Pizza – historia, rodzaje, przygotowanie oraz polskie odmiany

Aktualizacja: 3 kwietnia, 2024

We Włoszech  popularna jest pizza al taglio (czyli: na kawałki). Pieczona jest w prostokątnych blachach na dość grubym na ogół cieście i sprzedawana w kawałkach. To rodzaj typowo włoskiego fast foodu.

Pizza – historia

Ciasto drożdżowe z dodatkiem oliwy, sera mozzarella oraz bazylii,  wypiekane w mocno rozgrzanym piecu znane jest już od około  XVII wieku. Wtedy to, na cześć włoskiej królowej została przygotowana potrawa odpowiadająca barwom narodowym Włoch, uważanych dziś za miejsce pochodzenia pizzy. Jednak uboższych odmian ciasta z dodatkiem oliwy, przeznaczonego dla większości społeczeństwa możemy doszukiwać się już w starożytnej Grecji oraz Egipcie.

To właśnie z Grecji Rzymianie przenieśli ten popularny posiłek, by po rozpowszechnieniu się pomidorów w XVII wieku dodawać ich w formie przecieru jako podstawowy składnik. Jeszcze tylko odrobina sera (pierwotnie wyłącznie mozzarelli, lecz dziś nie jest już to tak oczywiste), szczypta ziół (obowiązkowo bazylii) i gotowe: tak oto otrzymujemy dobrze znaną wszystkim podstawową formę pizzy – Margheritę.

Pizza – rodzaje

Dziś możemy rozróżnić około 50 odmian pizzy dostępnych w lokalach całego świata. Jednak podstawowe odmiany są niezmienne:

• Poszczególne regiony Włoch specjalizują się w robieniu różnych rodzajów pizz, choć oczywiście można w nich spotkać także inne smaki. I tak na przykład w Rzymie specyficzną pizzą jest Quatro stagioni, czyli podzielona na cztery kawałki, z których każdy ma inne dodatki. Na Sycylii popularna jest pizza z czarnymi oliwkami, natomiast na  Sardynii – z karczochami. W Trydencie natomiast największą popularnością cieszy się zwykła pizza z grzybami, a w Apulii udekorowana wykwintnie owocami morza.
• Pizza neapolitańska – oryginalnie jest wytwarzana z lokalnych pomidorów z  San Marzano i mozzarelli di bufala campana, która jest robiona z mleka krów wypasanych na bagnach Kampanii i Lazio w półdzikich warunkach. Mąka musi być typu 0 lub 00 (ewentualnie mieszana). Pizza neapolitańska ma status „gwarancji tradycyjnego specjału” zagwarantowany przez Komisję Europejską jako wyrób tradycyjny z certyfikatem TSG. Status ten ogranicza jej podawanie do trzech wariantów:
• Pizza marinara z dodatkiem pomidorów, czosnku i oregano oraz oliwy z pierwszego tłoczenia i bazylii,
• Pizza Margherita zawierająca pomidory, plasterki mozzarelli, bazylię oraz oliwę z pierwszego tłoczenia;
• Pizza Margherita extra, która zawiera pomidory, mozzarellę z Campanii (w okrągłych plasterkach), bazylię oraz oliwę z pierwszego tłoczenia.
• Pizza typu Lazio – dostępna w wielu częściach Włoch jako pizza na wynos o grubości ciasta od 1 do 2 cm (grubsza) oraz jako pizza serwowana w restauracjach (cieńszy placek).
• Pizza sycylijska – pizza z grubym ciastem o prostokątnym kształcie, podawana z sosem pomidorowym, serem i wybranymi dodatkami.
• Pizza biała (pizza bianca) – nie zawiera sosu pomidorowego, lecz sos biały, najczęściej na bazie mleka lub pesto. W Rzymie określenie pizza bianca odnosi się do zapieczonego chleba z dodatkiem oliwy, soli i sporadycznie z liśćmi rozmarynu.

Pizza – polskie odmiany

Naszym rodakom ta potrawa bardzo przypadła do gustu, a wraz z zainteresowaniem możemy obserwować różnorodność dostępnych odmian. I tak najczęściej dostępne rodzaje pizzy to:

• Hawajska – najpopularniejszym dodatkiem jest tutaj ananas,
• Pepperoni – wzbogacona szynką lub kiełbasą o tej samej nazwie,
• Pizza kebab – z dodatkiem mięsa kebab,
• Góralska – poza podstawowymi serami posiada ser góralski (oscypek)
• Farmerska – dodatek kukurydzy, kiełbasy.

Pizza – przygotowanie

Aby uzyskać najlepszą jakość pizzy, zastosowana mąka powinna być bardziej chlebowa niż tortowa. Ciasto należy wyrabiać ręcznie lub z użyciem wolnoobrotowego miksera. Gdy ciasto narośnie, powinno zostać uformowane tylko rękami, bez użycia wałka lub innych przyrządów mechanicznych. Grubość ciasta nie może przekraczać 3 mm. Pizza musi być pieczona przez 60–90 sekund w temperaturze 485 °C w piecu opalanym drewnem dębowym.  Po rozciągnięciu ciasta, dobrze jest spryskać je mieszanką wody i oliwy, uzyskując wspaniałą, chrupką powłokę. Wypieczona jest chrupiąca, krucha i aromatyczna.

Pamiętajmy jednak, że nie jest to danie przewidziane w dietetycznym jadłospisie. Obecność białego pieczywa, dużej ilości tłustego sera oraz mięsa, polanego obficie sosem, a do tego spożyte w późnych godzinach wieczornych może niekorzystnie wpłynąć na wygląd naszej talii, szczególnie jeśli mamy do tego predyspozycje oraz uprawiamy mało sportu. Zwróćmy uwagę na jakość składników, warto używać wysokiej jakości oliwy extra virgin, dobrej jakości sera oraz świeżych przypraw, jednak, aby w pełni poczuć doskonałość prawdziwej włoskiej pizzy, musimy wybrać się do jej rodzinnych Włoch.

Dowiedz się co zrobić aby pizza była bardziej zdrowa!