bonavita
bonavita

Menu główne

  • Diety
  • BonaVita.pl
  • Artykuły
    • Diety od A do Z
      • Dieta ketogeniczna – kompletny przewodnik
      • Korzyści zdrowotne mniszka lekarskiego w Twojej diecie
      • Jak zacząć odchudzanie: wskazówki dla początkujących?
      • Jak pozbyć się tłuszczu trzewnego?
      • Dieta białkowo-tłuszczowa na redukcji – jadłospis i efekty
    • Odżywianie
      • Napój izotoniczny – czym jest?
      • Talerz zdrowego żywienia
      • Porzeczka – dlaczego warto spożywać porzeczki?
      • Ziołowe herbaty na upały
      • Korzyści zdrowotne ostrego jedzenia
    • Psychologia
      • Jak poprawić pamięć i koncentrację? 7 skutecznych sposobów
      • Miłość zmienną jest – 6 etapów rozwoju związku
      • Proste i niezawodne sposoby na radzenie sobie ze stresem
      • Zaburzenia odżywiania towarzyszące depresji
      • Stres i aspekty żywieniowe u osób pracujących
    • Sport
      • Ćwiczenia na jędrne uda i pośladki – pozbądź się cellulitu
      • Jumping fitness – zasady, efekty i przeciwwskazania
      • Siłownia dla kobiet – szczegółowy plan na początek
      • Co jeść po treningu: 6 doskonałych przepisów
      • Węglowodany przed i po treningu. Podział węglowodanów
    • Zdrowie
      • Ziemia okrzemkowa – właściwości, zastosowanie i korzyści zdrowotne
      • Czosnek może szkodzić – poznajmy skutki uboczne jego spożywania
      • Olej z czarnuszki, jego zastosowanie i cudowne właściwości. Nie uwierzysz, że…
      • Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna
      • Produkty o działaniu przeciwzapalnym
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żwyności
    • Witaminy
  • Przepisy
  • Kontakt
Ulubione
  1. Home
  2. Artykuły
  3. Smalec – właściwości. Czy smalec jest zdrowy? Jak zrobić domowy smalec?

Smalec – właściwości. Czy smalec jest zdrowy? Jak zrobić domowy smalec?

smalec właściwości zastosowanie
🕣 3 min czytania

Aktualizacja: 21 stycznia, 2025

Smalec najczęściej pozyskiwany jest z wieprzowej słoniny i w podstawowej wersji to właśnie wytopiony tłuszcz stanowi prawie 100% składu. Główną frakcją tłuszczów w tym produkcie są kwasy tłuszczowe jednonienasycone – około 41g, kolejną są kwasy tłuszczowe nasycone (około 32g) oraz najmniej liczne – wielonienasycone, których jest około 11g.

Popularnym przepisem jest przygotowanie smalcu z dodatkiem cebuli i jabłka, a także kawałków mięsa lub kiełbasy, boczku i innych elementów rzeźnych o wysokiej zawartości tłuszczu. Skład i proporcje składników odżywczych w tego typu smalcach będzie się różnił od pierwotnej wersji – te z dodatkiem jabłek będą zawierały nieco mniej tłuszczu i nieco więcej węglowodanów, natomiast te z dodatkiem mięsa będą miały nieco mniej tłuszczu i nieco więcej białka.

Oprócz różnic w składzie pojawią się też różne zastosowania kulinarne. Smalec z jakimikolwiek dodatkami, w porównaniu z „czystym”, nie będzie nadawał się do przygotowywania innych potraw i do obróbki termicznej.

SPIS TREŚCI

Toggle
  • Smalec – właściwości
  • Jak zrobić domowy smalec?
  • Czy smalec jest zdrowy?

Smalec – właściwości

Smalec, ze względu na specyficzny skład lipidowy i konsystencję, uważany jest za jeden z najlepszych produktów do smażenia. Skład ten sprawia, że smalec jest stabilny w wysokich temperaturach i przy długotrwałej obróbce termicznej nie ulega tak szybkiemu utlenieniu i przypaleniu, jak w przypadku masła czy olejów roślinnych. O ile będzie przechowywany w odpowiednio niskiej temperaturze z ograniczonym dostępem światła jego trwałość może dochodzić nawet do kilkunastu tygodni.

