Entomofag – zobaczmy czy warto uwzględnić potrawy z owadów w naszym jadłospisie

Aktualizacja: 26 marca, 2024

Od czasów prehistorycznych, owady stanowiły ważny składnik diety człowieka. Obecnie, blisko 80 procent ludzi na całym świecie żywi się insektami. Głównie są to mieszkańcy Afryki, Azji i Ameryki Południowej. Czy i my – Europejczycy przekonamy się do entomofagii? 

Trwa globalna debata na temat diety bazującej na ,,owadzich’’ produktach spożywczych. Na konferencji w Nowym Orleanie, która odbyła się w czerwcu tego roku, uczestnicy dyskutowali na temat tego budzącego wiele kontrowersji, sposobu odżywiania. Technolodzy żywności i dietetycy stwierdzają, że owady stanowią olbrzymi potencjał i w przyszłości staną się ważnym źródłem pokarmu dla stale zwiększającej się populacji ludzkiej.

Entomofag

Entomofagia to praktyka odżywiania się owadami. Zatem entomofagiem możemy nazwać osobę, która lubuje się w potrawach z nich przygotowanych. Szacuje się, że blisko 300 tys. grup etnicznych stosuje ten rodzaj diety.

Potrawy z owadów

Wszystko wskazuje na to, że przekąski z owadów będą absolutnym hitem kulinarnym nadchodzącego sezonu. Istnieje ok. 2 tysiące gatunków jadalnych insektów. Z takiego menu z pewnością każdy jest w stanie wybrać coś dla siebie. Może warto więc zaczerpnąć inspiracji kulinarnych z najodleglejszych zakątków świata?

• Motyle oraz ich larwy i poczwarki są przysmakiem ludów afrykańskich. Na lokalnych targowiskach można nabyć je w postaci świeżej, suszonej lub konserwowej. W tej części świata popularne są też gąsienice Mopane, najczęściej spożywane jako dodatek do kaszy kukurydzianej.
• Rdzenni mieszkańcy Australii praktykują jedzenie termitów. Podobno Królowa kolonii uchodzi za prawdziwy rarytas i zwykle, jako oznaka szacunku, przeznaczona jest do spożycia przez członka starszyzny.
• Kuchnia indonezyjska i malezyjska słyną z potraw przyrządzanych z larw ryjkowców, które smakiem przypominają bekon. Zjada się je żywe lub smażone
  na głębokim oleju.
• Dla Azjatów owady weszły do codziennego menu. Stąd też wynika różnorodność dań, których są one podstawowym składnikiem. Smażona szarańcza jest np. ulubioną przekąską Tajlandczyków. Często ich smak porównywany jest do przyrządzonego
  w podobny sposób kurczaka z wyczuwalnym, orzechowym posmakiem. W Japonii sprzedawane są krakersy z osami oraz kandyzowane koniki polne – tzw. inago.
• Plemiona zamieszkujące dorzecze Amazonki uzyskują chrupiącą przekąskę
  z chrząszczy. Podpiekane na rozgrzanych węglach przypominają lubiany przez wszystkich popcorn. Co ciekawe, w Ameryce Południowej zamiast prażonej kukurydzy sprzedawane są w kinach pieczone odwłoki mrówek.
• Insekty stanowią ważny element tradycyjnej kuchni meksykańskiej. Dużą popularnością cieszą się chapulines – świerszcze smażone z dodatkiem czosnku
  i ostrej papryki. W południowo-wschodniej części tego kraju można zasmakować robaków Gusano, które zwykle serwowane są z guacamole. Na całym świecie sławne jest Ahuahutle, czyli tzw. ,,Meksykańskie kawior’’ sporządzany z kilku gatunków wodnych pluskwiaków.
• Kalifornijska firma Hotlix oferuje niezwykłe słodycze z ,,owadzimi’’ dodatkami. Wśród ich oferty możemy wyszukać takie smaczki jak: lizaki ze świerszczami, czy skorpiony w czekoladzie i praliny z mrówkowym nadzieniem.

Owady są doskonałym źródłem łatwo przyswajalnego białka.

