Żywienie w chorobie Parkinsona – dieta z dystrybucją i redystrybucją białka

Aktualizacja: 27 maja, 2024

Choroba Parkinsona zaliczana jest do schorzeń zwyrodnieniowych centralnego układu nerwowego. Dochodzi w niej do postępującego zaniku komórek nerwowych, co prowadzi do spowolnienia ruchowego oraz innych objawów takich jak sztywność mięśni, drżenie spoczynkowe czy zaburzenia stabilności postawy.

Obecnie podstawą leczenia choroby Parkinsona jest farmakoterapia z wykorzystaniem m.in. lewodopy – leku będącego prekursorem dopaminy uzupełniającym endogenną dopaminę w mózgu, której brak stanowi istotę choroby Parkinsona.

Żywienie w chorobie Parkinsona

Wiele badań wykazało, że efekty działania tego leku są zależne w dużej mierze od diety, a dokładniej od całkowitej ilości białka w diecie chorego oraz od jego ilości w poszczególnych posiłkach. W początkowych stadiach choroby chorzy nie powinni spożywać dużych ilości białka przed zażyciem leku.

Długotrwałe leczenie lewodopą skutkuje wieloma objawami ubocznymi – zmniejszoną skutecznością leczenia, zaburzeniami równowagi, zaburzeniami wegetatywnymi oraz spowolnieniem procesów umysłowych oraz występowaniem fluktuacji ruchowych (zmiany sprawności ruchowej u pacjentów z chorobą Parkinsona, często gwałtowne). Pacjentom tym zaleca się ograniczenie ilości spożywanego w ciągu dnia białka do 0,8–1,0g/ kg masy ciała. Kontrolowana podaż białka ma na celu zmniejszenie fluktuacji, eliminację okresów oporności na lek, zwiększenie mobilności ruchowej oraz poprawę samopoczucia chorego. Natomiast tryb życia pacjenta oraz stopień zaawansowania choroby decyduje o rozkładzie tego składnika odżywczego na poszczególne posiłki (dieta z dystrybucją i redystrybucją białka).

Dieta z dystrybucją białka

Dieta z dystrybucją białka polega na równomiernym rozłożeniu dziennej podaży białka na kolejne posiłki, przy czym stosunek węglowodanów do białek powinien wynosić 5:1 lub 6:1. Zalecana jest ona chorym z mniej ostrymi fluktuacjami ruchowymi i bardziej aktywnym w godzinach wieczornych. Chory powinien spożywać 5 posiłków dziennie, do każdego posiłku należy podawać warzywa, owoce, w niewielkiej ilości oliwę, olej oraz masło.

Dieta z redystrybucją białka

Głównym założeniem diety z redystrybucją białka jest spożycie większości zalecanej ilości białka w godzinach wieczornych. W ciągu dnia (od rana do późnym godzin popołudniowych) całkowita ilość białka w diecie nie powinna przekroczyć 7–10 g (około 10% dziennego zapotrzebowania na białko). Wymaga to stosowania niskobiałkowych produktów zbożowych. Pacjenci powinni spożywać również wysokobiałkową kolację i po upływie około godziny – wysokobiałkowy deser. Dieta z redystrybucją białka zalecana jest chorym z ostrymi fluktuacjami i aktywnym rano.

W praktyce dużo łatwiej jest wprowadzić i otrzymać dietę z dystrybucją białka, ponieważ nie wymaga ona dużych ograniczeń żywieniowych. Jest ona z drugiej strony mniej skuteczna niż dieta w redystrybucją tego składnika. Należy również pamiętać, aby tak radykalną zmianę w diecie skonsultować z lekarzem. Źle zbilansowana może doprowadzić do powstania niedoborów pokarmowych i niedożywienia, dlatego pacjenci stosujący dietę z kontrolowaną zawartością białka powinni pozostawać pod stałą opieką dietetyka i lekarza.