Zioła na nerki. Rozpuszczanie kamieni nerkowych ziołami

Na naszych łąkach, polach i w zaroślach rośnie wiele gatunków ziół, których to surowce znalazły zastosowanie w leczeniu chorób związanych z układem moczowym. Niektóre z nich działają diuretycznie, pozwalając na usunięcie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii, inne zaś oczyszczająco na drogi moczowe. Nieco słabsze oddziaływanie  naturalnych specyfików sprawia, iż w porównaniu do leków syntetycznych, mogą być stosowane (oczywiście z pewnymi wyjątkami) nawet przez dłuższy czas. 

Zioła na nerki  

Bogactwo składników aktywnych zawartych w surowcach roślinnych (tab.1) sprawia, iż mogą stanowić element wspomagający leczenie schorzeń dróg moczowych. W chorobach układu moczowego zastosowanie znajdują zioła o działaniu moczopędnym i dezynfekującym, wskutek czego dłuższa kuracja przy wykorzystaniu tych surowców wymaga uzupełnienia niektórych witamin i składników mineralnych. Wśród szerokiej gamy roślin leczniczych, których to zdolność do oczyszczania dróg moczowych z piasku i drobnych kamieni znano praktycznie od dawna, często wymienia się: marzankę wonną, przytulię właściwą, przytulię czepną i połonicznik nagi. Jednakże jednym z najbardziej popularnych i często stosowanych surowców roślinnych jest pokrzywa (Utrica). Choć przez większość traktowana jako uciążliwy, „parzący” chwast to jej właściwości wykorzystywano praktycznie od zarania dziejów. Do celów leczniczych pożytkowane są ziele oraz liść Utrica, które dostępne są w postaci leków, suplementów bądź świeżych liści (jako dodatek do chlebów czy sałatek) wykazują działanie odtruwające oraz wzmacniające organizm. Wsparcie dla układu moczowego stanowią także znamiona kukurydzy. Te charakterystyczne włókna zwane również wąsami bądź włosami kukurydzy cechuje wielokierunkowe działanie, bowiem oprócz właściwości antyoksydacyjnych i lipotropowych, zapobiegają wytrącaniu się kamieni i złogów szczawianowych, lipidowo-cholesterolowych, moczanowych i fosforanowych w układzie moczowym oraz żółciowym [3]. 

Należący do ziół krzemionkowych – skrzyp, w postaci naparu, znalazł zastosowanie w tradycyjnej medycynie jako środek pomocny „w infekcjach dróg moczowych, łagodnych stanach zapalnych oraz kamicy moczowej o niewielkim nasileniu (tzw. piasku nerkowym)” [1]. Swoje lecznicze właściwości zawdzięcza aktywnym biologicznie związkom – flawonoidom, a także solom potasu i krzemu [1]. 

WAŻNE: Występujący w zielu skrzypu enzym tiaminaza ulega kumulacji we krwi, powodując awitaminozę B1. W związku z tym decydując się na kurację skrzypową warto zadbać o uzupełnienie codziennej diety w produkty spożywcze lub preparaty zasobne w witaminę B1.

Doskonałym surowcem o właściwościach dezynfekujących drogi moczowe są pączki i liście brzozy białej lub omszonej. Wyciągi z Betula wykazują działanie moczopędne, przeciwobrzękowe. Ponadto wzmacniają organizm, a także zapobiegają tworzeniu się kamieni w nerkach i pęcherzu [1]. 

Tabela 1. Przegląd wybranych gatunków ziół i ich zastosowanie 

Rozpuszczanie kamieni nerkowych ziołami

Silny, ostry ból w okolicy lędźwiowej promieniujący do spojenia łonowego, zewnętrznych narządów płciowych i wewnętrznej powierzchni ud stanowi objaw jednego z najczęściej rozpoznawanych schorzeń układu moczowego – kamicy nerkowej. Na przestrzeni dziejów surowce roślinne (obok farmaceutyków) niejednokrotnie stanowiły element wspomagający leczenie tej choroby. Ojciec Klimuszko w swoim podręczniku do ziołolecznictwa [2] pisze, iż „kamienie nerkowe jest znacznie łatwiej rozkruszyć i wydalić z ustroju, niżeli kamienie żółciowe”, ponadto podaje sposoby wykorzystania mieszanek ziołowych podczas zmagań z kamieniami nerkowymi. 

WAŻNE: Przed przystąpieniem do kuracji z wykorzystaniem surowców roślinnych, niezaprzeczalnie nadrzędną rzeczą jest poznanie etiologii jak i składu chemicznego kamieni nerkowych. Poniżej zamieszczono przepis na mieszankę ziołową w przebiegu kamicy szczawianowej.

Składniki:

• 50g liści mięty pieprzowej
• 50g ziela rdestu ptasiego
• 50g ziela krwawnika
• 50g ziela nawłoci
• 50g ziela fiołka trójbarwnego
• 50g kwiatu nagietka
• 50g kwiatu bławatka
• 50g kwiatu wrzosu
• 50g ziela glistnika
• 50g znamion kukurydzy

Stosowanie:

Pić przed śniadaniem i obiadem po pół szklanki, zaś po kolacji wypić pół szklanki Normosanu. Stosować przez 7 dni. W kolejnym tygodniu i do końca kuracji pić tylko właściwy zestaw nerkowy 3 razy dziennie po pół szklanki [2].

Zawarte w surowcach roślinnych związki cechują się działaniem akwaretycznym, a tym samym mogą przyczyniać się do zwiększenia ilości wydalanego moczu oraz wypłukiwania kamieni z układu moczowego. Ciekawostką jest, iż znany pod nazwą herbaty jawajskiej ortosyfon kłosowy może przyczyniać się do wypłukiwania złogów z układu moczowego, stosowany zwłaszcza w mieszankach z owocem jałowca, zielem: glistnika, przytulii, nawłoci, połonicznika oraz korzeniem wilżyny [3].  

WAŻNE: Złogi wypłukiwane z układu moczowego mogą wywołać kolkę moczową, dlatego też konieczne zdaje się zastosowanie środków o działaniu przeciwbólowym i rozkurczowym [3]. Dobrym sposobem na uniknięcie tej nieprzyjemnej dolegliwości jest dodatek ziela Herba Chelidonii bądź stosowanie nalewki z glistnika.

Niewątpliwie ważną rolę w zmaganiach z kamica nerkową odgrywa modyfikacja stylu życia, a przede wszystkim sposobu żywienia. Warto więc zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu, a także włączyć do codziennej diety świeże warzywa i owoce oraz np. owoc żurawiny czy borówki brusznicy, które obfitują w błonnik pokarmowy oraz są źródłem składników mineralnych: zwłaszcza magnezu i potasu, cennych w profilaktyce i leczeniu kamicy dróg moczowych.

W niniejszym opracowaniu omówiono jedynie nieliczne surowce roślinne, których to działanie samodzielnie bądź w mieszankach wykorzystywano na przestrzeni dziejów w zmaganiach z chorobami dróg moczowych. Zioła wraz z dietą bowiem mogą stanowić doskonały element wspomagający terapię farmaceutykami. Jednakże warto pamiętać, iż sięgając po surowce roślinne należy skorzystać z konsultacji lekarskiej.