Uczucie głodu. Ból brzucha i głowy z głodu. Co zrobić żeby nie czuć głodu?

Aby organizm człowieka mógł spełniać swoje funkcje życiowe niezbędne jest stałe dostarczanie do niego energii i wody ze środowiska zewnętrznego. Kontrolę nad ilością spożywanych pokarmów mają ośrodki pokarmowe znajdujące się w podwzgórzu. Niezwykle ważny jest „ośrodek głodu”, który wyzwala mechanizm poszukiwania, zdobywania oraz przyjmowania pokarmów. Niedaleko niego znajduje się „ośrodek sytości” hamujący nasz apetyt [1].
Uczucie głodu
Głód definiowany jest jako subiektywne wrażenie doświadczane w żołądku w sytuacji, gdy czujemy potrzebę jedzenia. Intensywność uczucia głodu uzależniona jest od tego, przez jak długi czas potrzeba ta nie była zaspokajana. Głód uruchamia zachowania związane z poszukiwaniem pożywienia i jego spożywaniem.
Do ośrodka głodu przekazywane są informacje o aktualnym stanie organizmu. Służą temu cztery różne rodzaje sygnałów:
- motoryczne,
- metaboliczne,
- hormonalne,
- termiczne.
Przyjrzyjmy się im nieco bliżej. Sygnały motoryczne związane są z obkurczaniem oraz rozszerzaniem się żołądka. Skurcze, które pojawiają się po pewnym czasie od spożycia posiłku stanowią sygnał, że żołądek jest pusty. Składnia nas to do poszukiwania pokarmu i rozpoczęcia jedzenia.
Drugim rodzajem sygnałów są te związane ze stężeniem we krwi glukozy, wolnych kwasów tłuszczowych, a także aminokwasów. Informacje odbierane są przez wyspecjalizowane neurony podwzgórza lub przesyłane do niego drogą nerwową z innych części ciała.
Do sygnałów hormonalnych odpowiedzialnych za uczucie głodu zaliczymy m.in. cholecystokininę. Hormon ten wydzielany jest przez ścianę jelita i zmniejsza ochotę na spożywanie pokarmu. Na ośrodek sytości oddziałuje również insulina. Ten wydzielany przez trzustkę hormon przyczynia się do zmniejszenia uczucia głodu.
Hormonem przyczyniającym się do powstawania głodu i pobudzeniem do jedzenia jest grelina. Wytwarzana głównie w żołądku trafia do krwi, gdzie jej stężenie osiąga maksymalne wartości bezpośrednio przed rozpoczęciem posiłku, a w miarę jedzenia szybko spada.
Sygnały termiczne są przekazywane przez termoreceptory zlokalizowane zarówno na powierzchni, jak i wewnątrz ciała. Wraz z hormonem tyreotropowym (TSH) mają swój udział w powstawaniu uczucia głodu i sytości. Kiedy jest nam zimno, wówczas zwykle odczuwamy większy głód [2].
Ból brzucha z głodu
W miarę upływu czasu od spożycia posiłku wzmaga się siła skurczów żołądka i pogłębiają się fale skurczowe. W okresie głodu wzrasta częstość i amplituda skurczów. Dodatkowo pojawiają się tzw. skurcze głodowe, połączone niekiedy z silnym uczuciem głodu [3].
W sytuacji, gdy minęło sporo czasu od spożycia ostatniego posiłku możliwe jest odczuwanie bólu brzucha. Jego natężenie uzależnione jest od indywidualnych cech danej osoby, a także od tego jak długo pokarm nie był dostarczany. Żołądek wówczas się kurczy, co skutkuje najczęściej bólem. W niektórych przypadkach ból jest na tyle intensywny, że nie pozwala nam normalnie funkcjonować. Najlepszym rozwiązaniem jest w takiej sytuacji sięgnięcie po coś do jedzenia.
Warto pamiętać, iż nie należy bagatelizować sytuacji, gdy często odczuwamy ból brzucha, który rozpoczyna się po kilku godzinach od spożycia posiłku, a ustępuje dopiero po zjedzeniu pokarmu. To samo dotyczy regularnie pojawiających się bóli w nocy lub godzinach porannych. Powyższe objawy mogą wskazywać na chorobę wrzodową żołądka i wymagają konsultacji z lekarzem [4].
Ból głowy z głodu
Bóle głowy są bardzo często spotykanymi zaburzeniami neurologicznymi. Według przeprowadzonych badań w populacji ogólnej ból głowy w danym roku dotyczy aż 50% osób. Przeważnie są to bóle przygodne, powodowane przemęczeniem, stresem, brakiem snu czy właśnie głodem. W przypadku dużego głodu ból ten może być nieprzyjemny i dokuczliwy. Czasami towarzyszą mu nudności oraz zawroty głowy [5].
Bóle głowy spowodowane głodem nie zawsze są łatwe do rozpoznania. Zdarza się, że po opuszczeniu posiłku ból głowy nadchodzi jeszcze zanim zaczniemy odczuwać głód. Przyczyną bólu głowy związanego z głodem jest najczęściej spadek poziomu cukru we krwi. Warto sięgnąć wówczas po coś do jedzenia. Najlepiej jednak zrezygnować ze słodyczy, które powodują szybki wzrost poziomu glukozy we krwi, a następnie równie szybki jej spadek.
Co zrobić żeby nie czuć głodu?
Zanim odpowiemy na to pytanie warto poznać różnice pomiędzy głodem fizycznym, a głodem emocjonalnym. Jak rozpoznać, z którym rodzajem głodu mamy do czynienia?
- Głód fizyczny narasta stopniowo, podczas gdy ten emocjonalny najczęściej pojawia się nagle.
