodorosty o żółtobrązowym zabarwieniu. Rosną w postaci bukietów z liści wraz z innymi wodorostami, zwłaszcza hijiki. Wodorost ten jest twardy, musi być krojony na kawałki. Jest gotowany i suszony do uzyskania koloru czarnego. Korzystnie wpływa na prace tarczycy. Zawiera wysokie stężenie jodu i wapnia, przez co buduje kości i zęby, wspomaga pracę tarczycy, jest pomocny w leczeniu dolegliwości kobiecych.

Kombu i kelp

Należą do tej samej rodziny z gatunku Laminaria. Mają żółtobrązowe zabarwienie. Działają moczopędnie i korzystnie oczyszczają nerki. Regulują gospodarkę hormonalną. Dawniej leczono nimi powiększone wole, artretyzm, reumatyzm, wysokie ciśnienie krwi, obrzęki. Pogłębiają oddech i odnawiają zmęczone mięśnie. Usuwają przerost grzybów i drożdżowców Candida.

Nori

Jego pędy przypominają puste rurki, które powiewają w wodzie. Ich włókna są bardzo delikatne. Działają zmiękczająco na stwardniałe obszary ciała np. guzki. Spośród wszystkich wodorostów nori zawiera najwięcej białka i jest najłatwiej strawny. Bogaty jest w witaminę A ,B1 i niacynę. Obniża poziom cholesterolu.

Wakame

Ma oliwkowy kolor i rośnie w stosunkowo płytkiej wodzie. Przeciwdziała powstawaniu narośli i guzów. Jeden z wodorostów, posiadających najwyższą zawartość wapnia. Bogaty w niacynę i tiaminę, zapewnia zdrową skórę i włosy.

Algi morskie – zastosowanie

Glony poza właściwościami odżywczymi mają inne zastosowania. Od czasów starożytnych są używane także jako nawóz, materiał izolacyjny, źródło soli a w postaci popiołu – do produkcji szkła. W dzisiejszych czasach substancje uzyskane z wodorostów stosowane są na szeroką skalę w produkcji przemysłowej jako wypełniacze, środki stabilizujące i emulgujące. W takiej formie używane są w kosmetologii czy farmacji.