Lizyna – właściwości. Lizyna w pożywieniu
Lizyna zaliczana jest do aminokwasów egzogennych. Odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu człowieka. Przewlekłe zmęczenie, zawroty głowy, opryszczka, wypadanie włosów, czy niedokrwistość to jedne z najczęstszych objawów niedoboru tego składnika. W jakich produktach można znaleźć lizynę?
Lizyna
Istnieje spora grupa aminokwasów, które nie są syntetyzowane z pożywienia lub ich produkcja przez organizm jest niewystarczalna. Tego typu aminokwasy nazywane są aminokwasami egzogennymi – niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Należy do nich m.in. lizyna, która jest konieczna do wzrostu i ewentualnych procesów regeneracyjnych ludzkich tkanek. Dostarczyć ją można wyłącznie z pożywieniem. Niestety obecnie staje się to coraz trudniejsze ze względu na procesy technologiczne wykorzystywane podczas produkcji żywności, które ograniczają jej biodostępność. Odpowiednia podaż lizyny zapewni nam liczne korzyści zdrowotne.
Lizyna – właściwości
Lizyna jako naturalny czynnik wspomaga walkę z wieloma schorzeniami. Dopiero od niedawna jej mechanizm działania został dokładnie poznany. Przy jakich dolegliwościach sprawdzi się lizyna?
- Lizyna działa wspomagająco w przypadku zarażenia się wirusem opryszczki, znanego głównie pod nazwą HSV.
- Przeprowadzone badania sugerują, że suplementacja lizyną włącznie z konwencjonalną terapią może pomóc w walce ze schizofrenią, zmniejszyć reakcje związane ze stresem, stany lękowe, a także biegunki.
- Pozytywne działanie lizyna wykazuje również w przypadku diabetyków, ponieważ zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań cukrzycy.
- Omawiany aminokwas zwiększa także absorpcję wapnia dostarczanego z pożywieniem w jelicie cienkim, dlatego świetnie sprawdzi się u osób narażonych na jego niedobór.
- Związek ten jest niezbędny przy budowie białek, szczególnie w kościach i mięśniach, a także istotny w okresie rozwoju.
- Lizyna wspomaga również regenerację tkanek oraz powstawanie kolagenu.
- Zwalcza przewlekłe stany zapalne, łagodzi objawy przeziębienia i grypy oraz zapobiega ich nawrotom.
- Jest bardzo ważnym składnikiem potrzebnym do produkcji enzymów, hormonów i przeciwciał.
- Lizyna ma potężne znaczenie w metabolizmie energetycznym komórek mięśnia sercowego. Badania wykazały, że wzmacnia ona strukturę tkanki w ściankach tętnic, a tym samym może hamować powstawanie zmian w tętnicach.
- Aminokwas ten jest również prekursorem karnityny, która skutecznie wzmacnia układ sercowo-naczyniowy. Laureat Nagrody Nobla, Linus Pauling, w swoich badaniach wykazał, że przyjmowanie lizyny i witaminy C może utrudnić powstawanie złogów miażdżycowych, a także prowadzić do ich cofnięcia.
- Wraz z innymi substancjami odżywczymi lizyna jest bardzo ważnym antyoksydantem. Wspomaga układ odpornościowy, a także wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Lizyna w pożywieniu
Lizynę należy dostarczyć z pożywieniem, ponieważ organizm ludzki nie potrafi sam jej syntetyzować. Z tego względu istotną rolę odgrywa odpowiednio zbilansowana dieta, dzięki której można uniknąć niedoborów tego aminokwasu. Cennym źródłem lizyny są m.in. jaja, sery twarogowe, żółte, ryby (dorsz, śledzie, sardynki, łosoś, tuńczyk, halibut), drożdże oraz produkty mleczne. Znajdziemy ją także w mięsie z kurczaka, indyka, wątróbce, produktach sojowych, a także pieczywie pełnoziarnistym. Innymi źródłami lizyny są migdały, nasiona sezamu, kakao, kasza gryczana, pietruszka oraz czerwona fasola. Jak można zauważyć, lizyna jest składnikiem wielu produktów, dlatego łatwo uzupełnić jej ewentualny niedobór.
Odpowiednia podaż tego aminokwasu egzogennego stanowi nieodzowną część zbilansowanego planu żywienia. Warto pamiętać, że lizyna wpływa nie tylko na produkcję hormonów i enzymów, ale także wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i odpornościowego. Dlatego właśnie codzienną dietę warto wzbogacić w produkty będące dobrym źródłem lizyny.
Literatura:
R. Civitelli, DT. Villareal, D. Agnusdei i in., „Dietary L–lysine and calcium metabolizm in humans”, Nutrition, 1992. 8, 400–405.