Formaldehyd – zastosowanie, źródła w żywności oraz szkodliwość
🕣 3 min czytania
Aktualizacja: 7 maja, 2024
Formaldehyd jest gazem stosowanym w celach bakteriobójczych, do dezynfekcji opakowań, rur i naczyń w przemyśle spożywczym. Bezpośrednio nie jest stosowany do żywności, jednak dostaje się do produktów spożywczych poprzez migrację z dezynfekowanych urządzeń i opakowań. Formaldehyd jest związkiem, który wykazuje liczne negatywne skutki dla organizmu, toteż warto poznać mechanizmy jego działania oraz produkty, które w wyniku migracji stanowią źródło tego związku w żywności.
Formaldehyd – zastosowanie
Formaldehyd jest gazem chętnie stosowanym w celach bakteriobójczych, do dezynfekcji opakowań papierowych, naczyń i rur w przemyśle spożywczym. Nie jest substancją konserwującą żywność, ale produkty spożywcze mogą stanowić jego źródło, gdyż formaldehyd przedostaje się do nich na zasadzie migracji. Formaldehyd stanowi składnik klejów stosowanych w budownictwie oraz przemyśle meblarskim (żywice formaldehydowe i mocznikowo-formaldehydowe) oraz składnik klejów stosowanych do produkcji papierów śniadaniowych, papierowych torebek śniadaniowych i papierów do pieczenia. Ponadto wchodzi w skład dymu wędzarniczego mięsa, ryb czy wędlin, toteż dostaje się do osłonek papierowych wędlin, jak i samych wędzonych produktów. Formaldehyd wykorzystywany jest jako substancja konserwująca dodatki do żywności takie jak alginiany czy karaginiany oraz środek konserwujący preparaty chemii gospodarczej (płyn do mycia naczyń) i kosmetycznej (lakiery do paznokci, utwardzacze do paznokci). Formaldehyd może również powstać jako produkt uboczny podczas palenia tytoniu, spalania gazu ziemnego czy węgla i paliw ropopochodnych.
Formaldehyd – źródła w żywności
Formaldehyd możne znajdować się w produktach spożywczych na zasadzie migracji z opakowań papierowych, czy podczas produkcji, z dezynfekowanych nim naczyń. Nieodpowiednie stosowanie papierów, do wyrobu których użyto substancji konserwowanych formaldehydem, może być zagrożeniem dla zdrowia. Papiery śniadaniowe posiadają inne normy dotyczące zawartości formaldehydu i jego migracji do żywności, dlatego są bezpieczniejsze niż inne papiery nie przeznaczone do żywności. Warto zaznaczyć, że makulatura i papier pakowy zawiera kilka razy więcej formaldehydu, niż papier do pakowania żywności, toteż ważnym jest stosowanie zgodnie z ich przeznaczeniem. Formaldehyd w niewielkich ilościach, naturalnie występuje w rybach, rzodkiewce, jabłkach, cebuli, ziemniakach, kapuście.
Formaldehyd – szkodliwe działanie na organizm człowieka
Formaldehyd wykazuje szeroki, negatywny wpływ na organizm człowieka, dlatego należy unikać źródeł tego związku. Drogi narażania na formaldehyd to najczęściej: układ oddechowy i pokarmowy, skóra i paznokcie. Formaldehyd może znajdować się zarówno w żywności, powietrzu (palenie tytoniu, spalanie paliw i węgla powoduje uwolnienie formaldehydu do powietrza), jak i w środkach chemii gospodarczej i kosmetykach. Do szkodliwych objawów działania, które możemy zaobserwować należą podrażnienia, stany zapalne, łzawienie, pieczenie spojówek, ból gardła i głowy, nudności, osłabienie i bezsenność.
