Dieta ketogeniczna – kompletny przewodnik po keto. Jak zacząć, efekty, opinie, jadłospis

Kobieta pije wodę, zdrowa żywność w tle.

🕣 13 min czytania

Aktualizacja: 2 sierpnia, 2024

Dieta ketogeniczna zyskała na popularności jako sposób żywienia oferujący liczne korzyści zdrowotne, szczególnie w redukcji masy ciała i terapii niektórych schorzeń neurologicznych ¹.

Mimo rosnącej liczby zwolenników budzi kontrowersje i pytania o jej optymalność dla każdego. W artykule przedstawiamy podstawy diety ketogenicznej, jej potencjalne efekty, opinie ekspertów oraz przykładowe jadłospisy, aby lepiej zrozumieć jej działanie i zastosowanie.

SPIS TREŚCI

Co to jest dieta ketogeniczna?

Dieta ketogeniczna jest dietą bardzo niskowęglowodanową, wysokotłuszczową oraz zawierającą adekwatną do zapotrzebowania ilość białka, która ma wiele podobieństw z dietą Atkinsa oraz niskowęglowodanową.

Warto wiedzieć:

Nie każda dieta wysokotłuszczowa jest dietą ketogeniczną!

W powszechnym ujęciu zdrowe odżywianie powinno opierać się na zaleceniach Instytutu Żywności i Żywienia w formie Piramidy Zdrowego Żywienia². W podstawie Piramidy znajdują się owoce, warzywa oraz produkty pełnoziarniste będące głównym źródłem energii dla codziennego funkcjonowania człowieka.

Alternatywą do tego sposobu żywienia jest dieta ketogeniczna, jej celem jest zmiana szlaków metabolicznych naszego ciała tak, aby energia organizmu pozyskiwana była nie z cukrów, a z tłuszczu, czyli inaczej mówiąc wprowadzeniem organizmu w stan ketozy. Dieta ketogeniczna może znacząco obniżyć poziom cukru we krwi i insuliny. W połączeniu ze zwiększoną produkcją ketonów przynosi to pewne korzyści zdrowotne.

Znane typy diety ketogenicznej i ich zastosowanie

Dieta ketogeniczna występuje w kilku różnych wariantach, z których każdy ma swoje specyficzne zastosowania i korzyści.

Standardowa dieta ketogeniczna (SKD) – dieta o bardzo niskiej zawartości węglowodanów (10%), umiarkowanej ilości białka (20%), i wysokiej zawartości tłuszczu (70%). Zalecana dla osób chcących schudnąć, poprawić kontrolę poziomu cukru we krwi, lub zarządzać padaczką³.
Cykliczna dieta ketogeniczna (CKD) – dieta, która obejmuje okresy zwiększonej podaży węglowodanów, na przykład 5 dni ketogenicznych, po których następują 2 dni o wysokiej zawartości węglowodanów. Popularna wśród sportowców i osób intensywnie trenujących, którzy potrzebują uzupełnić zapasy glikogenu.
Ukierunkowana dieta ketogeniczna (TKD) – dieta, która pozwala na spożywanie węglowodanów w okolicach treningów. Zalecana dla osób, które regularnie trenują i potrzebują dodatkowej energii do ćwiczeń.
Wysokobiałkowa dieta ketogeniczna – podobna do standardowej diety ketogennej, ale z wyższą zawartością białka (35%) i nieco mniejszą zawartością tłuszczu (60%). Zalecana dla osób chcących budować masę mięśniową, jednocześnie redukując tkankę tłuszczową.

Pomimo istnienia różnych wersji diety ketogenicznej, szeroko badane są głównie standardowa (SKD) i wysokobiałkowa diety ketogenne. Cykliczne (CKD) i ukierunkowane (TKD) diety ketogeniczne są bardziej zaawansowane, stosowane głównie przez kulturystów i sportowców.

Informacje zawarte w tym artykule dotyczą głównie standardowej diety ketogenicznej, choć wiele zasad ma zastosowanie także w pozostałych wersjach.

Jakie są podstawowe zasady i mechanizm działania diety keto?

Dieta ketogeniczna polega na wprowadzeniu organizmu w stan ketozy.

W wyniku niskiego spożycia węglowodanów organizm przestawia swoje szlaki metaboliczne i zaczyna czerpać energię z tłuszczów, a nie tak jak do tej pory z węglowodanów. Przy tak niewielkim spożyciu produktów bogatych w glukozę jej zapasy zgromadzone w postaci glikogenu ulegają wyczerpaniu.

W wyniku stosowania diety ketonowej w organizmie dochodzi do wzmożonej produkcji ciał ketonowych (β-hydroksymaślanu, acetooctanu, acetonu), których głównym źródłem są komórki wątroby. Proces zwiększenia produkcji ciał ketonowych w następstwie stosowania diety ketonowej nazywa się ketozą żywieniową. Zarówno mózg, jak i układ nerwowy w normalnych warunkach czepią energię z glukozy, natomiast w trakcie ketozy zaczynają również korzystać z energii pochodzącej z ciał ketonowych.

Ketoza może kojarzyć nam się z groźnymi stanami występującymi np. w przebiegu cukrzycy czy niedożywienia. Mowa tu o kwasicy ketonowej. Nie są to stany tożsame – umiarkowana ketoza, w przeciwieństwie do kwasicy ketonowej, nie jest zagrożeniem dla organizmu, a jedynie przekierowaniem metabolizmu na pozyskiwanie energii z innego źródła.

Warto wiedzieć:

Stan w organizmie, gdy poziom ciał ketonowych przekracza 0.5 mmol/L. Ketoza odżywcza to nie to samo co kwasica ketonowa (stan, w którym pH krwi spada poniżej 7.35)

Podsumowując, dieta ketogeniczna polega na tym, by przekierować metabolizm organizmu na przetwarzanie tłuszczu, dzięki czemu jego zapotrzebowanie na glukozę będzie mniejsze. Niesie to za sobą różne konsekwencje. Jedną z nich jest spadek wagi na skutek spalania tkanki tłuszczowej, co jest wykorzystywane w procesie odchudzania.

Czy dieta keto pomaga w odchudzaniu?

Istnieje wiele doniesień dotyczących skuteczności diety ketogenicznej we wspomaganiu utraty wagi ⁴⁵⁶. Wiele badań mówi nawet o tym, że dieta ketogeniczna przynosi lepsze efekty w odchudzaniu, niż tradycyjna dieta niskotłuszczowa, a przy tym jest prosta, nie wymaga obniżonej podaży kalorycznej, dokładnego planowania posiłków i liczenia kalorii ⁷.

Odrzucając niezdrowe przekąski i zastępując węglowodany tłuszczami, w rezultacie często zmniejszamy naszą dzienną podaż kalorii, jednocześnie nie czując głodu czy niedosytu.

Wiele osób twierdzi, że dieta keto jest łatwiejsza w długotrwałym stosowaniu, niż dieta niskokaloryczna z ograniczoną ilością tłuszczów, co dodatkowo zwiększa jej skuteczność i zapobiega efektowi jo-jo.

Badania naukowe:

Analiza 13 badań dotyczących diety ketogenicznej pokazała nieznacznie zwiększoną skuteczność diety ketogenicznej w długotrwałej utracie wagi w porównaniu do diety niskotłuszczowej. Ludzie na diecie keto tracili średnio niecały kilogram mniej, dodatkowo obniżało się ich ciśnienie i poziom trójglicerydów we krwi ⁸.
Inne badanie pokazało, że w ciągu 8 tygodni diety ketogenicznej osoby badane straciły prawie pięciokrotnie więcej tkanki tłuszczowej, niż osoby na diecie niskotłuszczowej ⁹.

Zalety i wady diety ketogenicznej

Dieta ketogeniczna ma wiele zalet, ale także wady, które należy rozważyć przed jej rozpoczęciem. Oto kluczowe zalety i wady diety ketogenicznej:

Zalety diety ketogenicznej:

Padaczka dziecięca: Skuteczna w leczeniu padaczki dziecięcej ¹⁰.
Cukrzyca typu 2: Może poprawiać kontrolę poziomu cukru we krwi¹¹.
Choroby neurodegeneracyjne: Potencjalne korzyści w terapii Alzheimera i Parkinsona¹².
Choroby serca: Może poprawiać parametry profilu lipidowego (triglicerydy, cholesterol HDL)¹³.
Otyłość: Wspomaga walkę z otyłością¹⁴¹⁵.
Uczucie głodu: Zmniejsza uczucie głodu i ryzyko podjadania.

