Serdecznik pospolity – właściwości, działanie i przeciwwskazania

Serdecznik pospolity – nazywany również lwim sercem lub lwim ogonem – jest rośliną pochodzącą z Syberii, ale obecnie porasta sporą część Europy, w tym również tereny Polski. Rośnie dziko na pastwiskach i przy drogach – najlepiej w miejscach nasłonecznionych, na glebach bogatych w wapń. 

Serdecznik znali już starożytni Chińczycy, którzy doceniali tę roślinę za jej właściwości zdrowotne. Do dnia dzisiejszego zachowało się wiele pradawnych receptur leków bazujących na serdeczniku.

Starożytni Grecy nazywali to zioło Leonurus cardiaca, a wszystko z powodu liści przypominających swym kształtem serce. Zapewne nie bez znaczenia były też właściwości nasercowe naparu z serdecznika. 

Serdecznik pospolity

Ta wieloletnia roślina stanowi cenne źródło kwasów organicznych, olejków eterycznych, flawonoidów, glikozydów, alkaloidów i garbników. W Chinach do produkcji preparatów ziołowych wykorzystywane są wszystkie partie serdecznika pospolitego – łącznie z nasionami. W Polsce pozyskiwane jest jedynie ziele, z którego wytwarzane są przede wszystkim mieszanki ziołowe. Serdecznik łączony jest często z melisą, głogiem, kozłkiem lekarskim czy rumiankiem.

Na bazie serdecznika produkowane są suplementy w formie tabletek, krople, herbatki, a nawet nalewki. Na rynku dostępne jest również ziele serdecznika, z którego można robić napar. 

Ceny preparatów różnią się w zależności od postaci produktu. Najtańsze są zioła oraz herbatki – za 50 g zapłacimy kilka złotych. Ceny suplementów w tabletkach (opakowanie 50 sztuk) wahają się w granicach 20–40 zł. Najdroższe są krople – buteleczka kosztuje od 50 do ponad 80 zł.

Serdecznik pospolity – właściwości 

Serdecznik pospolity od wieków znany jest przede wszystkim ze swoich właściwości wspomagających pracę serca, ale nie jest to jedyne zastosowanie tej rośliny, która działa również:

• moczopędnie,
• żółciopędnie,
• przeciwzapalnie,
• przeciwgrzybiczo,
• uspokajająco,
• nasennie,
• rozkurczowo.

Serdecznik pospolity – zastosowanie 

Napary z ziela serdecznika skutecznie wspomagają leczenie schorzeń układu krążenia. Substancje zawarte w tej roślinie obniżają ciśnienie tętnicze krwi poprzez rozszerzenie naczyń oraz zwalniają pracę serca. Zwiększają także wydolność mięśnia sercowego. Z tego powodu zalecane są osobom mającym problemy z układem krążenia – w szczególności pacjentom z nadciśnieniem czy dusznicą bolesną. 

Dzięki właściwościom obniżającym ciśnienie krwi serdecznik pospolity znalazł również zastosowanie u pacjentów nadpobudliwych czy znerwicowanych. Osoby takie często mają duże wahania ciśnień. Ponadto, zioło to wpływa na układ nerwowy – udowodniono jego działanie uspokajające. Podobnie jak melisa – działa odprężająco w stanach lęku, nadmiernego stresu, stanach niepokoju czy przemęczenia. Co więcej, serdecznik wykazuje działanie nasenne. Napar z ziela można podawać przez dłuższy czas. 

Właściwości rozkurczające mogą przynieść ulgę w zespole napięcia przedmiesiączkowego oraz stanach bólów brzucha o podłożu emocjonalnym czy gastrycznym. Napar działa przy wzdęciach, a także zaburzeniach trawienia. Dzięki stymulacji przepływu krwi do narządów płciowych reguluje cykl menstruacyjny.

Z kolei okład z naparu pomoże na dolegliwości grzybicze i zakażenia bakteryjne. Jeśli zmiany obecne są na stopach, można je moczyć w wodzie z dodatkiem wywaru z ziół serdecznika pospolitego.

Właściwości moczopędne będą pomocne w chorobach nerek. Herbatka z tego ziela pomoże w oczyszczeniu tego organu.

Serdecznik pospolity – przeciwwskazania 

Serdecznik pospolity jest rośliną o dość łagodnym działaniu, co nie oznacza, że można go stosować w każdym przypadku, bez ograniczeń. Przeciwwskazaniem do stosowania zioła jest okres ciąży oraz karmienia piersią. 

Ostrożność powinni wykazać pacjenci, którzy stosują leki rozrzedzające krew. Wówczas stosowanie preparatów z serdecznika należy skonsultować z lekarzem prowadzącym, gdyż zioło może spotęgować efekt leków i doprowadzić do niekontrolowanych krwawień.

Przeciwwskazaniem do stosowania mieszanek ziołowych jest także nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu.