Udar mózgu. Objawy, przyczyny, skutki, leczenie i rehabilitacja

Na pewno każdy z nas słyszał o udarze mózgu, ale czy wiemy jakie są jego objawy, przyczyny oraz skutki? Jak wygląda leczenie oraz rehabilitacja? Czy osoba chora może odzyskać pełnię sił?

Udar mózgu – objawy

Do udaru mózgu dochodzi w wyniku zaburzeń krążenia mózgowego, które utrzymują się dłużej niż 24 godziny.

Objawy są łatwo rozpoznawalne. Nawet przy łagodnej formie udaru występują zaburzania mowy. Osoba zaczyna niewyraźnie mówić, nie może wypowiedzieć niektórych słów. Dochodzi również do niedowładu zwykle jednej połowy ciała. Chory nie potrafi jednocześnie podnieść obu rąk.

Uszkodzenie jednej półkuli mózgu skutkuje tym, że przeciwna strona ciała zostaje sparaliżowana. Jeśli zatem doszło do udaru w prawej półkuli, dojdzie do niedowładu lewej strony ciała. U osoby chorej dochodzi także do zaburzeń widzenia i równowagi a także bólów i zawrotów głowy.

Im silniejsza forma tej choroby tym większy niedowład. Wówczas osoba chora może całkowicie stracić władzę w jednej stronie ciała. Kontakt z taką osobą jest mocno ograniczony, zwykle nie może ona nic powiedzieć. U chorego występują także zaburzenia świadomości.

Udar mózgu – przyczyny

Możemy wyróżnić udar mózgu niedokrwienny oraz krwotoczny.

Wśród przyczyn udaru niedokrwiennego można wyróżnić:

• zakrzep dużej tętnicy, spowodowany miażdżycą,
• pękanie małych tętniczek przez zwiększone ciśnienie i cukrzycę,
• dostanie się zakrzepu powstałego w sercu z krwią do mózgu, co powoduje zamknięcie jednej z tętnic.

Przyczyną krwotocznego udaru mózgu jest pękanie kilku tętniczek na raz. Następuje wtedy rozlanie się krwi do mózgu.

Udar mózgu – skutki

Osoby po udarze często mają trudności w powrocie do pełnej sprawności fizycznej. Jeśli wystąpiła silna forma udaru i objął on większą część mózgu osoba chora może już nigdy nie wrócić do normalnego trybu życia i będzie potrzebować stałej opieki. Trudności w mowie i paraliż mogą nigdy nie ustąpić, co zmniejszy kontakt z osobą chorą i jej sprawność fizyczną.

Natomiast jeśli udar mózgu nie był aż tak rozległy, zwykle dochodzi jedynie do lekkiego paraliżu, przez co chory może mieć problem z poruszaniem się lub nieduże trudności z wypowiadaniem się.

Przede wszystkim osoba chora powinna trafić pod opiekę lekarzy w ciągu czterech godzin od wystąpienie udaru. Wtedy jego skutki mogą być choć częściowo odwracalne.

Udar mózgu – leczenie

Po udarze chory musi jak najszybciej dotrzeć do szpitala, ponieważ w przypadku niedokrwiennego udaru mózgu, należy podać lek, który rozpuści powstały zakrzep. Im szybciej zostanie podany tym większe szanse na zminimalizowanie skutków udaru.

Badanie tomografii komputerowej mózgu pozwoli na precyzyjne rozpoznanie udaru. Za jego pomocą lekarz stwierdzi także czy jego przyczyną było krwawienie z tętnic czy zakrzep. Wykonuje się także badania takie jak EKG, poziom cukru, elektrolitów czy cholesterolu.

W czasie pobytu osoby chorej w szpitalu kontroluje się ciśnienie tętnicze krwi, oddychanie i czynność serca. W wyniku udaru osoba zwykle ma podwyższone ciśnienie, spowodowane tym, że organizm chce zapewnić prawidłowy przepływ krwi do mózgu. W takim przypadku nie obniża się wówczas ciśnienia, chyba że osiąga już bardzo wysokie wartości powyżej 120 mm Hg rozkurczowego lub 220 mm Hg skurczowego.

Istotne jest spożywanie leków antyagregacyjnych. Zapobiegają one tworzeniu się zakrzepów w krwi, przez co zmniejszają ryzyko kolejnego udaru. Jest to bardzo ważne, ponieważ udar powtarza się u 10% osób.

Zwykle leczenie nie kończy się w szpitalu, nie istnieją takie metody które wyleczą udar całkowicie. Chory musi przyjmować przepisane leki, odpowiednio się odżywiać. W przypadku niedowładu duże znaczenie ma także rehabilitacja.

Udar mózgu – rehabilitacja

Paraliż może spowodować, że chory nie będzie mógł się samodzielnie poruszać, jednak rehabilitacja zwykle pomaga odzyskać sprawność ruchową. Zapobiega ona przykurczom mięśni oraz poprawia ich siłę. Najlepiej jeśli rozpocznie się już w szpitalu. O tym jednak może zadecydować lekarz i rehabilitant, z którymi należy się skonsultować.

Ważne są także ćwiczenia wymowy i sprawnego myślenia. Chory może mieć problem z wypowiadaniem i rozumieniem prostych słów. Należy taką osobę wspierać, rozmawiać z nią, uważnie słuchać. Prosty ćwiczeniem może być wyliczanie kolejnych dni tygodnia czy miesięcy. Chory musi także przywoływać swoje wspomnienia oraz okazywać swoje emocje.

Najważniejszym działaniem jest prewencja udaru mózgu i zmniejszanie ryzyka jego wystąpienia. Niestety skutki tej choroby często mogą być nieodwracalne, dlatego warto wiedzieć jakie są jej pierwsze objawy oraz jak wygląda prawidłowe leczenie i rehabilitacja.

Literatura:

Kuczyńska-Zardzewiały A., Członkowska A., Co należy wiedzieć o udarze mózgu