Formaldehyd po dostaniu się do organizmu człowieka, szybko ulega utlenieniu do kwasu mrówkowego, który wiąże się z enzymami zawierającymi żelazo, powodując hamowanie oddychania komórkowego. Ponadto reaguje z glutationem, związkiem o właściwościach przeciwutleniających, obniżając jego możliwości detoksykacji organizmu, co może prowadzić do namnożenia wolnych rodników i być potencjalną przyczyną rozwoju nowotworu. Formaldehyd reaguje z grupami metylowymi choliny, aminowymi białek i metioniny, co prowadzi do zaburzeń syntezy białek z aminokwasów. Białka budują organizm człowieka, wchodzą w skład enzymów, hormonów, toteż poprawna synteza jest istotna do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Formaldehyd wpływa depresyjnie na układ nerwowy oraz zaliczany jest do substancji o potencjalnym działaniu alergennym, co może objawiać się zapaleniem skóry i wzrostem częstotliwości ataków dychawicy oskrzelowej u osób wrażliwych. Formaldehyd ponadto wykazuje działanie nowotworowe i genotoksyczne na organizm człowieka.
Formaldehyd –narażenie na zatrucie
Na zatrucie formaldehydem szczególnie narażone są osoby, które mają stały kontakt z toksyczną substancją, np. w czasie pracy. Osoby wykonujące zawody szczególnie naznaczone ryzykiem zatrucia formaldehydem to anatomowie, biolodzy, botanicy, personel medyczny, technicy histologiczni, balsamiści, wypychacze zwierząt, personel sklepów odzieżowych oraz pracownicy szklarni i sterylizacji gleby. Osoby nie wykonujące żadnego z powyższych zawodów mogą również być narażone na zatrucie formaldehydem poprzez palenie papierosów lub przebywanie w otoczeniu palaczy, ponadto kobiety stosujące kosmetyki oraz chemię gospodarczą, w których formaldehyd pełni funkcję konserwantu.
Formaldehyd spożywany wraz z żywnością, o ile dieta jest różnorodna i nie bazuje na produktach wysoko przetworzonych i szybkich do przygotowania, pakowanych w jednorazowe folie, nie stanowi zagrożenia zatrucia organizmu. Należy dodatkowo pamiętać, aby spożywać produkty żywnościowe nie tylko urozmaicone, ale i pochodzące z różnych źródeł tj. kupowane zamiennie w różnorodnych punktach np. w sklepach osiedlowych, na targu, w kilku różnych hipermarketach. Pamiętaj, aby nie stosować papierów nie przeznaczonych do żywności do jej pakowania.
Formaldehyd jest związkiem obecnym w żywności na zasadzie migracji z papierów, w które pakujemy żywność czy urządzeń je dezynfekujących. Szerokie spektrum negatywnego działania sprawia, iż poznanie potencjalnych źródeł tego związku może uchronić organizm przed jego negatywnym wpływem zaburzającym funkcjonowanie ustroju.
Literatura:
Toksykologia żywności. red. Ewa Janda. wyd. IV uzupełnione. wyd. SGGW
Ćwiek-Ludwicka (2010): Zagrożenia dla zdrowia związane z migracją substancji z opakowań do żywności
Formaldehyd. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego. mgr inż. Małgorzata Kupczewska-Dobecka. Instytut Medycyny Pracy
Autor artykułu:
formalhyd jest stosowany do keratynowego prostowania wlosow do tego kwas mrowkowy i ja jako fryzjer to wdycham kazdego dnia prosze co tam za miara tego w szczepionce jà wacham wdycham 10h tego swinstwa co dzièn co robic mam juz nie mam sily
Bardzo dobry artykuł. Zgadzam się, że powinno się unikać formaldehydów gdyż mają bardzo negatywny wpływ na zdrowie. Zauważyłam, że wiele kosmetyków codziennego użytku, zawierają formaldehydy, dlatego znalazłam sklep z biodegradowalnymi produktami do codziennej pielęgnacji, bez ftalanów, parabenów i formaldehydu. Kupuję bezpośrednio od producenta naturalnych składów i produktów końcowych. Pozdrawiam i zdrowia życzę!
Formaldehyd jest również toksycznym składnikiem szczepionek, o czym autorka zapomniała wspomnieć.
