Właściwości złotego lnu. Czym różni się złoty len od brązowego?

Aktualizacja: 7 maja, 2024

W ostatnich czasach diametralnie wzrasta odsetek osób dotkniętych otyłością. Przypadłość ta staje się globalną epidemią dotykającą coraz młodsze pokolenia. Coraz bardziej siedzący tryb życia i bardzo niski wskaźnik aktywności fizycznej wraz ze spożyciem wysokoprzetworzonych produktów spożywczych skutkują znacznym wzrostem poziomu tkanki tłuszczowej przy jednoznacznym stałym, a niekiedy nawet zmniejszającym się wskaźniku beztłuszczowej masy ciała. Na całe szczęście istnieją surowce, których regularne stosowanie wspomaga walkę z owym schorzeniem.

Len złoty

Siemię lniane to roślina, której można wyróżnić ponad 200 gatunków. Naturalnie występuje w wielu krajach od Turcji po południowo-wschodnią Europę w tym Polskę, Niemcy czy Austrię. W naszym kraju niestety jest dość rzadki, a jego obecność odnotowywana jest m.in. na wyżynach Małopolskiej i Lubelskiej. W 2016 roku został umieszczony na liście roślin zagrożonych wyginięciem. W porównaniu do lnu brązowego, cechuje się żółtymi kwiatami. Ich barwa, w zależności od odmiany nieznacznie różni się w związku z różną obecnością pigmentu, są to odcienie od złotego po brunatny. Im wyższe jest jego stężenie pigmentu, tym ziarno ciemniejsze. Len złoty wykazuje nieznacznie wyższą zawartość aminokwasów w swym składzie, w porównaniu do pozostałych jego odmian. Cechuje się on, podobnie jak pozostałe rodzaje, wysoką zawartością witamin, w tym A i E o efekcie antyoksydacyjnym oraz C wspomagającej odporność. Poza tym w owym produkcie odnaleźć można bogactwo składników mineralnych (magnez, potas, sód, żelazo, miedź, mangan i cynk), a także błonnika i substancji bioaktywnych, odpowiedzialnych za jego działanie zdrowotne.

Len złoty – właściwości

Len złoty, podobnie jak ten dobrze znany nam brązowy, cechuje się szerokimi właściwościami zdrowotnymi. Wśród korzystnych oddziaływań tegoż surowca wymienia się m.in. wzrost cholesterolu frakcji HDL przy jednoczesnym spadku jego całkowitego stężenia oraz niekorzystnej frakcji LDL. Szczególnie zauważalne jest to u pacjentów dotkniętych hipercholesterolemią. Dodatkowo pozytywnie oddziałuje na profile zapalne organizmu, a także wskaźniki antropometryczne. Ze względu na wysoką zawartość błonnika jego spożycie wywołuje uczucie sytości, przez co ograniczone zostaje podjadanie.

Równocześnie wspomaga on utrzymanie prawidłowego pasażu jelit i tym samym utrzymanie prawidłowej masy ciała, jak również eliminuje problem zaparć. Szczególnie przydatny okazać może się w diecie osób starszych, często borykających się z nieregularnym rytmem wypróżnień. Nie zapominajmy o odkryciach, wskazujących na redukcję poziomu tkanki tłuszczowej u osób regularnie go spożywających. Skuteczny okazuje się być w niwelowaniu problemów żołądkowych, gdyż wykazuje działanie ochronne. Podobnie w przypadku śluzówki układu oddechowego. Niektórzy autorzy sugerują także jego zdolności redukcji stężenia glukozy we krwi, a także wartości ciśnienia tętniczego. W tym drugim przypadku wyniki wskazują na znaczące polepszenie stanu chorych przede wszystkim w aspekcie ciśnienia skurczowego. Obecność kwasów tłuszczowych omega-3 zapobiega budowie blaszki miażdżycowej. Poza tym współuczestniczą one w procesie wytwarzania przeciwciał, a także aktywacji komórek NK odpowiedzialnych za usuwanie wolnych rodników oraz obumarłych tkanek organizmu.

