Lawenda lekarska – olejek, herbata, nalewka i syrop z lawendy

Aktualizacja: 10 marca, 2025

Jej nazwa pochodzi od łacińskiego słowa lavare, co oznacza „prać”, być może przez to, że była często używana w kąpielach, aby pomóc oczyścić ciało i ducha. Mowa o lawendzie, którą można wykorzystać jako lek na szereg dolegliwości m.in. bezsenność, depresja i zmęczenie.

Lawenda lekarska

Lawenda to zioło pochodzące z północnej Afryki i górzystych regionów Morza Śródziemnego. Dziś kwitnie w południowej Europie, Australii i Stanach Zjednoczonych. Jest wysoko ceniona dla skóry. Powszechnie stosowana w perfumach i szamponach. Dodatkowo wykazuje korzyści w leczeniu lęku, infekcji grzybiczych, wypadania włosów i gojenia się ran.

Olejek lawendowy

Lawendę można spotkać w postaci olejku eterycznego, który pochodzi z destylacji kwiatowych kłosów niektórych jej gatunków. Uważa się, że ma on właściwości antyseptyczne i przeciwzapalne. Badania wykazały, że może być przydatny w leczeniu lęku, bezsenności, depresji i niepokoju.

Zaburzenia lękowe

Naukowcy odkryli, że zapach lawendy może pomóc niespokojnym pacjentom stomatologicznym. Badacze zmierzyli poziom lęku stomatologicznego 340 dorosłych pacjentów podczas oczekiwania w poczekalni u dentysty na ich wizytę. Połowa pacjentów była wystawiona na lawendowy zapach, podczas gdy druga połowa nie.

Zespół odkrył, że osoby narażone na zapach lawendy zgłosiły niższy poziom lęku w porównaniu do innych pacjentów. Efekt uspokajający lawendy był obecny niezależnie od rodzaju zaplanowanej wizyty u stomatologa.

Ból po usunięciu migdałków u dzieci

Zespół naukowców z Isfahan University of Medical Sciences w Iranie przeprowadził badanie w celu ustalenia, czy aromaterapia z olejkiem lawendowym może zmniejszyć objawy bólu u dzieci po usunięciu migdałków. Badaniem objęto 48 dzieci w wieku od 6 do 12 lat. Zostały one losowo podzielone na dwie grupy po 24 osoby. Jedna grupa brała środki przeciwbólowe obok lawendy, a druga tylko środki przeciwbólowe. Częstotliwość stosowania acetaminofenu u każdego dziecka i nocne przebudzenie z powodu bólu monitorowano przez 3 dni po operacji. Mierzono również natężenie bólu. Acetaminofen jest również znany jako Tylenol lub paracetamol i wykazano, że grupa używająca oleju lawendowego rzadziej stosuje acetaminofen.

Wykazano, że olejek lawendowy zmniejsza ilość leku przeciwbólowego wymaganego po wycięciu migdałków. Nie było jednak istotnej różnicy w tym, jak często budzili się w nocy lub ich odczuwaniu natężenia bólu. Ze względu na niewielką liczebność próbki konieczne są dalsze badania, aby w pełni potwierdzić, że olej lawendowy jest skutecznym środkiem przeciwbólowym.

Infekcje grzybowe

Badanie opublikowane w czasopiśmie Journal of Medical Microbiology wykazało, że olej lawendowy może być skuteczny w zwalczaniu infekcji grzybiczych. Naukowcy odkryli, że olej był śmiertelny dla szeregu szczepów, które mogą powodować choroby w skórze. W badaniu olejki eteryczne destylowane z rodzaju Lavandula rośliny lawendy działały przez niszczenie błon komórek grzybów.

Gojenie się ran

W badaniu opublikowanym w czasopiśmie Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine porównano efekty kilku metod leczenia gojenia się ran. Naukowcy porównali skutki przezskórnej elektrycznej stymulacji nerwów (TENS), roztworu soli fizjologicznej, jodku powidonu i oleju lawendowego. Zostały one zastosowane do laboratoryjnych szczurów. Autorzy badania zauważyli, że rany są szybciej zamykane w grupach TENS i olejku lawendowego niż w grupach kontrolnych. Te odkrycia sugerują, że lawenda działa przyspieszająco na gojenie się ran.

Wypadanie włosów

Lawenda jest prawdopodobnie skuteczna w leczeniu łysienia plackowatego. Jest to stan, w którym włosy są tracone z niektórych lub wszystkich obszarów ciała. Badania pokazują, że lawenda może promować wzrost włosów nawet o 44% po 7. miesiącach leczenia.

Objawy napięcia przedmiesiączkowego

Naukowcy zbadali również, czy lawenda może pomóc złagodzić przedmiesiączkowe objawy emocjonalne.Wiele kobiet w wieku rozrodczym doświadcza szeregu objawów w fazie przedmiesiączkowej, powszechnie znanych jako zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Chociaż PMS jest powszechny, żadne pojedyncze leczenie nie jest powszechnie uznane za skuteczne. W rezultacie wiele kobiet zwraca się do alternatywnych metod leczenia, takich jak aromaterapia. W badaniu krzyżowym uczestniczyło 17 kobiet, w wieku średnio 20, 26 lat, z łagodnymi do umiarkowanych objawami przedmiesiączkowymi. Uczestnicy spędzili jeden cykl menstruacyjny bez stosowania aromaterapii lawendowej, a inny poddawani aromaterapii lawendowej.

W badaniu stwierdzono, że aromaterapia lawendowa może złagodzić napięcie przedmiesiączkowe. Potrzebne są jednak dalsze badania.

Herbata z lawendy

Picie herbaty z lawendy może pomóc w problemach trawiennych, takich jak wymioty, nudności, gazy jelitowe i rozstrój żołądka. Działa uspokajająco, łagodzi stres i nerwobóle.

Przygotowanie herbaty:

1 łyżkę suszonej lawendy zalać wrzącą wodą (250ml), parzyć ok. 10 min. Zaleca się picie 2–3

razy dziennie po 100–200 ml naparu z kwiatu lawendy lub 1 szklankę na noc.

Nalewka z lawendy

Pomocna w okresie przeziębień i grypy.

Syrop z lawendy

Syrop lawendowy to doskonały dodatek do deserów, placków, naleśników, herbaty czy wody. Jej uspokajające działanie będzie przydatne po stresującym dniu.

Zioła są od wieków stosowane do wzmacniania ciała i leczenia chorób, należy jednak pamiętać, iż mogą wywoływać skutki uboczne i wchodzić w interakcję z lekami, suplementami lub innymi ziołami, dlatego należy zachować ostrożność w ich przyjmowaniu. Niektóre osoby mogą rozwinąć reakcję alergiczną na lawendę. Nudności, wymioty, bóle głowy i dreszcze odnotowano również u niektórych osób po inhalacji. Olejek lawendowy natomiast  jest toksyczny w przypadku przyjmowania doustnego. Należy zatem pamiętać, że mimo jej wielu właściwości ważny jest umiar w przyjmowaniu.