Wady diety ketogenicznej:

Trudności w ograniczeniu węglowodanów: Konieczność długotrwałego ograniczenia produktów takich jak chleb, kasza, ryż, makaron.
Ścisłe przestrzeganie zasad: Wymaga silnej woli i restrykcyjnego przestrzegania zasad.
Brak pomysłów na posiłki: Trudności w przygotowaniu posiłków bogatych w tłuszcze.
Ograniczenie owoców i warzyw: Zmniejsza spożycie owoców i warzyw, co wpływa na poziom witamin i składników mineralnych.
Niedobór błonnika: Może prowadzić do dolegliwości gastrycznych z powodu ograniczenia błonnika pokarmowego.
Ryzyko kwasicy ketonowej: Nieumiejętne stosowanie diety może prowadzić do kwasicy ketonowej, stanowiącej zagrożenie dla zdrowia.

Sprawdź opinie dietetyków: Dieta ketogeniczna. Poznaj jej zalety i wady oraz opinie dietetyków

Dieta ketogeniczna – przeciwwskazania

Dieta ketogeniczna jest przeciwwskazana dla¹⁶:

osób z chorobami nerek;
choroby wątroby;
choroby trzustki;
osób cierpiących obecnie lub w przeszłości na zaburzenia odżywiania;
tych, które mają w rodzinie przypadki ciężkich chorób serca lub układu krążenia;
w cukrzycy typu I;
kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Osoby z chorobami przewlekłymi bezwzględnie muszą skonsultować się z lekarzem i wykonać zlecone przez niego badania przed wprowadzeniem diety ketogenicznej. Zaleca się, aby zdrowe osoby również zasięgnęły porady swojego lekarza.

Dieta ketogeniczna – jak zacząć. Porady dla początkujących

Początki na diecie ketogenicznej mogą być ciężkie – nie tylko ze względu na czas wymagany na przystosowanie się organizmu do stanu ketozy, ale także przez trudności związane ze zmianą żywienia. Przedstawiamy garść porad, które pomogą początkującym:

Zacznij od wizyty u lekarza lub dietetyka: Odpowiedni specjalista określi stan zdrowia organizmu, a w razie potrzeby zaleci odpowiednie badania i na tej podstawie określi właściwość zmiany stylu żywienia.
Skorzystaj z kalkulatora BMI: przed rozpoczęciem diety w celu redukcji masy ciała należy również skorzystać z kalkulatora BMI, który pozwoli określić ilość kilogramów koniecznych do redukcji w celu osiągnięcia prawidłowej masy ciała.
Kontroluj: podczas trwania całej kuracji wskazana jest kontrola masy ciała, która umożliwi obserwacje skuteczności zastosowanej diety.
Przygotuj się: przygotuj organizm do diety ketogenicznej przez stopniowe ograniczanie przyjmowanych węglowodanów;
Zadbaj o jadłospis: uczyń “meal prep” swoją rutyną – staraj się nie tylko rozplanować posiłki na kilka dni w przód, ale także przygotować je z wyprzedzeniem;
Czytaj etykiety produktów – z czasem bez tego będziesz wiedzieć, który produkt jest odpowiedni na diecie keto, a który nie, jednak początkowo informacje te najlepiej jest wyczytać właśnie z etykiet;
Spróbuj katering: jeśli masz ciężki okres i nie masz czasu na robienie zakupów oraz przyrządzanie posiłków – znajdź catering, który dostarcza dietę keto;
Planuj posiłki poza domem: idąc do rodziny czy znajomych i wiedząc, że przygotowywane tam jedzenie nie będzie odpowiednie dla diety ketogenicznej, weź ze sobą własne posiłki;
Pamiętaj o różnorodności, dostatecznej liczbie kalorii w diecie i prawidłowym nawodnieniu;
Powtórz badania kontrolne i zbadaj poziom ketonów, jeśli gorzej się czujesz przez dłuższy czas;
Nie zapominaj o suplementacji!

Dalsza lektura: Dieta ketogeniczna – wstęp do założeń oraz zasady

Dieta ketogeniczna – co jeść?

W diecie ketogenicznej zaleca się spożywać produkty z dużą zawartością tłuszczu, a ograniczać produkty bogate w węglowodany. Nie bez znaczenia jest również jakość spożywanych posiłków.

Należy wybierać tłuszcze dobrej jakości, najlepiej tłoczone na zimno tj. oliwa z oliwek, olej sezamowy czy olej z awokado. Bardzo wskazanym produktem na diecie ketogenicznej jest awokado, które obfituje w dobrej jakości tłuszcze.