Lignany natomiast działają przeciwzapalnie i ograniczają skutki stresu oksydacyjnego w ustroju. W obecnych czasach aktywność ta jest niezwykle istotna ze względu na potwierdzony wpływ stresu oksydacyjnego na rozwój wielu schorzeń, w tym psychicznych, jak np. depresja. Co więcej niektóre doniesienia wskazują na zdolność lignan do zapobiegania rozwoju niektórych nowotworów, w szczególności prostaty czy sutka. 

Warto wspomnieć, iż włączenie do diety nasion lnu złotego skutkuje obniżeniem markerów sercowych, wątrobowych i nerkowych. Ponadto wzmacnia on enzymatyczną oraz nieenzymatyczną obronę przeciwutleniającą, a także znacznie zmniejsza oksydacyjne uszkodzenia lipidów i białek. Wywołuje on efekt przeczyszczający, a także łagodzący osteoporozę oraz objawy menopauzy. Analizując jego zdolność wchłaniania wody, idealnie nadaje się jako dodatek do wyrobów piekarniczych, które uatrakcyjni sensorycznie, jak również zdrowotne.

Len złoty a brązowy

Zarówno len złoty, jak i brązowy to kopalnia substancji aktywnych, takich jak: błonnik, lignany czy kwasy tłuszczowe omega-3, które tak często okazują się niedoborowe w naszym społeczeństwie. Ich niedobór odnotowywany jest zwłaszcza wśród osób starszych i dzieci, gdyż znikome okazuje się w tych populacjach spożycie ryb, będących głównym źródłem owych składników. Badania wskazały na pewne różnice między tymi odmianami. Otóż len brązowy cechuje się większą obecnością błonnika oraz węglowodanów rozpuszczalnych. Z drugiej jednak strony len złoty charakteryzuje się widocznie zwiększoną ilością kwasów tłuszczowych omega-3 oraz -6. Wyniki doświadczeń jednak świadczą o istotniejszej aktywności antyoksydacyjnej lnu brunatnego.

Len złoty – cena, gdzie kupić

Len jako produkt krajowy nie jest bardzo kosztowny. Jest to produkt zaliczany do grupy superfoods, obok słynnych nasion chia, których okazuje się być świetnym i o wiele tańszym zamiennikiem. Jego cena waha się od ok. 7 do 15 złotych za opakowanie kilogramowe. Z powodzeniem zakupić można mniejsze objętości wydając niecałe 3 złote za 150 g produktu. Zwykle ilość spożywana na jedną porcję to równoważność łyżki, a więc 10 g, zatem 1 kilogram nasion wystarczy na wiele dni. Jego zakupu dokonać można w aptekach i sklepach ze zdrową żywnością, jednak atrakcyjniejsze ceny oferują sklepy internetowe. Pamiętać należy jednak, by wybrany przez nas producent oferował produkt dobrej jakości o wysokich wartościach odżywczych, a nie długo przetrzymywany w niewłaściwych warunkach, skutkujący obniżoną aktywnością biologiczną i jednocześnie zmniejszonym działaniem zdrowotnym.

Podsumowując len złoty wykazuje właściwości niezwykle korzystne w stosunku do problemów żołądkowych, sercowo-naczyniowych czy jelitowych. Dodatkowo skuteczny jest w niwelowaniu wysokich stężeń glukozy czy ryzyka rozwoju niektórych nowotworów. Jego skład nieznacznie różni się od lnu brązowego, zwłaszcza pod względem składu lipidowego, gdyż cechuje go wyższa ilość kwasów tłuszczowych omega-3. Bez wątpienia jest to produkt warty włączenia do codziennej racji pokarmowej, zwłaszcza gdy cena nie jest wysoka i dostępna dla każdego.