Trójglicerydy – za wysokie, za niskie, norma. Jak obniżyć poziom trójglicerydów?

Zespołem metabolicznym określa się zbiór wielu czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia miażdżycy, cukrzycy typu 2 oraz ich licznych powikłań zdrowotnych wpływając bezpośrednio na jakość i długość życia. Jednym z kryteriów rozpoznania wspomnianego zespołu metabolicznego jest podwyższony poziom trójglicerydów we krwi. Parametr ten ma więc kluczowe znaczenie dla określenia stanu zdrowia człowieka. 

Co to są trójglicerydy?

Trójglicerydy to tłuszcze proste, które dostarczane są do organizmu wraz z spożywanym pokarmem. Składają się one z glicerolu oraz trzech kwasów tłuszczowych i stanowią jeden z najważniejszych czynników energetycznych dla organizmu. Mogą być również magazynowane w organizmie w postaci tkanki tłuszczowej. Związki te są więc konieczne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, ale ich nadmiar może prowadzić do rozwoju licznych zaburzeń sercowo-naczyniowych. Należy zaznaczyć, że trójglicerydy mogą być również produkowane w obrębie wątroby z węglowodanów i kwasów tłuszczowych. 

Trójglicerydy – badanie

Podstawowym badaniem służącym do oszacowania ryzyka sercowo-naczyniowego jest lipidogram. Badanie to obejmuje oznaczenie stężenia cholesterolu całkowitego, frakcji LDL, HDL oraz trójglicerydów i ma na celu określenie stanu gospodarki lipidowej pacjenta. Poziom stężenia trójglicerydów określa się poprzez badanie krwi żylnej, a dokładnie jej surowicy, pobranej najczęściej z żyły w zgięciu łokciowym. Należy pamiętać, aby przed badaniem odpowiednio się do niego przygotować:

• bezpośrednio przed badaniem (około 12 h) nie spożywać posiłków,
• w czasie ostatnich 2–3 tygodni przed badaniem nie zmieniać swojej codziennej diety,
• w czasie ostatnich 2–3 tygodniu przed badaniem nie pić alkoholu oraz nie stosować leków mogących fałszować wynik. 

Zazwyczaj czas oczekiwania na wynik badania wynosi jeden dzień. Z takim wynikiem należy się udać do lekarza pierwszego kontaktu w celu weryfikacji i analizy zaleconego badania. 

Trójglicerydy – norma

Wynik badania stężenia trójglicerydów we krwi porównuje się do określonej wartości prawidłowej i wygląda on następująco:

• poniżej 150mg/dL (1.69mmol/L) norma – wynik jest prawidłowy
• 150–199 mg/dL (1.69 – 2.25 mmol/L ) graniczny
• 200–499 mg/dL (2.26 – 5.63 mmol/L) wysoki
• powyżej 500 mg/dL (5.64 mmol/L) bardzo wysoki

Im wyższy wynik badania tym rośnie ryzyko zawału serca oraz udaru mózgu będącymi zagrożeniem dla życia i zdrowia człowieka. 

Niski poziom trójglicerydów

Obniżone wartości trójglicerydów we krwi występują bardzo rzadko i najczęściej wynikają one z kilku czynników na nie wpływających:

• przyjmowania nieprawidłowo dobranych dawek leków nadmiernie obniżających ten parametr – sytuacja ta może mieć miejsce u osób nie monitorujących na bieżąco poziomu trójglicerydów po dobraniu dawki lub tracących na wadze znaczne ilości kilogramów w krótkim czasie,
• przestrzegania diet, w których rygorystycznie ogranicza się tłuszcze, 
• nadczynności tarczycy, 
• u osób obciążonych chorobami psychicznymi,
• nowotworów. 

Trójglicerydy podwyższone

Badanie poziomu trójglicerydów w organizmie zaleca się szczególnie osobom, u których ryzyko chorób sercowo-naczyniowych wzrasta. Do przyczyn występowania podwyższonego poziomu trójglicerydów zaliczamy:

• nieprawidłowy styl życia
  • spożywanie dużej ilości produktów bogatych w tłuszcze nasycone, słodyczy i słodkich przekąsek, słonych i przetworzonych produktów,
  • mała aktywność fizyczna,
• otyłość i nadwaga,
• palenie papierosów i picie alkoholu, 
• leki nasilające hipertrójglicerydemie, 
• problem ten towarzyszy również innym stanom chorobowym tj. niedoczynność tarczycy, zespół nerczycowy, akromegalia, zespół Cushinga, toczeń rumieniowaty trzewny,
• uwarunkowania genetyczne. 

