Macierzanka piaskowa – właściwości, zastosowanie

Aktualizacja: 11 marca, 2025

Macierzanka piaskowa to roślina znana w medycynie ludowej od wieków. Możemy o niej przeczytać nawet u wejścia do świątyni Eskulapa na greckiej wyspie Kos. Ceni się ją za właściwości wykrztuśne i polepszając trawienie, jednak warto pamiętać także o aktywności przeciwzapalnej i przeciwdrobnoustrojowej. Przepłukiwanie gardła naparem z macierzanki lub okłady na zranione miejsca przynoszą niemal natychmiastową ulgę.

Macierzanka piaskowa

Macierzanka piaskowa,inaczej nazywana cząbrem lub tymiankiem wąskolistnym, to drobny krzew z rodziny wągrowych. Charakteryzuje się silnie płożącymi i zakorzeniającymi pędami, a także drobnymi i zielonymi liśćmi o eliptycznym kształcie. Zakwita tworząc niewielkie kwiaty o barwie różowo-fioletowej. Cechuje się wyjątkowo aromatycznym zapachem. Jako surowiec leczniczy macierzankę stosuje się zebrane w okresie kwitnienia młode i niezdrewniałe górne części łodyg, w okresie od czerwca do września. Następnie poddaje się je suszeniu i przechowuje w szczelnie zamkniętych pojemnikach. Występuje niemal w całej Europie w postaci różnorodnych odmian. W Polsce występuje zazwyczaj na niżach, najczęściej w lasach sosnowych. W Starożytnej Grecji była znaną rośliną, częścią wszechleku Eskulapa, którego skład możemy do dziś zobaczyć u bram do jego świątyni na Kos. Ponadto była symbolem waleczności, a jej gałązki wręczano rycerzom. W naszym kraju krąży ciekawa legenda, według której, nazwa macierzanka wywodzi się od matki, która została zamieniona w to ziele po śmierci swojego dziecka, dlatego też często sadzi się ją na dziecięcych grobach. Za lecznicze właściwości rośliny odpowiadają, zawarte w niej olejek eteryczny, bogaty w flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne i składniki mineralne.

Właściwości macierzanki piaskowej

Macierzanka piaskowa charakteryzuje się działaniem obejmującym głównie układ oddechowy i pokarmowy. Udowodniono, że wzmaga czynność wydzielniczą błon śluzowych górnych dróg oddechowych i pobudza naturalne ruchy nabłonka rzęskowego, a także zwiększa wydzielanie śluzu oskrzelowego oraz wyzwala odruch wykrztuśny. Ponadto wzmaga wydzielanie soków trawiennych, przez co ułatwia trawienie. Dodatkowo cechuje się funkcją zmniejszającą napięcie mięśni gładkich zarówno dróg oddechowych, jak i przewodu pokarmowego. Wykazuje także, w niewielkim stopniu, działanie rozkurczowe i hamuje rozwój drobnoustrojów. Stosowany zewnętrznie ukazuje aktywność bakteriobójczą i przeciwzapalną, a nawet nieco ściągającą, w przypadku błon śluzowych jamy ustnej, gardła, a nawet pochwy.

Zastosowanie macierzanki piaskowej

Macierzanka idealnie nadaje się do łagodzenia objawów anginy, poprzez przepłukiwanie jej naparem jamy ustnej i gardła. Dodatkowo stosowana jest jako preparat wykrztuśny, rozkurczowy, a nawet odkażający w nieżytach górnych dróg oddechowych łączących się z męczącym i uporczywym kaszlem, osłabieniem, zalegającą wydzieliną śluzową oraz zakażeniami ropotwórczymi. Ponadto nadaje się jako pomoc przy dusznicy oskrzelowej, a także w postaci okładów na rany i owrzodzenia. Cząber wydaje się być idealnym „lekiem” przeciwkaszlowym, a także łagodzącym wzdęcia i niedokwaśności. Warto przygotować napar, który sprawdzi się w roli wykrztuśnej, jak również kurczach żołądkowych, wzdęciach, nerwobólach oraz do płukania jamy ustnej i gardła. Odwar taki jest skuteczny w przypadku bóli reumatycznych i stłuczeń w postaci okładów.

Korzystne działanie wzmacniająco-regenerujące oraz dezynfekujące na skórę będzie miała kąpiel z dodatkiem ziela macierzanki.

• 150 g ziela
• 3 l ciepłej wody

Ziele zalej wodą i gotuj przez 5 minut na niewielkim ogniu. Odstaw płyn na 30 minut pod przykryciem. Następnie płyn przecedź i dodaj do wanny napełnionej w 1/3 wodą. Po takiej kąpieli najlepiej nie wycierać się ręcznikiem, jedynie owinąć prześcieradłem i pójść spać.

Podsumowując macierzanka to zioło łagodzące problemy układu oddechowego i pokarmowego. Można by rzec, że jest rośliną idealnie wpasującą się w obecny już sezon jesienno-zimowy, w którym górują choroby i przeziębienia. Nie zapominajmy także, że cząber przynosi ulgę w bólach reumatycznych, a także przy stłuczeniach. Bogactwo jej działania znane jest od wieków i warte jest uwagi.