Nadmiar witaminy D. Skutki uboczne

Witamina D, inaczej zwana kalcytriolem, jest bardzo ważną substancją dla organizmu. Jej główną rolą jest regulacja obrotu wapnia i fosforu w kościach i zębach, lecz nie tylko. Witamina D wpływa również na układy: odpornościowy, mięśniowy i nerwowy. Prawidłowy poziom witaminy D we krwi jest związany z rzadszym występowaniem chorób nowotworowych, w tym raka piersi i jajnika. 

Jednak nie tylko niedobór tej witaminy jest groźny dla zdrowia. Zbyt duże dawki witaminy D także nie wpłyną na nie dobrze. 

Czy można witaminę D  przedawkować? 

Mimo że witamina D jest obecna w wielu produktach spożywczych, to jej najlepszym źródłem jest synteza w skórze, pod wpływem promieni słonecznych. Przedawkowanie witaminy D w tych dwóch przypadkach jest niemożliwe. Najczęściej dzieje się to w wyniku nieodpowiedniego korzystania z suplementów diety. Wiele preparatów z witaminą D jest dostępnych na rynku bez recepty. Dzięki temu możemy łatwo uzupełniać jej niedobory w zimowych miesiącach, gdy najbardziej jej nam brakuje. Jednak te i inne preparaty należy stosować z rozsądkiem, zgodnie z ich przeznaczeniem. 

Witamina D rozpuszcza się w tłuszczach, dlatego nie jest tak łatwo wydalana z organizmu jak witaminy rozpuszczalne w wodzie. Duże dawki przewyższające zapotrzebowanie organizmu prowadzą do gromadzenia się witaminy D w organizmie. Gdy jej stężenie we krwi przekroczy 50–60 ng/ml, mamy do czynienia z hiperwitaminozą. Stężenie toksyczne jest jednak dużo wyższe i wynosi powyżej 200 ng/ml. Ten stan jest już groźny dla organizmu i wymaga leczenia. 

Preparaty z witaminą D mogą również wchodzić w reakcję z innymi suplementami i lekami. Na skutki uboczne dużych dawek witaminy D mogą być narażone osoby stosujące preparaty wapnia. Zaburzenia hormonalne także mogą wzmacniać lub osłabiać działanie witaminy D. Zaobserwowano, że u pacjentów z pierwotną nadczynnością przytarczyc oraz sarkoidozą może występować nadwrażliwość na kalcytriol. Objawy przedawkowania występują wtedy przy dawkach witaminy uznawanych za bezpieczne. 

Nadmiar witaminy D – objawy

Nadmiar witaminy D w pierwszej kolejności zaburza gospodarkę wapniową. Dlatego podłożem większości objawów ubocznych związanych z przedawkowaniem witaminy D jest podwyższone stężenie wapnia w surowicy krwi (hiperkalcemia) i zwiększone wydalanie wapnia z moczem (hiperkalciuria). Mogą one wystąpić już przy stężeniu witaminy D równym 88 ng/ml, czyli jeszcze nieuznawanym za toksyczne. Nadmiar wapnia w krwioobiegu może prowadzić do kolejnych zaburzeń w pozostałych układach organizmu:

• kamicy nerkowej, 
• zwapnienia nerek i innych tkanek,
• zaburzenia pracy serca,
• nudności i wymiotów,
• braku apetytu,
• poliurii (zwiększonego wydalania moczu),
• odwodnienia,
• biegunki.

Przedawkowanie witaminy D nie zdarza się często, jednak nie należy lekceważyć zaleceń lekarza i informacji na ulotce preparatów. Dawki, które zapobiegają niedoborom witaminy D, wynoszą 800–2000 j.m. i nie powinno się ich przekraczać bez wyraźnych wskazań i konsultacji z lekarzem.