Wprowadzanie glutenu do diety dziecka – najnowsze wytyczne

Aktualizacja: 18 marca, 2024

Niezwykle interesującym odkryciem jest fakt, że to w jakim stopniu nasz potencjał genetyczny, czyli zapisane w DNA możliwości, ujawni się w życiu, zależy również od narażenia na czynniki środowiskowe, w tym od sposobu żywienia. Do krytycznych okresów, które determinują jakość życia człowieka należą okres prenatalny oraz rozwój postnatalny. Z tego powodu tak ważny jest właściwy model żywienia niemowląt.

Gluten w diecie dziecka

Konieczność wprowadzenia do diety niemowlęcia posiłków uzupełniających już w 1 roku życia związane jest ze stopniowym wzrostem u dziecka zapotrzebowania na składniki odżywcze.  Rekomenduje się rozpoczęcie podawania nowych produktów nie wcześniej niż przed ukończeniem 17 tygodnia i nie później niż w 26 tygodniu życia dziecka. Gluten (jedno z białek zawartych w pszenicy, jęczmieniu, życie, owsie) stanowi obecnie przedmiot licznych kontrowersji. Przekonanie o jego szkodliwości, niepoparte rzetelnymi wynikami badań, sprowokowało rzeszę osób do podjęcia diety eliminacyjnej. Gluten nabrał negatywnego wydźwięku, a na jego barki spadła odpowiedzialność za choroby o podłożu autoimmunologicznym i inne, wynikające z zupełnie innych przyczyn. W dalszym ciągu prowadzone są liczne badania, które pozwolą na opracowanie optymalnych zaleceń dotyczących właściwego wprowadzania do diety niemowlęcia glutenu. Dotychczasowe wyniki nie sugerują występowania zależności pomiędzy czasem jego wprowadzenia do diety a ryzykiem wystąpienie celiakii czy cukrzycy typu I. W związku z tym obecne zalecenia pozwalają rodzicom na dużą swobodę.

Wprowadzanie glutenu do diety dziecka

Zalecenia dotyczące wprowadzania do diety dziecka glutenu wraz z kolejnymi aktualizacjami stają się coraz bardziej liberalne. Jeszcze 9 lat temu schemat żywienia niemowląt narzucał stopniowe wprowadzanie glutenu między 5 a 6 miesiącem życia. Początkowo w postaci dodatku do zupy jarzynowej w ilości około 3 gramów, zwiększając tę ilość w kolejnych miesiącach. Uzasadnieniem takiego postępowania było przekonanie o istnieniu prawdopodobieństwa zmniejszenia ryzyka wystąpienia celiakii przy zachowaniu owych zaleceń. Wraz z napływem wyników kolejnych badań przekonanie to uznano za niesłuszne. Już w 2014 roku zrezygnowano z wyszczególnienia wielkości porcji i form podania glutenu po raz pierwszy. Zalecano natomiast, aby ekspozycja na to białko zboża następowała nie wcześniej niż po ukończeniu 4 i nie później niż w 7 miesiącu życia. W 2016 roku ukazały się nowe europejskie wytyczne dotyczące wprowadzania glutenu do diety niemowląt. Okazuje się, że zarówno karmienie piersią, jak i zasada 7 miesiąca, jako wytyczonej granicy wprowadzenia glutenu, nie mają działania profilaktycznego w stosunku do wystąpienia choroby trzewnej (celiakii). W związku z tym zgodnie z nowymi zaleceniami gluten wprowadzać można w dowolnym momencie życia niemowlęcia w przedziale od 4 do 12 miesiąca życia. Istnieje także dowolność formy w jakiej produkt glutenowy zostanie dziecku podany. Zależy to przede wszystkim od umiejętności manualnych dziecka i zdolności do rozdrabniania pokarmów. Jeżeli rodzic zdecyduje się na wprowadzenie glutenu już miedzy 5 a 6 miesiącem życia, najlepszą formą będzie kleik glutenowy w niewielkich ilościach. Od 7 miesiąca życia możliwa staje się stopniowa zmiana konsystencji produktów z przecierów i puree do siekanych i całych kawałków.

Głównym motto rekomendacji sposobu żywienia niemowląt jest stwierdzenie: „ To rodzic decyduje co dziecko zje, kiedy i jak jedzenie będzie podane. Dziecko decyduje czy posiłek zje i ile zje.” Od decyzji podjętych na tym etapie życia niemowlęcia w dużym stopniu zależy jego przyszły rozwój zarówno fizyczny, jak i intelektualny.