Warto pamiętać:

Restrykcje związane ze spożyciem słodyczy, alkoholu, warzyw strączkowych, ziemniaków, niektórych owoców (szczególnie tych o wysokim indeksie glikemicznym) oraz produktów zbożowych.

Produkty dozwolone na diecie keto

Co możesz jeść na diecie ketogenicznej? Nie skupiaj się na pojedynczych produktach, a raczej na ich składzie. Wybieraj te, które zawierają dużo tłuszczu. Stereotypowo dieta ketogeniczna to sposób żywienia pełen mięsa – nie zapominaj jednak o różnorodności, która pozwoli Ci zapewnić organizmowi wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

Na diecie ketogenicznej komponuj swoje posiłki głównie z poniższych produktów:

mięso (mięso czerwone, drób);
ryby (łosoś, tuńczyk, makrela, pstrąg);
jajka,
masło i pełnotłusta śmietanka;
sery (szczególnie nieprzetworzone, takie jak cheddar, ser kozi, ser pleśniowy czy mozzarella);
orzechy i nasiona (orzechy włoskie, migdały, pestki dyni, nasiona chia, siemię lniane);
zdrowe oleje (oliwa z oliwek, olej z awokado);
warzywa z małą ilością węglowodanów (warzywa zielone, szczególnie awokado, ale też szpinak czy szparagi; pomidory, cebula, papryka);
przyprawy: sól, pieprz, zioła.

Produkty zakazane na diecie keto

Na diecie ketogenicznej należy unikać przede wszystkim tych produktów i posiłków, które zawierają dużo węglowodanów. Są to takie produkty żywnościowe, jak:

słodycze, lody, ciasta, kolorowe napoje;
produkty zbożowe lub skrobiowe (chleb, ryż, makaron, płatki śniadaniowe);
większość owoców (wyjątkiem są owoce jagodowe, takie jak jagody czy truskawki, w małych ilościach);
fasole i warzywa strączkowe (soczewica, ciecierzyca);
warzywa korzeniowe i bulwiaste (ziemniaki, bataty, marchewka);
produkty o obniżonej zawartości tłuszczu i dietetyczne produkty bez cukru zawierające sztuczne słodziki;
niektóre sosy i przyprawy, które zawierają cukier (sos barbecue, musztarda miodowa, ketchup);
produkty wysokoprzetworzone zawierające duże ilości niezdrowego tłuszczu;
alkohol (drinki, wino, piwo, wódka).

Dlaczego nie można pić alkoholu na diecie keto?

Alkohol nie jest dozwolony na diecie ketogenicznej. Nie tylko zawiera on węglowodany, ale również obciąża wątrobę, która odpowiada za metabolizm tłuszczu, zaburzając stan ketozy. Jeśli alkohol jest spożywany, należy jak najbardziej ograniczyć jego ilość i wybierać takie jego rodzaje, które zawierają jak najmniej węglowodanów, np. wino wytrawne czy czyste alkohole w niewielkiej ilości. Należy bezwzględnie unikać piwa i słodzonych czy smakowych napojów.

Ile posiłków dziennie na diecie ketogenicznej?

Nie ma szczegółowych zaleceń dotyczących ilości posiłków na diecie ketogenicznej – ważne jest jedynie, by przestrzegać ilości makroskładników i unikać węglowodanów. Zazwyczaj spożywa się 3 posiłki główne w ciągu dnia oraz jedną przekąskę. W zależności od indywidualnych preferencji, poziomu głodu i wielkości porcji, można spożywać od 3 do 5 posiłków dziennie.

Przykładowy jadłospis diety ketogenicznej na tydzień

Dieta ketogeniczna nie jest dietą skomplikowaną, bazuje na prostych posiłkach, które nie wymagają dużej wprawy kulinarnej. Poniżej przedstawiamy przykładowy tygodniowy jadłospis na diecie keto:

Poniedziałek

Śniadanie: pudding chia na mleku migdałowym z wiórkami kokosowymi i jagodami
Obiad: “ryż” z kalafiora, stek i sałatka
Kolacja: kurczak zapiekany z serem i szpinakiem

