Żółtko jaja – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Jak wykorzystać żółtka?

Aktualizacja: 9 kwietnia, 2024

W ostatnich latach każdy żył w przekonaniu, iż jaja jako źródło tłuszczów nasyconych sprzyjają chorobom serca. Mimo, iż prawdą jest, że żółtko zawiera cholesterol naukowcy przekonują, że są one częścią zdrowej diety. W badaniu opublikowanym w “International Journal of Cardiology” wykazano, że u zdrowych dorosłych osób codzienne spożycie jajek nie miało negatywnego wpływu na zdrowie i nie zwiększyło poziomu cholesterolu.

Żółtko jaja

Żółtko wykazuje wiele właściwości leczniczych, należy jednak zwrócić uwagę na sposób ich przygotowywania. Badania wykazują, że gotowanie na twardo i smażenie zmniejsza ich właściwości nawet o 50%. Warto spożywać jaja ekologiczne (co oznacza, że kurczak był karmiony wyłącznie żywnością organiczną), z wolnego wybiegu, przez co zawartość składników odżywczych w żółtku będzie większa.

Żółtko jaja – wartości odżywcze

Żółtka jaj mają wysoką zawartość białka i zawierają wiele niezbędnych składników odżywczych. Jego tłuszcze wykazują szczególnie wysoką wartość biologiczną, ponieważ mają dobre proporcje nienasyconych kwasów tłuszczowych w stosunku do nasyconych (jak 2:1) oraz zawierają dużo cennych fosfolipidów (ok. 30% sumy lipidów, z czego 70% to fosfatydylocholina. Do szczególnie wartościowych składników żółtka jaja zalicza się specyficzne kwasy tłuszczowe, lecytynę i cholinę, ksantofile, witaminy, foswitynę oraz immunoglobuliny.

Źródło: https://www.medicalnewstoday.com/articles/320445.php

Żółtko jaja – właściwości lecznicze

Naukowcy zbadali zawartość składników odżywczych w żółtkach jaj od kur karmionych głównie pszenicą lub kukurydzą i wykazali, że zawierają one aminokwasy: tryptofan i tyrozynę, o silnych właściwościach przeciwutleniających, co jest ważne w zapobieganiu chorobom układu krążenia i nowotworom. Dodatkowo tryptofan jest ważnym prekursorem mózgowej serotoniny, która pomaga regulować nastrój, a tyrozyna syntetyzuje dwa kluczowe neuroprzekaźniki, dopaminę i norepinefrynę, które promują czujność i aktywność umysłową.

W żółtku występuje także foswityna (białko o właściwościach antyoksydacyjnych). Foswityna nie wychwytuje wolnych rodników, ale wiąże metale, które sprzyjają ich powstawaniu.

Żółtka jaj są również bogatym źródłem luteiny i zeaksantyny (antyutleniaczy), które należą do karotenoidów (nadają żółty kolor). Są one ważnymi elementami w prewencji zwyrodnienia plamki, które jest najczęstszą przyczyną ślepoty.

Struktura żółtka zawiera substancję zwaną plazmą. Zawarta w niej grupa białek odpowiedzialna za funkcję ochronną to immunoglobulina Y, która działa przeciwko niektórym antygenom, szczególnie bakteriom, zwiększając jednocześnie odporność organizmu.

Fosfolipidy zawarte w żółtku mogą korzystnie wpływać na poziom cholesterolu, obniżać ciśnienie krwi i niwelować stan zapalny. Lecytyna rozbija spożywane tłuszcze oraz cholesterol na małe cząstki, zapobiega przyczepianiu się ich do ścianek naczyń, tym samym redukując odkładanie się blaszki miażdżycowej. Poprawia również funkcjonowanie układu nerwowego, dzięki czemu człowiek łatwiej zapamiętuje i panuje nad stresem. Zawarty w niej kwas linolowy jest prekursorem tzw. prostaglandyn, które regulują ciśnienie krwi.

W żółtku można znaleźć również cholinę, która m.in. bierze udział w transporcie ważnych składników w organizmie człowieka oraz w funkcjonowaniu wszystkich komórek. Istotna jest w diecie kobiet w okresie ciąży, karmiących piersią, gdyż ma wpływ na prenatalny i noworodkowy rozwój mózgu i rdzenia kręgowego (centralnego układu nerwowego).

W badaniach na zwierzętach wykazano, że spadek pamięci związany ze starzeniem się organizmu może być opóźniony, gdy dieta matki będzie suplementowana choliną w czasie ciąży. Pojawiają się też informacje, że dieta zawierającą dużą ilość przyswajalnej choliny (dieta jajeczna) może ograniczać ryzyko wystąpienia demencji, otępienia charakterystycznego dla choroby Alzheimera.

Jak wykorzystać żółtka?

Istnieje wiele przepisów, które przewidują wykorzystanie wyłącznie żółtek jaj, np. krem zabajone, tiramisu, creme brulee lub francuskie ciasta czy tarty. Żółtka przydadzą się również do przyrządzania dań na słono. Jeśli natomiast nie masz ochoty na wykorzystywanie ich w kuchni można z nich zrobić świetną maseczkę na twarz i włosy (nadaje się szczególnie do cery suchej), która nawilży i wygładzi skórę, a włosy staną się mniej zniszczone.

Żółtko jaja na włosy

Żółtko jaja działa wzmacniająco, nawilżająco, zapobiega łamaniu, włosy stają się miękkie i gładkie. Jako naturalny emulgator wiąże składniki domowej maseczki tworząc jednolitą mieszaninę. Dzięki zawartości siarki może również pomóc w łagodzeniu objawów łupieżu.

Żółtka można nakładać również z innymi składnikami, takimi jak miód czy oliwa z oliwek przez co włosy będą pełne blasku. Ich ilość zależy od długości włosów.

Maseczkę stosować na suche rozczesane włosy, pozostawiając ją na 30 minut, po czym umyć włosy szamponem, tak jak zwykle.

Podsumowując można zauważyć, że żółtka jaj przynoszą wiele korzyści zdrowotnych, dlatego też nie należy ich unikać w codziennej diecie. Powinno się jednak zwrócić uwagę na sposób ich przygotowywania, polecane jest spożycie na surowo, gotowanie na parze lub na miękko, dzięki czemu ich ilość składników odżywczych zmniejszy się minimalnie lub wcale.