Podwyższone trójglicerydy – objawy

O hipertrójglicerydemii, czyli podwyższonym poziomie tego parametru mówi się, jeśli jego stężenie we krwi wzrasta powyżej 150 mg/dL. Samo zaburzenie nie cechuje się występowaniem specyficznych objawów, a jedynie może manifestować się poprzez zmiany w organizmie, do których prowadzi np. miażdżycy. W skrajnym przypadku podwyższony poziom trójglicerydów może prowadzić do ostrego zapalenia trzustki. 

Jak obniżyć poziom trójglicerydów?

W celu obniżenia poziomu trójglicerydów w organizmie konieczna jest zmiana stylu życia. Jest to jeden z elementów leczenia tego zaburzenia. Już 30 minut intensywnej aktywności fizycznej dziennie ma bezpośredni wpływ na normalizację poziomu trójglicerydów! Wystarczy zamiast przemieszczać się samochodem wybrać rower lub spacerować, aby obniżyć poziom tego czynnika w organizmie. Konieczna jest również modyfikacja sposobu żywienia oraz spadek masy ciała w przypadku osób borykających się z nadwagą czy otyłością. Obniżenie masy ciała o 10 kg pozwala zmniejszyć stężenie trójglicerydów o nawet 30%. Należy jednak pamiętać, że redukacja masy ciała powinna zostać przeprowadzana w umiarkowanym tempie pozwalającym na spadki 0,5–1 kg na tydzień. 

Jak obniżyć trójglicerydy – domowe sposoby

W warunkach domowych warto włączyć do swojej diety produkty mające wpływ na obniżenie poziomu trójglicerydów. Należą do nich:

• siemię lniane – jest ono bogatym źródeł lecytyny i kwasów nienasyconych. W celu obniżenia poziomu cholesterolu całkowitego i trójglicerydów zaleca się codziennie wypijać miksturę z tym składnikiem; 
• czosnek – należy pamiętać, aby spożywać go w mało przetworzonej formie, ponieważ wtedy wykazuje najsilniejsze właściwości; 
• papaja – reguluje procesy przetwarzania tłuszczu, można dodawać ją do sałatek i surówek; 
• grejpfrut – nie tylko przyspiesza przemianę materii, ale również jest źródłem antyoksydantów. Jego spożycie wskazane jest też osobom zmagającymi się z nieprawidłowymi wartościami lipidogramu. Należy pamiętać jednak, że owoc ten nie może być spożywany jednocześnie z lekami, ponieważ wchodzi z nimi w niekorzystną interakcję. 

Jak obniżyć trójglicerydy – zioła

W celu redukcji poziomu trójglicerydów w organizmie można wspomagać organizm naturalnymi ziołami i naparami, które wykazują dużą skuteczność w tym zakresie. Należą do nich:

• karczoch zwyczajny – obniża poziom cholesterolu całkowitego i trójglicerydów. Jego główna substancja czynna – cynaryna przyspiesza usuwanie tych związków oraz nasila proces przemiany cholesterolu do kwasów żółciowych; 
• kozieradka pospolita – przyrządza się z niej nalewki i wyciągi płynne, obniża poziom cholesterolu całkowitego i trójglicerydów;
• mniszek lekarski – obniża poziom cholesterolu całkowitego i trójglicerydów, podwyższa poziom cholesterolu HDL; 
• hibiskus – oprócz obniżenia poziomu trójglicerydów normalizuje wartości ciśnienia tętniczego; 
• ostropest plamisty – izoflawony regulują poziom trójglicerydów.

Dieta na obniżenie trójglicerydów

Kluczowym elementem walki z podwyższonym poziomem trójglicerydów jest prawidłowo zbilansowana dieta. Zaleca się, aby w swoim jadłospisie ograniczyć spożycie produktów zawierających cukier tj. słodycze, ciasta, soki owocowe, słodzone przekąski. Należy również zrezygnować z picia alkoholu w postaci wódki, piwa, a nawet wina, ponieważ wpływają one na podwyższenie poziomu tego związku. Dieta powinna być bogata w zdrowe, roślinne tłuszcze, których dobrym źródłem są orzechy, oliwa z oliwek, olej lniany czy rzepakowy. Nie należy zapominać również o tłustych rybach morskich dostarczających kwasów omega-3. Kolejnym składnikiem zdrowej diety powinno być pełnowartościowe białko, które występuje w mięsie drobiowym, cielęcinie, rybach, odtłuszczonych produktach mlecznych. Źródłem węglowodanów powinny być pełnoziarniste produkty zbożowe tj. ciemne pieczywo, makaron, grube kasze i otręby. Nie należy również zapominać o spożyciu odpowiedniej ilości owoców i warzyw dostarczających witamin i minerałów. 

Najważniejszym elementem profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego jest zbilansowana dieta oraz regularna aktywność fizyczna. Nie bez znaczenia jest również konieczność unikania alkoholu oraz palenia papierosów. Higieniczny styl życia nie tylko zapobiega, ale jest również elementem leczenia chorób cywilizacyjnych.