Sałata rzymska – uprawa, właściwości, przepisy. Jak przygotować sałatę rzymską?
Aktualizacja: 15 maja, 2024
Lato w pełni a wraz z nim sezon na świeże owoce i warzywa. Warto ten czas wykorzystać nie tylko na odpoczynek i kąpiele słoneczne, ale także na małe eksperymenty w kuchni. Bo najwięcej witamin mają surowe produkty, których największy wybór jest właśnie teraz. Korzystajmy zatem z sezonu na warzywa, gdyż pozyskane w ten sposób składniki odżywcze wzmocnią nasz organizm i pomogą przetrwać okres zimy.
Sałata rzymska
Jednym ze zdrowych dodatków pasujących do niemal każdego dania jest sałata. Na rynku występuje wiele jej odmian – masłowa, lodowa, roszponka, rukola czy rzymska. Różnią się kolorem i kształtem liści, ale wszystkie zwierają cenne składniki, a ich kaloryczność jest bardzo niska. Nadają się jako dodatek do chleba, są elementem wielu sałatek, można jej spożywać z odrobiną śmietany, a nawet zapiekać.
Sałata rzymska to odmiana występująca tylko w uprawie, która charakteryzuje się długimi, mięsistymi liśćmi. Nie stworzą one typowej okrągłej główki, a wyglądem przypominają bardziej kapustę pekińską. Posiadają delikatny, lekko słodkawy smak. Znane są trzy grupy sałaty rzymskiej: Rosaine to odmiana mini, Amadeus oraz Saturnas zaliczane są do wersji midi, a Barraquda i Chiquina określane są jako sałaty maxi.
Sałata rzymska – uprawa
Ta odmiana sałaty posiada wysokie wymagania świetlne – przy słabym nasłonecznieniu plony są gorsze. Niekorzystnie na wzrost sałaty rzymskiej wpływa również zbyt wysoka temperatura, która powoduje mniejszy wzrost główek. Najlepiej do uprawy nadają się gleby lekkie i spulchnione.
Sałatę rzymską produkuje się z rozsady lub z siewu do gruntu. Rozsadę wysadzamy w terminie od maja do końca lipca. W uprawie z siewu nasiona wysiewamy od połowy kwietnia. Można także stosować uprawę w szklarni lub pod foliowymi osłonami.
W trakcie uprawy należy zwracać uwagę na wszelkie zmiany na liściach spowodowane chorobami i je natychmiast usuwać, by szkodniki nie przenosiły się na kolejne sadzonki. Zbioru sałaty dokonuj się od 4 do 5 tygodni od rozsady. Przechowywać należy do 2 tygodni w temperaturze 1-5°C.
Sałata rzymska – właściwości
To liściaste warzywo jest cennym źródłem witamin oraz składników mineralnych. Sałata rzymska zawiera najwięcej spośród wszystkich odmian witaminy C (stymuluje do pracy system odpornościowy), jest także dobrym źródłem witaminy B1, B2 oraz B3 – odpowiadających za poprawne funkcjonowanie układu nerwowego, a także karotenu chroniącego organizm przed rozwojem wolnych rodników. Ponadto, leki na bazie karotenu stosowane są w leczeniu chorób oczu i skóry.
W sałacie rzymskiej znajdziemy również takie składniki mineralne jak wapń, który jest budulcem kości, żelazo odpowiadające za prawidłową produkcję krwinek czerwonych (jego niedobór powoduje anemię), magnez – nazywany pierwiastkiem życia – działający przeciwstresowo, przeciwzapalnie i obniżająco na poziom cholesterolu, a także potas i fosfor. Niedobór tego pierwszego powoduje osłabienie organizmu – zwłaszcza mięśni szkieletowych i gładkich, a także zmniejsza kurczliwość mięśnia sercowego. Z kolei fosfor odpowiada za zdrowe kości i zęby.