Jak zrobić domowy smalec?

Przepis na domowy smalec nie jest skomplikowany – polega na wytopieniu słoniny pod wpływem wysokiej temperatury i pozostawieniu do „zakrzepnięcia”. Powstały produkt może służyć jako medium przewodzące temperaturę w przygotowaniu różnych potraw, a także jako baza do przygotowania smalcu spożywanego np. z chlebem.

Jedną z bardzo smacznych opcji jest smalec gęsi z jabłkami i cebulą. Do jego przygotowania potrzebne jest 200–300 g gęsiego tłuszczu, 1 jabłko, 1 cebula oraz 50 g smalcu wieprzowego i sól. Tłuszcz gęsi należy opłukać, obrać z błon i pokrojony w drobną kostkę stopić. Osobno na smalcu wieprzowym należy podsmażyć posiekaną cebulę – jednak nie do zarumienienia. Następnie do smażonej cebuli należy dodać obrane i starte jabłko i dusić do jego zmięknięcia. Na koniec należy wymieszać cebulę i jabłko z roztopionym tłuszczem gęsim (i dowolnymi przyprawami), przez chwilę smażyć razem mieszając, a następnie ostudzić w niskiej temperaturze. W czasie krzepnięcia należy od czasu do czasu mieszać, aby cebula i jabłko nie opadły na dno naczynia.

Czy smalec jest zdrowy?

Smalec – podobnie jak inne produkty spożywcze ma swoje wady i zalety. Mimo że jego skład nie jest bogaty w rozmaite składniki odżywcze, to ceniony jest za swoją świetną stabilność w obróbce kulinarnej oraz – zależnie od diety zwierzęcia, z którego jest pozyskiwany – specyficzny i korzystny dla zdrowia skład kwasów tłuszczowych [1]. Zwierzęta dzikie, czy też karmione paszą wzbogaconą w źródła kwasów omega-3
z pewnością są dużo zdrowsze, niż smalec pozyskiwany ze zwierząt hodowanych „na szybko” i dla jak największego zysku związanego ze sprzedażą.

Niektóre badania sugerują, że wysokie spożycie smalcu sprzyja dysregulacji gospodarki lipidowej i glukozowej, zaburzeniom równowagi między ośrodkami głodu i sytości, a także sprzyja rozwojowi otyłości indukowanej wybieraniem wysoko-energetycznych pokarmów i obniżeniem termogenezy poposiłkowej [2-4]. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że były to badania na zwierzętach i były prowadzone w warunkach skrajnych – smalec był głównym źródłem energii, z którego pobierana była większość kalorii. Ma to duże znaczenie w zaliczaniu smalcu do żywności zdrowej lub nie –  raczej mało kto opiera całą swoją dietę właśnie na tym składniku.

Z pewnością osoby, które przepadają za smakiem smalcu, a także te, które potrafią go dobrze wykorzystać w różnych technikach kulinarnych, nie muszą z niego rezygnować. Jeżeli spożywany smalec będzie pochodził od zwierząt karmionych zdrową dietą i jeżeli w jego spożywaniu zachowany będzie umiar – nie powinien absolutnie stanowić żadnego zagrożenia dla zdrowia.

Literatura:

[1] Murano Y., Funabashi T., i wsp.: Effect of dietary lard containing higher alpha-linolenic acid on plasma triacylglycerol in rats. J Oleo Sci. 2007;56(7):361-7.

[2] Apolzan J.W., Harris R.B.: Differential effects of chow and purified diet on the consumption of sucrose solution and lard and the development of obesity. Physiol Behav. 2012 Jan 18;105(2):325-31.

[3] Takeuchi H., Matsuo T., i wsp.: Diet-induced thermogenesis is lower in rats fed a lard diet than in those fed a high oleic acid safflower oil diet, a safflower oil diet or a linseed oil diet. J Nutr. 1995 Apr;125(4):920-5.