- W przypadku głodu emocjonalnego pojawia się chęć zjedzenia konkretnej rzeczy. Głód fizyczny wiąże się z chęcią zjedzenia każdego pokarmu z naciskiem na jedzenie mocno odżywcze.
- Głód emocjonalny musi zostać zaspokojony natychmiast, za pomocą żywności, która poprawia nastrój. Głód fizyczny zazwyczaj nie stwarza potrzeby natychmiastowej konsumpcji.
- Zaspokojenie głodu fizycznego wiąże się z powstaniem uczucia sytości. W przypadku głodu emocjonalnego jemy tak długo, aż nasze uczucia nie ulegną zmianie.
- W wyniku zaspokojenia głodu emocjonalnego pojawia się poczucie winy. Spożycie posiłku w celu zaspokojenia głodu fizycznego nie powinno pozostawiać takiego uczucia [6].
W przypadku pojawienia się głodu fizycznego najlepszym sposobem na to żeby go nie czuć, jest zjedzenie posiłku. Jeżeli pomimo jedzenia w regularnych odstępach czasu nadal towarzyszy nam uczucie głodu, warto przyjrzeć się wielkości porcji, a także temu, co znajduje się na naszym talerzu. Może okazać się, że sporą część posiłków stanowią potrawy o niskiej sile sycącej. Wówczas nawet po krótkim czasie od zjedzenia pojawi się uczucie głodu. Po jakie produkty zatem warto sięgnąć, aby dłużej czuć się najedzonym?
W codziennej diecie powinny znaleźć się źródła białka, takie jak mięso, ryby, jaja czy rośliny strączkowe. Przeprowadzonych zostało wiele badań dotyczących wpływu białka na odczuwanie sytości. Większość z nich dowiodła, iż białko ma większy wpływ na uczucie sytości w porównaniu z węglowodanami oraz tłuszczami. Jednym z najważniejszych składników żywności, determinujących i wpływających na sytość jest błonnik pokarmowy. On również powinien znaleźć się na naszym talerzu, jeśli zależy nam na zmniejszeniu uczucia głodu.
Nie możemy zapominać o tłuszczach. Wpływają one na sytość poprzez opóźnianie opróżniania żołądka, stymulowanie hormonów jelitowych, a także supresję działania greliny, czyli tak zwanego hormonu głodu [7].
Głód jest fizjologicznym odczuciem związanym najczęściej z niedoborem pożywienia, a także pewnych składników pokarmowych. Dostarczanie energii dla organizmu jest niezbędne dla jego prawidłowej pracy. Pobieranie pokarmu pozostaje pod kontrolą licznych substancji-mediatorów. Z kolei utrzymanie równowagi pomiędzy ilością energii dostarczanej z pożywieniem, a jej zużyciem decyduje o zachowaniu prawidłowej masy ciała [8].
Dlatego jeśli pojawi się u nas głód fizyczny, związany z niedoborem pożywienia, warto sięgnąć po coś do jedzenia. Długotrwałe powstrzymywanie się od posiłków może bowiem skutkować licznymi dolegliwościami, takimi jak bóle brzucha, głowy czy osłabienie.
Literatura:
- Fizjologia człowieka w zarysie, Władysław Z. Traczyk, PZWL, Wydanie VIII- uaktualnione, 398-399
- Żywienie człowieka Podstawy nauki o żywieniu, redakcja naukowa Jan Gawęcki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012, 75-82
- Fizjologia układu pokarmowego, Stanisław J. Konturek, [dostęp on-line https://edraurban.pl/layout_test/book_file/250/305_320_R06_Fizjologia-2-wyd.pdf]
- Interna Szczeklika mały podręcznik, Medycyna Praktyczna, Kraków 2014, 488-492
- Ocena częstości występowania bólu głowy oraz objawów mu towarzyszących, Katarzyna Kożuch, Piotr Kozłowski, Magdalena Kozłowska, Izabela Ławnicka, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, [dostęp on-line ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/download/3503/pdf]
- Wpływ stanów emocjonalnych na wybór żywności, Ewa Babicz – Zielińska, [dostęp on-line https://www.powiat.slupsk.pl/plik,1131,wplyw-emocji-na-zachowanie-zywieniowe.pdf]
- Rola składników odżywczych w regulacji sytości organizmu, Magdalena Skotnicka, Natalia Dura, Ann. Acad. Med. Gedan. 2015, 45, 79-87, [dostęp on-line https://annales.gumed.edu.pl/articles/179.pdf]
- Regulacja hormonalna łaknienia, Emilia Korek, Hanna Krauss, Jacek Piątek, Zuzanna Chęcińska, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013, Tom 19, Nr 2, 211–217

Głód jest reakcją fizjologiczną, która ma na celu powiadomić nas o zapotrzebowaniu naszego organizmu na jedzenie. Niestety często występują liczne zaburzenia, które prowadzą do otyłości bądź niebezpiecznego wychudzenia. czytaj więcej
Wciąż męczy Cię niepohamowany apetyt na batonika czy kawałek czekolady? Poznaj kilka praktycznych i skutecznych sposobów na walkę z podjadaniem! czytaj więcej
Opinie
Napisz swoją opinię
wyłącz pisanie odpowiedziTwoja opinia jest ważna. Zarówno dla nas jak i innych osób korzystających z naszego serwisu.
Już za 20zł ! Tabela zamienników GRATIS !
Witam moja córka czuje nie raz rano głód i boli ja brzuch nie raz po jedzeniu też ja boli. I dosyć często puszczą Gazy. Ma 10 lat i 42 kg wagi i 143 cm ale jak urodziła się to była duża 60 cm i 4100 co zrobić żeby ja brzuch nie bolał.