Szałwia – odmiany, działanie, działanie uboczne. Na co pomaga szałwia?

Aktualizacja: 11 marca, 2025

Szałwia jest dość popularnym ziołem. Często stosowana w kuchni i lecznictwie. Zawiera wiele składników odżywczych i witamin oraz liczne związki przeciwzapalne i przeciwutleniające, które są korzystne dla zdrowia. Spożywana w małej ilości nie dostarcza  zbyt dużo kalorii, węglowodanów ani błonnika. Oprócz zdolności antyoksydacyjnych napełnia posiłek wyjątkowym smakiem.

Szałwia

Jest to najliczniejszy w gatunki rodzaj z rodziny jasnotowatych. Występuje w stanie dzikim na całej kuli ziemskiej, z wyjątkiem obszarów o klimacie polarnym i tropikalnym. W ostatnich latach wzrosła liczba badań wykazujących korzyści zdrowotne szałwii. Roślina ta ma długą historię stosowania w leczeniu dolegliwości, począwszy od zaburzeń psychicznych do dyskomfortu żołądkowo-jelitowego.

Odmiany szałwii

Szałwia lekarska to także roślina ozdobna. Świetnie nadaje się m.in. do wielogatunkowych zestawień w ogródkach. Istnieje jej wiele odmian jednak najciekawsze to:

• szałwia lekarska „Tricolor” – o zielonych lub zielono-czerwonawych liściach z szeroką, białą obwódką, która u młodych liści ma zabarwienie czerwono-różowe;
• szałwia lekarska „Aurea” – (spotykana pod nazwą 'Icterina’), której zielone liście posiadają szerokie, żółte obrzeże;
• szałwia lekarska „Purpurascens”– o zielono-fioletowych liściach, młodych przyrostach, uznawana jest też za roślinę posiadającą silne właściwości lecznicze.

Działanie szałwii

Szałwia lekarska ma tak wszechstronne działanie, że zalicza się ją do grona najzdrowszych roślin na świecie. Wysoka zawartość witamin i minerałów oraz korzystny wpływ na organizm przemawiają za tym, aby jak najczęściej sięgać po nią w kuchni.

Na co pomaga szałwia?

Szałwia ma wiele właściwości: m.in. wspomaga trawienie, zmniejsza ryzyko choroby Alzheimera, uspokaja, działa na przeziębienia, kaszel, bolesne miesiączkowanie, pobudza gojenie ran, pomaga na nadmierne krwawienie miesiączkowe, poprawia pamięć.

• Choroba Alzheimera – niedawny przegląd badań wykazał, że gatunki szałwii mogą pozytywnie wpływać na umiejętności poznawcze i chronić przed zaburzeniami neurologicznymi. Badania wykazały, że szałwia może poprawić pamięć u młodych, zdrowych osób. Potrzebne są jednak dalsze badania, ponieważ większość badań przeprowadzonych na dwóch gatunkach szałwii, i (S. officinalis) i S. lavandulaefolia.
• Obniżenie poziomu glukozy i cholesterolu we krwi – stwierdzono, że u osób z cukrzycą i wysokim poziomem cholesterolu, które pobierały ekstrakt z liści szałwii przez 3 miesiące poziom glukozy na czczo oraz cholesterolu był niższy niż przed podjęciem suplementacji.
• Kontrolowanie stanów zapalnych – chociaż potrzeba więcej dowodów, aby potwierdzić tę korzyść, pewne związki w szałwii wydają się mieć działanie przeciwzapalne.
• Przyspiesza trawienie – herbata z szałwii podawana często, w małych ilościach przyspiesza trawienie, działa łagodząco na żołądek. Listki dodane do potraw tłustych i wzdymających zwiększają ich strawność. Herbatka szałwiowa pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci, ułatwia trawienie i przyswajalność pokarmów.
• Owrzodzenia jamy ustnej – szałwia była również stosowana w zakażeniach gardła, ropniach dentystycznych i owrzodzeniach jamy ustnej. Zawarte w szałwii taniny, olejek eteryczny i gorycz karnozol stanowią silną broń w walce z zakażeniami.
  

Działanie uboczne szałwii

Szałwia nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży lub karmiące, ponieważ powstrzymuje laktację. Przeciwwskazana jest również dla osób chorujących na epilepsję. Roślina może być toksyczna w nadmiarze lub gdy jest podawana przez długi czas.

Szałwia nie powinna być również stosowana do tłumienia pocenia się w gorączkach, ponieważ jest to potencjalne zagrożenia dla zdrowia. Naturalna szałwia jest bezpieczna dla większości ludzi i rzadko powoduje jakiekolwiek skutki uboczne.

Szałwia lekarska jest pomocna w zapobieganiu różnym dolegliwościom i osiągnięciu dobrego stanu zdrowia, dlatego powinna się znaleźć w każdej kuchni. Polecana do zup i potraw, nadaje im wyjątkowy smak. Warto ją stosować na problemy z trawieniem oraz na poprawę pamięci.