[4] Harris R.B., Apolzan J.W.: Changes in glucose tolerance and leptin responsiveness of rats offered a choice of lard, sucrose, and chow. Am J Physiol Regul Integr Comp Physiol. 2012 Jun;302(11):R1327-39.

Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Oceń artykuł
Autor artykułu:
Jakub Wiącek , Dyplomowany dietetyk, neurobiolog i trener personalny.
Udostępnij na FB
Wyślij na e-mail
Dodaj do ulubionych
tłuszcze podział rola mct trans

Tłuszcze – nasycone i nienasycone,…

Tłuszcz – niezbędny i jednocześnie niebezpieczny. O tym jak dobierać tłuszcze tak, aby wyszło nam to na zdrowie. Czytaj dalej...
tluszcze-zwierzece-a-roslinne

Tłuszcze roślinne i zwierzęce –…

Choć gdzieniegdzie nadal słychać głosy gloryfikujące tłuszcze zwierzęce, przedstawimy dziś klarowne stanowisko instytucji do spraw żywienia na całym świecie odpowiadając na pytanie, który tłuszcz wybrać: zwierzęcy czy roślinny? Czytaj dalej...

Inne artykuły z tej kategorii

Catering dietetyczny w Łodzi – dlaczego warto spróbować?
Czy naprawdę ich potrzebujesz? Fakty i mity o suplementach
Uzależnienia behawioralne – jak rozpoznać problem i gdzie szukać wsparcia?
Kiedy można spać na plecach? Sprawdź!
Monohydrat kreatyny – wsparcie dla ciała i umysłu
Jak wybrać odpowiedni tonik do twarzy?
Jak działają wcierki na porost włosów?
Jak przygotować gardło na świąteczne śpiewanie kolęd i głośne rozmowy w rodzinnym gronie?
Kobieta z bólem brzucha na żółtym tle
Refluks żółciowy – objawy, leczenie, domowe sposoby
Który kraj na świecie ma najzdrowszą dietę?

Popularne tematy

owoce warzywa Zdrowie dzieci trening
Formularz kontaktowy


    Czy wiesz, że..

    7 faktów, które powinieneś wiedzieć o Matchy
    żywność ekologiczna wady i zalety
    Ekologiczna żywność i kosmetyki. Wady i zalety produktów ekologicznych
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa na włosy
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa – naturalna pielęgnacja włosów
    Sok z brzozy – naturalna aspiryna i izotonik!
    Szybka kawa z saszetki – sprawdź co pijesz!
    Inspiracje współczesnej dietetyki żywieniem człowieka pierwotnego
    Zespół Menkesa – objawy, przyczyny, leczenie i dieta

    Artykuły >Produkty spożywcze > Oleje i tłuszcze

    Oleje i tłuszcze
    Oleje i tłuszcze

    Smalec z gęsi – czym jest, właściwości i zastosowanie

    olej konopny właściwości jak stosować olej konopny
    1
    Oleje i tłuszcze

    Olej konopny – właściwości, zastosowanie. Jak stosować olej konopny?

    spożywczy olej arganowy cena gdzie kupić, działanie
    1
    Oleje i tłuszcze

    Olej arganowy spożywczy – właściwości lecznicze i zastosowanie

    kannabidiol działanie cena gdzie kupić czy kannabidiol jest legalny w polsce?
    3

    Olej CBD z konopii – co leczy, jak działa?

    masło ghee właściwości zastosowanie
    Oleje i tłuszcze

    Masło ghee – gdzie kupić, cena. Jak zrobić masło ghee?

    olejek z kiełków pszenicy na włosy
    Oleje i tłuszcze

    Olejek z kiełków pszenicy – właściwości i zastosowanie w kosmetyce

    ©Copyright BonaVita – Profesjonalny portal o zdrowiu, odżywianiu, dietach, odchudzaniu 2025
    • Bonavita.pl
    • Regulamin
    • Współpraca
    • Kontakt

    Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone i prawnie chronione.
    Serwis Bonavita.pl nie prowadzi działalności leczniczej. Ma jedynie charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych w serwisie.