Wtorek

Śniadanie: muffiny wytrawne z mąki migdałowej
Obiad: sałatka z brokułów i kurczaka, sos czosnkowy z jogurtu greckiego
Kolacja: ryba smażona / zapiekana na oliwie z oliwek z jarmużem i prażonymi orzechami

Środa

Śniadanie: omlet szpinakowy z pomidorami
Obiad: “spaghetti” z cukinii i pieczony kurczak
Kolacja: sałatka z awokado i krewetkami

Czwartek

Śniadanie: jajecznica na boczku, grillowane pieczarki
Obiad: łosoś ze szparagami smażonymi na maśle
Kolacja: jajka faszerowane, sałatka z pomidora i ogórka z sosem jogurtowym

Piątek

Śniadanie: jogurt grecki z masłem orzechowym, kakao i borówkami
Obiad: cukinia faszerowana mięsem mielonym
Kolacja: “meatza” (kiełbasa zapiekana pod serem z sosem do pizzy)

Sobota

Śniadanie: omlet z guacamole, papryką i cebulą
Obiad: “tortille” z sałaty i mięsa mielonego, papryka w słupkach
Kolacja: szakszuka

Niedziela

Śniadanie: garść orzechów i seler naciowy z salsą
Obiad: kurczak smażony w sezamie i brokuły
Kolacja: roladki wołowe

Zdrowe przekąski keto

Czy dieta ketogeniczna oznacza rezygnację z przekąsek i głód pomiędzy głównymi posiłkami? Niekoniecznie! Jeśli chcesz przegryźć coś niewielkiego, możesz sięgnąć po takie przekąski, jak:

garść orzechów lub nasion;
garstka jagód;
pełnotłusty jogurt grecki z masłem orzechowym i kakao;
jajko faszerowane;
oliwki, ser, wędliny;
keto sushi;
seler naciowy lub papryka z salsą lub guacamole;
czekolada gorzka z 90% kakao;
gotowe przekąski keto, np. batony.

Szczegółowy jadłospis: Dieta ketogeniczna – przykładowy jadłospis oraz źródła produktów

Suplementacja na diecie ketogenicznej

Na diecie ketogenicznej wskazana jest suplementacja witamin i określonych składników mineralnych, jeśli nie są dostarczane z dietą. Ponadto istnieją suplementy przeznaczone specjalnie dla osób na diecie ketogenicznej, takie jak:

woda – na diecie ketogenicznej ważne jest picie odpowiedniej ilości wody. Zaleca się picie co najmniej 8 szklanek wody dziennie, a nawet więcej w zależności od aktywności fizycznej i indywidualnych potrzeb;
błonnik – ze względu na niską zawartość węglowodanów w diecie keto, spożycie błonnika może być niewystarczające. Suplementacja błonnikiem (np. łuska babki jajowatej, inulina) może wspierać zdrowie jelit i poprawić trawienie;
olej MCT – dostarcza zdrowych tłuszczów, które są źródłem ketonów i pochodzącej z nich energii¹⁷;
ketony egzogenne – wspomagają wchodzenie w stan ketozy ¹⁸;
kreatyna – przydatna szczególnie dla sportowców¹⁹;
białko serwatkowe w proszku – w celu podniesienia poziomu białka w posiłkach;
suplementy wspierające wątrobę i trawienie.

Co wybrać z menu w restauracji, kiedy jesteś na diecie keto?

Coraz więcej restauracji ma w swojej ofercie nie tylko dania wegetariańskie, wegańskie czy bez laktozy lub glutenu, ale też przyjazne dla osób na diecie ketogenicznej. Jeśli dane miejsce nie posiada takich opcji – zamów tradycyjny posiłek, zwracając uwagę na jego skład. Dobrze jest wybierać dania typowo mięsne, rybne lub jajeczne. Jeśli danie zawiera źródło węglowodanów – poproś o ich zamianę na dodatkową porcję warzyw lub sosu. W pubach dobrą opcją zamiast frytek mogą być deski serów czy wędlin.

Co po zakończeniu diety ketogenicznej

Zastanawiasz się co po diecie ketogenicznej? Jak wyjść z diety keto? Decyzja o zakończeniu stosowania diety ketogenicznej nie może wiązać się nagłym wprowadzeniem do jadłospisu wcześniej wykluczonych produktów. Powinny być one włączane stopniowo przy zachowaniu odpowiedniej podaży kalorycznej. Co więcej, warto zwrócić uwagę na jakość wprowadzanych pokarmów i skupiać się na tych o wysokiej wartości odżywczej.