Jest w organiźmie, jest też niektórych szczepionkach, ale w bardzo małych, nieszkodliwych ilościach. Proszę nie powielać mitów antyszczepionkowców. Hania
Wszczepiany bezpośrednio do krwioobiegu jest bezpieczny? To chyba kpina. Działanie pośrednie wywołuje szkodliwe skutki a co dopiero po bezpośrednim wstrzyknięciu?! I to niemowlakowi.
Te badania nijak mają się do szczepionek. Propagujecie jakieś mity!
Wiecie, że formaldehyd jest naturalnie wytwarzany przez organizm?
Wiecie ile jest go podawanego w szczepionkach?!
Jest go kilkadziesiąt razy mniej niż endogennego formaldehydu u noworodka. Przez co będzie szybko metabolizowany. Nawet w jabłku jest go kilka razy więcej.
Jak większość substancji w małych ilościach nie jest szkodliwa, a w dużych już tak.
Dzieci też nie myjecie w wodzie z sieci? Przecież chlor jest zabójczy, to broń biologiczna używana w I wojnie światowej…
Nie jestem przeciwna szczepieniom, ale ilość chemii i trucizn wchodzi też w zależności krzyżowe,czasem wystarczą min.ilości . A co do chloru, to wiele osób nie kąpie w tym noworodków, kobiety karmiące przechodzą na diety dla dobra dzieci, sama półroku byłam. Tyle poświęceń 🙂 . A teraz jak okazuje się że oprócz przeciwciał, w szczepionkach taki syf, to strach……dobrze , że nie mam małych dzieci.
To prawda, ale jak coś jest uznane jako trucizna to nie powinno lądować jako pożywienie, ani tym bardziej jako składnik leków. Niestety ze wzg na obecne zanieczyszczenie nie jesteśmy w stanie uniknąć wielu rzeczy, ani uchronić swoich dzieci.
Jednak wiedza zobowiązuje, nie prowadzam dzieci na spacery wzdłuż ulic, nie kupuję słabej jakościowo żywności- staram się przynajmniej :-)- a szczepionki, to trochę smutne, bo za dużo o nie wojny. Na pewno powinny być bezdyskusyjnie czyste , bo chodzi o nasze dzieci i bezpieczne. Nie dziwię się tym co nie szczepią, ale i tym co szczepią też . Każdy z nich chce pewnie jak najlepiej. Lepiej rozmawiać niż się dzielić i kłócić.
Hania to wskaż badania bezpieczeństwa dotyczące wstrzykiwania formaldehydu 🙂
Według FDA maksymalna dozwolona dawka formaldehydu w szczepionce nie może przekraczać 0.02% czyli 200 ppm.
Zakład Informacji Naukowej, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi opublikował kilka lat temu artykuł „Ocena działania rakotwórczego formaldehydu w świetle najnowszych danych literaturowych.” o wdychanym formaldehydzie
Stosując odpowiednie modele farmakokinetyczne, oszacowano, że najniższe stężenie formaldehydu, które może powodować cytotoksyczne efekty u ludzi, wynosi 1,23 mg/m3 (1 ppm) lub 0,738 mg/m3 (0,6 ppm), w zależności od przyjętych parametrów.
Przewidywane poziomy okazały się być niższe od zmierzonych klinicznie. W konkluzji stwierdzono, że cytotoksyczne działanie formaldehydu podczas ekspozycji inhalacyjnej jest zależne od poziomu narażenia bardziej, niż od czasu trwania narażenia, co sugeruje, że obecna analiza może zostać uwzględniona przy ustanawianiu standardów dla przewlekłego narażenia ludzi na formaldehyd.”
Kluczowe jest to:
„cytotoksyczne działanie formaldehydu podczas ekspozycji inhalacyjnej jest zależne od poziomu narażenia bardziej, niż od czasu trwania narażenia”
no proszę, formaldehyd rakotwórczy, a w szczepioneczkach nagle super hiper wynalazek podawany noworodkom. Żal, medycyno szatana, żal.