Niewiele państw europejskich może pochwalić się podobnego typu potrawami w swoich kuchniach narodowych. W Sardynii przyrządzana jest Casu Marzu. Jest to gatunek owczego sera zawierający żywe larwy much. Nie mniej jednak aktualna polityka UE ukierunkowana jest na zmianę strategii żywieniowej i upowszechnienie owadów w menu obywateli krajów członkowskich.

W Polsce doczekaliśmy się kilku miejsc, w których możemy skosztować podobnego typu specjałów. Warszawska restauracja CO TO TO JE serwuje m.in. szaszłyki z drewnojadem, prażone larwy lub camembert z larwami mącznika, podany w winie.

Do odważnych świat należy! Jeśli zechcesz spróbować swoich sił w kuchni i zmierzyć się z samodzielnym przygotowaniem posiłku na bazie owadów, możesz zaczerpnąć pomysły z książek lub skorzystać z przepisów zamieszczonych w Internecie (np. insectsarefood.com). Niezbędne produkty są coraz łatwiej dostępne, a niektóre z nich można spotkać już na sklepowych półkach.

Twierdzisz, że entomofagia nie jest dla Ciebie?  Tymczasem istnieje ogromne prawdopodobieństwo, że miałeś już okazję skosztować owada, czego nawet nie byłeś świadomy. Powszechnie stosowanym barwnikiem spożywczym jest koszenila produkowana z Czerwców kaktusowych. Jest składnikiem niektórych jogurtów o truskawkowym smaku, napojów i produktów farmaceutycznych.

Korzyści z konsumpcji owadów

Coraz chętniej kosztujemy ekstrawaganckich dań, a ciekawość pcha nas do próbowania potraw z najodleglejszych zakątków ziemi. Otwartość na nowe doświadczenia kulinarne czy pragnienie wypróbowania najnowszych trendów nie powinna być jedynym źródłem motywacji spróbowania dań z owadów. Istnieje wiele powodów, dla których warto wzbogacić swoją dietę o owady. Oto najważniejsze z nich:

• Owady są doskonałym źródłem łatwo przyswajalnego białka, witamin, tłuszczów i niezbędnych minerałów. Ze względu na właściwości odżywcze, mogą stanowić doskonały ekwiwalent dla tradycyjnego mięsa. Są doskonałym uzupełnieniem diety dzieci i kobiet w ciąży ze względu na dużą zawartość żelaza, wapnia i cynku. Większość insektów zawiera też pokaźne ilości kwasów omega – 3.

• Hodowla owadów jest przede wszystkim wyjątkowo prosta, ale też niedroga i ekologiczna. Ich masowa produkcja nie obciąża tak środowiska naturalnego, jak produkcja mięsa. Owady generują znacznie mniej gazów cieplarnianych w stosunku do bydła i zużywają mniej żywności do wytworzenia równoważnej ilości białka. Dodatkowo rozmnażają się w szybszym tempie i potrzebują znacznie mniej przestrzeni życiowej.

• Owadzia dieta może być kluczem do rozwiązania problemu głodu na świecie. Globalny kryzys żywnościowy może spowodować, że staną się powszechnym źródłem pokarmu.

Troszczysz się o środowisko? Chcesz, by twoje posiłki były niedrogie, smaczne, a przede wszystkim zdrowe?  Sięgnij po owady!

Źródła:

1. Could insects be the wonder food of the future?, Emily Anthes, 2014.
   [on-line: http://www.bbc.com/future/story/20141014-time-to-put-bugs-on-the-menu]
2. Edible Insects: Future prospects for food and feed security., FAO, 2013.
   [on-line:http://www.fao.org/docrep/018/i3253e/i3253e.pdf]
3. Entomophagy (Eating insects). Center for Invasive Species Research, University of California (Research). 2014
4. Poradnik robakożercy. Łukasz Łuczaj, Wydawnictwo Chemigrafia, Krosno, 2005.
5. Rodzaje jadalnych owadów. [on-line: http://www.food-info.net/pl/products/insects/classes.htm]