Smalec gęsi – właściwości lecznicze. Smalec gęsi na kaszel, zapalenie oskrzeli, stawy
Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024
Smalec gęsi jest jednym z darów natury, który mądrość ludowa wykorzystywała na wiele sposobów. Od czasów średniowiecza przypisywano mu niezwykłe właściwości nie tylko kulinarne, ale i lecznicze, dlatego w dzisiejszym artykule postanowiliśmy podzielić się z Państwem niektórymi z nich. Zapraszamy do lektury!
Smalec gęsi
Smalec gęsi (smalec z tłuszczu sadełkowego) to nic innego jak tłuszcz sadełkowy wytopiony z mięsa podczas jego obróbki termicznej (pieczenia). Sposób pozyskiwania jest stosunkowo wydajny, bowiem z blisko 5 kg sztuki ptactwa można otrzymać nawet do 1 kg smalcu. Świeżo pozyskany tłuszcz powinien charakteryzować się delikatnym jasno szarym zabarwieniem oraz neutralnym smakiem i zapachem.
Cała uwaga wokół smalcu gęsiego zdaje się skupiać na jego wartościach odżywczych, których wbrew pozorom zawiera stosunkowo sporo. Jak podaje Krajowa Rada Drobiarstwa, w tłuszczu gęsim możemy doszukać się pewnej ilości pierwiastków – m.in. żelaza, magnezu, fosforu oraz witamin – głównie witaminy A, B1, B2, D, E oraz PP. Nie bez znaczenia ma również charakter występujących tłuszczów. Na 100 g produktu uświadczymy 65,8 g tłuszczów nienasyconych, co stanowi blisko 2/3 całkowitej zawartości tego makroskładnika, czyniąc tym samym smalec gęsi jednym z najzdrowszych tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Naukowcy potwierdzają przeważającą ilość jednonienasyconego kwasu oleinowego, którego właściwości prozdrowotne są powszechnie znane. Nie dziwi zatem fakt, że tłuszcz ten budzi wiele, często sprzecznych opinii wśród lekarzy i dietetyków nt. zasadności stosowania go w diecie codziennej.
Smalec gęsi – właściwości lecznicze
Smalec gęsi oprócz zastosowania kulinarnego szczyci się także licznymi właściwościami leczniczymi praktykowanymi od stuleci. Do dziś dzień bywa używany przez starsze pokolenia w celu łagodzenia lub leczenia różnych schorzeń i dolegliwości.
Kuracja lecznicza tłuszczem gęsim była nie tylko prosta, tania, ale przede wszystkim skuteczna, co czyniło ją wysoce rekomendowaną przez wielu naturoterapeutów. Za pomocą smalcu leczono m.in. dolegliwości górnych dróg oddechowych (podając mieszaninę tłuszczu wraz z mlekiem i miodem), stany zapalne stawów czy bóle kręgosłupa, co z kolei niosło ukojenie zwłaszcza osobom starszym. Wcierany w klatkę piersiową i plecy nadawał efekt rozgrzewający, co też chętnie wykorzystywano w przypadku nieinwazyjnego leczenia chorób dróg oddechowych u dzieci i młodzieży.
Należy jednak pamiętać, że smalec gęsi mimo wielu walorów leczniczych, nie jest składnikiem, który powinien gościć w naszej diecie na co dzień. Tłuszcz gęsi jest bowiem nie tylko kaloryczny (1 g czystego tłuszczu to blisko 9 kcal energii), ale jak pokazały badania kliniczne, może sprzyjać rozwojowi chorób cywilizacyjnych.
Smalec gęsi na kaszel
Jedną z przekazywanych z pokolenia na pokolenie prostych recept na kaszel była kompozycja smalcu gęsiego, miodu oraz mleka krowiego. W celu uzyskania cieczy leczniczej należało rozpuścić łyżkę stołową smalcu gęsiego oraz łyżeczkę do herbaty miodu w połowie szklanki ciepłego mleka. Tak skomponowany napój należało konsumować 1–3 razy dziennie, najlepiej przed snem.
Smalec gęsi na zapalenie oskrzeli
Powyższą kurację można również zastosować w przypadku leczenia zapalenia oskrzeli. Efekt terapeutyczny mógł być dodatkowo wzmacniany przez kilkukrotne wcieranie czystego smalcu w klatkę piersiową i plecy, a następnie okrycie ciała kocem i utrzymanie ciepła przez co najmniej 30 minut.
Smalec gęsi na stawy
Smalec gęsi zdawał się przynosić również ukojenie ludziom starszym, cierpiącym na bóle czy stany zapalne stawów. W celu uśmierzenia bólu należało skomponować roztwór składający się z płynnego smalcu gęsiego oraz opakowania olejku rycynowego. Oba składniki umieszczano najczęściej w słoiku, a następnie energicznie potrząsano w celu ich dokładnego połączenia. Otrzymaną miksturę należało powoli i dokładnie wcierać w obolałe miejsce aż do całkowitego wchłonięcia. Zamierzony efekt kuracji odczuwalny był po niespełna miesiącu stosowania preparatu. Sporządzona mieszanina bez problemu nadawała się do przetrzymywania w temperaturze pokojowej.
Literatura:
- http://nutritiondata.self.com/
- http://www.goosefat.co.uk/page/home
- https://nutritionfacts.org/topics/animal-fat/
- Sztych D.: Zastosowanie środków leczniczych pochodzenia zwierzęcego w medycynie ludowej. Życie Weterynaryjne. 2013, 88(2).
- Pitchford P.: Odżywianie dla zdrowia. Wyd. Galaktyka, 2013.
- Podbielska K.: Mity i hity w odżywianiu – czyli co robić aby czuć się zdrowo. Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Olsztynie. Olsztyn, 2015.