Dieta w trakcie i po grypie żołądkowej, czyli co jeść, aby szybko wrócić do formy

Aktualizacja: 26 lutego, 2024

Jelitówka, zakażenie rotawirusami, grypa żołądkowa…. Wirusowe zakażenie przewodu pokarmowego znane jest nam wszystkim pod różnymi nazwami. Choroba ta, choć trwająca krótko, maksymalnie 3–5 dni, potrafi wyrządzić poważne szkody w naszym organizmie doprowadzając nas na skraj wytrzymałości. Stajemy się apatyczni, zmęczeni, odwodnieni i nie mamy apetytu. Jak radzić sobie z jelitówką? Jaką rolę w jej leczeniu odgrywa odpowiednia dieta na wszystkich etapach zakażenia? Czy jedząc odpowiednie produkty możemy załagodzić przykre objawy?

Grypa żołądkowa

Potoczna nazwa wirusowego zakażenia przewodu pokarmowego to grypa żołądkowa lub grypa jelitowa. Ta bardzo uciążliwa choroba przenoszona drogą kropelkową, powodowana jest najczęściej przez rotawirusy, rzadziej przez adenowirusy i norowirusy. Grypą żołądkową można więc łatwo się zarazić poprzez bezpośredni kontakt z chorym lub używanie tych samych przedmiotów. Oprócz tego należy zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie podstawowych zasad higieny, czyli mycie rąk przed posiłkiem i po wyjściu z toalety. W okresie przejściowym pomiędzy zimą a wiosną zaleca się częste wietrzenie pomieszczeń oraz dokładne sprzątanie – brud i niewietrzenie domu sprzyja rozwojowi wirusów. Odradza się również picie nieprzegotowanej wody.

Rozwój choroby jest gwałtowny, pierwsze objawy pojawiają się najczęściej jeden, do dwóch dni po kontakcie z chorym. Nieprzyjemne dolegliwości w grypie jelitowej trwają najczęściej od 3–5 dni, podczas których niewskazany jest kontakt z chorym, ponieważ w tym czasie wirusy łatwo się przenoszą na kolejnych gospodarzy.

Na świecie istnieje obecnie 7 zaklasyfikowanych grup rotawirusow, z których tylko 3 stanowią poważne zagrożenie dla człowieka, ze względu na swoją zaraźliwość. Rotawirusy składają się z genomu i otoczki kapsydowej, o kształcie nieregularnej bryły, tworzącej aż pięć osobnych szczepów, które często mutują, co w znacznym stopniu utrudnia wynalezienie jednego skutecznego lekarstwa. Ponadto leczenie grypy żołądkowej utrudnia fakt, że są one bardzo wytrzymałe i odporne na zamrażanie.

Leczenie grypy żołądkowej polega na łagodzeniu ostrych objawów dyspeptycznych choroby, do których należą:

• gorączka – często wysoka, występuje w pierwszej fazie choroby;
• wodniste biegunki – występujące od kilku do kilkunastu razy w ciągu doby;
• wymioty – uciążliwe, do kilkunastu razy na dobę, nasilają się po spożytym posiłku;
• nudności;
• ostry ból żołądka i jelit – nasilający się przy wymiotach i biegunce;
• ogólne przemęczenie i osłabienie;
• brak apetytu.

Grypa jelitowa jest chorobą gwałtowną i ostrą, jeśli chory jest w stanie wyjść z domu, zaleca się pójście do lekarza pierwszego kontaktu w celu zlecenia badań morfologii krwi a także badania posiewowego kału, które pozwala wykluczyć obecność pasożytów w organizmie człowieka. W przypadku małych dzieci wizyta u lekarza jest koniecznością.

Grypa żołądkowa – co jeść?