Dużą zaletą sałaty jest jej niska kaloryczność, gdyż liście to w ponad 90% woda. Należy jednak pamiętać, że sałata wykazuje tendencję do rozrzedzania krwi. Z tego względu osoby biorące leki przeciwkrzepliwe (np. pacjenci po przeszczepach) powinny uważać z konsumpcją tego warzywa.
Sałata rzymska – gdzie kupić, cena
Jeżeli posiadamy własną działkę, możemy wyhodować sałatę rzymską sami. Nasiona można kupić w stacjonarnych sklepach ogrodniczych oraz przez Internet. Opakowanie o wadze 1g kosztuje około 2,50 zł. Główki świeżej sałaty nabędziemy w sklepach spożywczych. Ponieważ sałata rzymska nie jest u nas jeszcze bardzo popularna, najlepiej szukać jej w sieciówkach. Ceny w zależności od odmiany wahają się od 3 do 6 zł. Wersja eko jest nieco droższa – zapłacimy za nią ok. 7,50 zł.
Jak przygotować sałatę rzymską?
Sałata rzymska najczęściej spożywana jest w formie surowej jako dodatek do posiłku obiadowego, kanapki bądź też stanowi składnik sałatki. Można ją również jeść na ciepło. Zasmażana sałata doskonale komponuje się z czosnkiem. Dobrze smakuje też z pomidorami koktajlowymi, różnymi typami sera – zwłaszcza pleśniowego, awokado czy kurczakiem. Najbardziej klasycznym daniem jest sałatka cezar, na bazie sałaty rzymskiej z sosem, grzanek i tartego sera. Popularne są również wersje z kurczakiem lub jajkiem.
Sałata rzymska – przepisy
Sałatka cezar
Na początku przygotowujemy sos. Ząbek sprasowanego czosnku mieszamy z 1 łyżeczką musztardy, 1 łyżeczką soku z cytryny, 4 łyżkami majonezu i 1 łyżeczką sosu worcestershire (do kupienia w sklepach spożywczych). Całość doprawiamy do smaku solą i świeżo zmielonym pieprzem.
Połowę główki sałaty rzymskiej płuczemy, suszymy i kroimy w plastry. Mieszamy z sosem i 4 łyżkami tartego parmezanu. Dodajemy podpieczone na patelni grzanki i całość posypujemy kolejnymi 4 łyżkami startego parmezanu.
Sałata rzymska zasmażana z czosnkiem
Na rozgrzaną patelnię wrzucamy przeciśnięte przez praskę ząbki czosnku i czekamy, aż się lekko zarumienią. Następnie wyciągamy czosnek z patelni i do reszty oleju wkładamy liście sałaty. Smażymy przez ok. 3-5 minut. Wykładamy na talerze i posypujemy parmezanem. Możemy podawać z grzankami.
Sałata rzymska z awokado
Liście sałaty rzymskiej rwiemy na kawałki. Dodajemy pokrojone w kawałki awokado oraz rukolę. Całość polewamy sosem (w proporcjach: 1 łyżka białego octu winnego, 1 łyżka oliwy z oliwek, ½ łyżeczki miodu, 1 łyżeczka musztardy Dijon) i mieszamy.
Literatura:
- Uprawa sałaty rzymskiej wciąż mało popularna w Polsce. http://www.sadyogrody.pl/warzywa/102/uprawa_salaty_rzymskiej_wciaz_malo_popularna_w_polsce,1352.html. Dostęp: 6.07.2018.
- Sałata rzymska – uprawa, odmiany i właściwości odżywcze. https://www.swiatkwiatow.pl/poradnik-ogrodniczy/salata-rzymska–uprawa-odmiany-i-wlasciwosci-odzywcze-id1421.html. Dostęp: 5.07.2018.
- Sałata rzymska. https://www.zielonyogrodek.pl/warzywa/salata-rzymska. Dostęp: 6.07.2018.
- Sałata rzymska z awokado i parmezanem. http://www.rondelek.pl/salata-rzymska-z-awokado-i-parmezanem/. Dostęp: 10.07.2018.
- Peckenpaugh N. Podstawy żywienia i dietoterapia. Urban & Partner, Wrocław 2011:87-110.