Dobre rady

Przy podejmowaniu decyzji o zmianie sposobu odżywiania warto zastosować kilka zasad mających na celu świadome i korzystne dla naszego organizmu wprowadzenie zmian żywieniowych. Należą do nich:

Konsultacja ze specjalistą w celu wydania opinii mówiącej o braku przeciwwskazań do podjęcia takich działań,
Szczegółowe zapoznanie się z zasadami alternatywnego sposobu żywienia,
Analiza wad i zalet danego planu żywieniowego,
Określenie planu wprowadzania nowych zasad żywieniowych,
Ciągła kontrola postępów oraz stanu zdrowia w trakcie interwencji dietetycznej.

Często zadawane pytania:

Po jakim czasie są widoczne efekty?

Efekty diety ketogenicznej w postaci spadku wagi można zaobserwować już po wejściu w ketozę, czyli po 2-3 dniach. Zazwyczaj jednak to obniżenie masy spowodowane jest utratą wody z organizmu. Pierwsze trwałe efekty można zaobserwować po kilku tygodniach.

Czy dieta keto jest dobra na siłownię?

Dieta keto może być wykorzystywana przez osoby trenujące na siłowni, jednak trzeba wziąć pod uwagę, że przyrost masy mięśniowej może być wolniejszy, dodatkowo na początku diety może nastąpić znaczne obniżenie energii i wydolności fizycznej.

Czy keto jest dobre na masę?

Na diecie ketogenicznej zazwyczaj dochodzi do utraty wagi, w związku z czym nie jest ona dobra, jeśli naszym celem jest zwiększenie masy ciała.

Słyszałam, że ketoza jest niezwykle niebezpieczna. Czy to prawda?

Dieta ketogeniczna nie jest niebezpieczna, jeśli jest stosowana zgodnie z zaleceniami lekarza czy dietetyka, konieczna jest jednak stała kontrola zdrowia. Nieumiejętne przejście na dietę ketogeniczną może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak kwasica ketonowa, która może być zagrożeniem dla życia. “Zwykła” ketoza, do której dochodzi w przebiegu diety ketogenicznej, nie niesie za sobą jednak takich niebezpieczeństw.

Dieta ketogeniczna może mieć dobroczynny wpływ na różne schorzenia fizyczne, m.in. na zmniejszenie ryzyka pojawienia się zaburzeń neurologicznych, jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. Stosowana jest także skutecznie w leczeniu padaczki lekoopornej u dzieci. Bywa też stosowana w celu utraty wagi. Dietę ketogeniczną należy zawsze wprowadzać ostrożnie, stopniowo i po konsultacji z lekarzem. Niezmiernie ważne jest, by spożywać różnorodne posiłki, unikać wysoko przetworzonych produktów, wzbogacać dietę warzywami i owocami oraz dbać o odpowiednią podaż kalorii i substancji odżywczych.

Literatura:

Pondel i wsp., „Dieta ketogeniczna – mechanizm działania i perspektywy zastosowania w terapii: dane z badań klinicznych.”, Postępy Biochemii 66 (3) 2020.
Zielińska M., Buczkowska-Radlińska J., „Wpływ diety niskowęglowodanowej na stan zdrowia człowieka.”, Pomeranian J Life Sci 2017;63(4):56-61
Bostock E.C.S., Kirkby K.C., Taylor B.V., Hawrelak J.A., 2020: “Consumer Reports of „Keto Flu” Associated With the Ketogenic Diet”. Front Nutr, 13:7-20
Bueno N.B., de Melo I.S., de Oliveira S.L., da Rocha Ataide T., 2013: “Very-low-carbohydrate ketogenic diet v. low-fat diet for long-term weight loss: a meta-analysis of randomised controlled trials”. Br J Nutr., 110(7):1178-87
Chin A., 2018: “Copper Deficiency Anemia and Neutropenia Due to Ketogenic Diet”. Pediatrics, 141(5)
Cooper R., Naclerio F., Allgrove J., Jimenez A., 2012: “Creatine supplementation with specific view to exercise/sports performance: an update”. J Int Soc Sports Nutr., 9: 33
Dyńka D., Kowalcze K., Charuta A., Paziewska A., 2023: “The Ketogenic Diet and Cardiovascular Diseases”. Nutrients,15(15):3368
Goldberg E.L., Asher J.L., Molony R.D., Shaw A.C., Zeiss C.J., Wang C., Morozova-Roche L.A., Herzog R.I., Iwasaki A., Dixit V.D., 2017: “β-Hydroxybutyrate Deactivates Neutrophil NLRP3 Inflammasome to Relieve Gout Flares”. Cell Reports, 18(9):2077-2087
Goss A.M., Gower B., Soleymani T., Stewart M., Pendergrass M., Lockhart M., Krantz O., Dowla S., Bush N., Garr Barry V., Fontaine K.R., 2020: “Effects of weight loss during a very low carbohydrate diet on specific adipose tissue depots and insulin sensitivity in older adults with obesity: a randomized clinical trial”. Nutr Metab, 17:64
Guzel O., Uysal U., Arslan N., 2019: “Efficacy and tolerability of olive oil-based ketogenic diet in children with drug-resistant epilepsy: A single center experience from Turkey”. Eur J Paediatr Neurol., 23(1):143-151
Harvey C.J., Schofield G.M., Williden M., McQuillan J.A., 2018: “The Effect of Medium Chain Triglycerides on Time to Nutritional Ketosis and Symptoms of Keto-Induction in Healthy Adults: A Randomised Controlled Clinical Trial”. Journal of Nutrition and Metabolism
Harvey C.J., Schofield G.M., Zinn C., Thornley S., 2019: “Effects of differing levels of carbohydrate restriction on mood achievement of nutritional ketosis, and symptoms of carbohydrate withdrawal in healthy adults: A randomized clinical trial”. Nutrition, 67-68
Iacovides S., Maloney S.K., Bhana S., Angamia Z., Meiring R.M., 2022: “Could the ketogenic diet induce a shift in thyroid function and support a metabolic advantage in healthy participants? A pilot randomized-controlled-crossover trial”. PLoS ONE 17(6)
Kardasz M., Pawłowska D., 2009: “Dieta ketogenna jako terapia w lekoopornej dziecięcej epilepsji”, Nowa Pediatria, 3:79-89
Kim J.M., 2017: “Ketogenic diet: Old treatment, new beginning”. Clin Neurophysiol Pract, 2:161-162
Norgren J., Sindi S., Sandebring-Matton A., Kareholt I., Danilidou M., Akenine U., Nordin K., Rosenborg S., Ngandu T., Kivipelto M., 2020: “Ketosis After Intake of Coconut Oil and Caprylic Acid—With and Without Glucose: A Cross-Over Study in Healthy Older Adults”. Front Nutr., 7: 40
Paoli A., 2014: “Ketogenic Diet for Obesity: Friend or Foe?” Int J Environ Res Public Health, 11(2):1092-2107
Stubbs B.J., Cox P.J., Evans R.D., Santer P., Miller J.J., Faull O.K., Magor-Elliott S., Hiyama S., Stirling M., Clarke K., 2017: “On the Metabolism of Exogenous Ketones in Humans”. Dront Physiol., 8:848
Sussman D., van Eede M., Wong M.D., Adamson S.L., Henkelman M., 2013: “Effects of a ketogenic diet during pregnancy on embryonic growth in the mouse”. BMC Pregnancy Childbirth, 13:109
Tinsley G.M., Willoughby D.S., 2016: “Fat-Free Mass Changes During Ketogenic Diets and the Potential Role of Resistance Training”. Int J Sport Nutr Exerc Metab, 26(1):78-92
Westman E.C., Tondt J., Maguire E., Yancy E.S. Jr, 2018: “Implementing a low-carbohydrate, ketogenic diet to manage type 2 diabetes mellitus”. Expert Rev Endocrinol Metab, 13(5):263-272
Zhu H., Bi D., Zhang Y., Kong C., Du J., Wu X., Wei Q., Qin H., 2022: “Ketogenic diet for human diseases: the underlying mechanisms and potential for clinical implementations”. Sig Transduct Target Ther, 7(11).

Opublikowano ponad miesiąc temu

Oceń artykuł

4/5 - (13 głosów)

Autor artykułu:

Justyna Paroń , Dyplomowany dietetyk kliniczny i doradca żywieniowy. Specjalizuje się w leczeniu żywieniowym chorób dietozależnych i autoimmunologicznych. Autorka bloga zamalocukru.pl.

Udostępnij na FB

Wyślij na e-mail

Dodaj do ulubionych