Najważniejszym elementem żywieniowej terapii grypy żołądkowej jest niedopuszczenie do odwodnienia organizmu. Intensywna biegunka i częste wymioty mogą przyczynić się do poważnego w skutkach odwodnienia. Należy zwrócić szczególną uwagę na uzupełnianie płynów i elektrolitów – te drugie można zakupić w aptekach w postaci tabletek musujących lub saszetek rozpuszczalnych. Należy wypijać co najmniej 2–2,5 l płynów. W przypadku małych dzieci często zalecana jest kroplówka, ponieważ najmłodsi mają problem z tak dużą objętością płynów. Zalecana jest niegazowana, średniozmineralizowana woda o temperaturze pokojowej. Ważne jest, aby wody nie pić łapczywie – duże porcje płynów na raz mogą sprowokować jeszcze bardziej intensywniejsze wymioty. Wodę można lekko osolić (1/2–1 łyżeczki NaCl na litr wody) pozwoli to utrzymać w równowadze elektrolitowej nasz organizm, oraz uchroni nas przed skurczami mięśni, drgawkami i złagodzi objawy osłabienia. Z powodzeniem można również stosować słabe napary i herbatki ziołowe z rumianku, melisy, mięty i nagietka.

Grypa żołądkowa jak wcześniej wspomniano trwa zwykle od 3–5 dni, w tym czasie zaleca się przestrzeganie odpowiedniej diety, która nie obciąży dodatkowo układu pokarmowego. W przypadku osób dorosłych pierwszego dnia choroby zaleca się stosowanie głodówki, dzieci powinny przyjmować posiłki takie jak kleiki, kaszki, musy w małych ilościach, jednakże spożywane z dużą ilością płynów. Kolejne dni zakażenia rotawirusem to spożywanie bardzo małych ilości pożywienia. Drugiego dnia, zazwyczaj dobrze tolerowane przez organizm są kaszki i kleiki ryżowe, sucharki, kisiel (zarówno owocowy jak i z siemienia lnianego – lecz bez pestek). Posiłki powinny być letnie, delikatnie osolone, spożywane małymi porcjami w równych odstępach czasu. Nie wolno zapominać o nawadnianiu. Trzeciego dnia, w zależności od samopoczucia chorego oraz nasilenia objawów wprowadza się bardziej treściwe pokarmy. Można spożywać rozgotowany ryż, delikatne zupy bez zaprawki o małej zawartości tłuszczu. Śmiało można podawać ugotowane warzywa takie jak: marchew i ziemniak. Posiłki spożywane podczas grypy jelitowej powinny być przyrządzane na parze, w folii lub gotowane w wodzie. Odradza się smażenia i grillowania, a także spożywania produktów wędzonych i warzyw wzdymających. Z biegiem czasu oraz ustępowaniem uciążliwych objawów wprowadza się owoce – jabłka, banany oraz czerstwe pieczywo pszenne. Przy intensywnej biegunce zaleca się również stosowanie wywaru z owoców czarnej jagody.

Dieta po grypie żołądkowej

Gdy ostre objawy zakażenia rotawirusem ustąpią, nie należy z dnia na dzień wracać do normalnego sposobu żywienia. Jednym z objawów choroby jest intensywne wyniszczenie błony śluzowej żołądka i jelita cienkiego. Wskazane jest, aby stosować się do zaleceń diety łatwostrawnej. Gotowe jadłospisy diety lekkostrawnej opracowane przez dietetyków możecie znaleźć tutaj. Warto ja stosować nawet do dwóch tygodni po ustąpieniu objawów ze strony układu pokarmowego. Ten czas sprzyjał będzie stopniowej odbudowie flory bakteryjnej oraz błony śluzowej. Wprowadzamy więc do diety stopniowo gotowane mięso, makarony pszenne, jogurty, kefiry, buraczki, cukinię, ryby na parze i jajka – bez ostrych przypraw i substancji pobudzających.

Grypa jelitowa jest jedną z najbardziej uciążliwych i często spotykanych form zakażenia przewodu pokarmowego. Odpowiednio dobrana farmakoterapia, dobre nawadnianie organizmu, suplementacja diety w elektrolity oraz stopniowe wprowadzanie łatwostrawnych produktów skutecznie pomoże załagodzić jej nieprzyjemne objawy. Zakażenie rotawirusami jest szczególnie niebezpieczne dla najmłodszych. Dzieci mają bowiem  niedojrzały układ pokarmowy oraz układ immunologiczny. Rodzicom sugeruje się wczesne szczepienie przeciwko rotawirusom, które może uchronić maluchy przed chorobą oraz jej niebezpiecznymi konsekwencjami.