Chrom – rola, skuteczność w leczeniu cukrzycy i redukcji apetytu

Aktualizacja: 3 kwietnia, 2024

Chrom za sprawą telewizyjnych reklam zyskał w ostatnim czasie na popularności. Czy, jak obiecują producenci, będzie pomocny w utracie zbędnych kilogramów?

Chrom – rola w organizmie oraz zapotrzebowanie

Chrom (Cr) to mikroelement niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Zapotrzebowanie dla osoby dorosłej wynosi średnio 30µg/dobę. Niektóre z badań wskazują na zbyt niską podaż tego składnika mineralnego w diecie, szczególnie w krajach zachodnich.  Swoją rolę chrom odgrywa przede wszystkim jako składnik tzw. GTF, czyli czynnika tolerancji glukozy. GTF syntetyzowany jest w wątrobie, a swoim działaniem zwiększa aktywność insuliny, tym samym przyczyniając się do efektywniejszego przenikania glukozy do komórek. Z powyższego twierdzenia można wysnuć przypuszczenie, że w przypadku insulinooporności suplementacja preparatami chromu może przynieść poprawę. Czy wysunięty wniosek okaże się słuszny?

Chrom a cukrzyca

Insulinooporność to sygnał alarmowy ostrzegający przed nadchodzącą cukrzycą typu II. Jej istotą jest zaburzenie wnikania glukozy do komórek organizmu, co w warunkach prawidłowych jest możliwe dzięki działaniu insuliny. Jaki związek ma cały proces z otyłością brzuszną? Zacznijmy od tego, że  prawie każda komórka naszego ciała posiada w swojej strukturze receptory insulinowe, do których ów enzym przyłącza się i umożliwia przedostanie się monocukru do wewnątrz. Adipocyty (komórki tłuszczowe) są aktywne metabolicznie, tzn. produkują pewne substancje, m.in. TNF-α, który ingerując w receptory insulinowe zaburza ich funkcjonowanie.

Rodzi się nadzieja, że chrom jest w stanie wspomóc leczenie zarówno otyłości jak i zaburzeń gospodarki węglowodanowej z nią związanych. Do tej pory przeprowadzone zostały liczne badania, zarówno na zwierzętach jak i na ludziach. Niestety nie ma oficjalnego stanowiska, które sugerowałoby włączenie chromu do diety osób chorych na cukrzycę, ponieważ publikowane prace niosą ze sobą sprzeczne wnioski. Wielokrotnie wykazano zmniejszenie stężenia insuliny i hemoglobiny glikowanej (wskaźnik średniego stężenia glukozy we krwi u diabetyków) u szczurów z indukowaną cukrzycą. Suplementacja Cr diety kobiet ciężarnych z cukrzycą  i cukrzycą typu II również okazała się efektywna.

W jednym z badań opublikowanych w styczniu 2015 roku u diabetyków (typ II) suplementacja chromem z drożdży piwnych przyniosła obniżenie glikemii na czczo, ale nie miała wpływu na hemoglobinę glikowaną. Nie należy jednoznacznie odrzucać hipotezy, iż chrom może posłużyć w leczeniu cukrzycy i innych zaburzeń gospodarki węglowodanowej, gdyż w większości badań przynosi (dość rozbieżne niestety) pewne pozytywne skutki. Te niejednoznaczności  najpewniej wynikają z braku ujednoliconych parametrów stosowanych w badaniach – różne są dawki suplementowanych substancji, różny stopień zaawansowania choroby. Z reklam wynika jednak, że chrom posiada jeszcze jedną właściwość, a mianowicie redukcję apetytu. Oferuje nam się skuteczny suplement wspomagający kontrolę łaknienia i niwelujący ochotę na cukier. Czy jest w tym choć odrobina prawdy?

Dowiedz się więcej na temat suplementów odpowiednich dla cukrzyków!

Chrom – wpływ na apetyt

Bardzo prawdopodobne, że chrom jest w stanie wpłynąć na nasz apetyt. To czy dany preparat przyniesie zamierzony efekt zależeć będzie od dawki substancji i jego formy. Swoje przypuszczenie dotyczące redukcji apetytu w trakcie suplementacji tym pierwiastkiem opieram na badaniu przeprowadzonym na grupie kobiet cierpiących na zespół napadowego objadania się (BED). To jednostka chorobowa o podłożu psychicznym, która charakteryzuje się utratą kontroli nad ilością przyjmowanego pokarmu. Osoba cierpiąca na BED spożywa ilości jedzenia znacznie przekraczające normę, zazwyczaj w bardzo szybkim tempie. Takie epizody zdarzać mogą się od kilku razy w miesiącu do nawet kilku w ciągu dnia. W badaniu wykazano znaczny spadek stężenia glukozy na czczo oraz ilości napadów głodu u kobiet przyjmujących 1000 oraz 600 mcg cynku na dobę. Nie do końca wiadomo jednak czy można przełożyć to bezpośrednio na ludzi zdrowych. Możliwe, że chrom wykazuje także właściwości przeciwdepresyjne i bierze udział w regulacji neuroprzekaźnictwa, w związku z czym widoczna poprawa mogła wystąpić również na skutek zmian w OUN.

Słuszność suplementacji chromem wśród osób cierpiących na cukrzycę typu II oraz osób w trakcie redukcji masy ciała jest kontrowersyjna. Nie istnieje złoty środek pozwalający na szybkie uporanie się z konsekwencjami wieloletnich zaniedbań. Dobrze zbilansowana dieta oraz umiarkowana aktywność fizyczna są najlepszym rozwiązaniem zarówno w prewencji jak i leczeniu cukrzycy II czy otyłości. O chromie nie należy jednak zapominać. Szacuje się, że w USA spożycie tego pierwiastka zaspokaja zapotrzebowanie w zaledwie 20–60%. To wynik przetwarzania żywności, prowadzący do diametralnego zubożenia jej wartości. Gdzie możemy chrom odnaleźć? Przede wszystkim pełne ziarna zbóż, drożdże piwne, kakao, rośliny strączkowe, mięso oraz sery. Warto łączyć ten pierwiastek z witaminą C, która wzmaga jego wchłanianie. Nie należy natomiast spożywać go jednocześnie z produktami bogatymi w żelazo, mangan, cynk czy wapń.