logo_bonavita_pl
Menu Close
  • Diety od A do Z

    Diety odchudzające

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta śródziemnomorska
    • Dieta ketogeniczna
    • Dieta DASH
    • Dieta Atkinsa
    • Dieta oczyszczająca
    • Dieta low carb
    Wszystkie

    Diety lecznicze

    • Dieta bezglutenowa
    • Dieta dla cukrzyka
    • Diety na chory żołądek
    • Diety nerkowe
    • Diety na chorą wątrobę
    • Diety w chorobach jelit
    Wszystkie

    Diety spersonalizowane

    • Dieta wegańska
    • Dieta wegetariańska
    • Dieta dla sportowca
    • Dieta dla seniora
    • Dieta dla dzieci
    • Dieta w ciąży
    Wszystkie

    Sposoby na odchudzanie

    • Skuteczne odchudzanie
    • Psychodietetyka
    • Produkty wspomagające odchudzanie
    • Przepisy dietetyczne
    • Błędy w odchudzaniu
    • Suplementy na odchudzanie
    Wszystkie
  • Odżywianie

    Produkty spożywcze

    • Owoce
    • Warzywa
    • Produkty zbożowe
    • Oleje i tłuszcze
    • Mięso
    • Ryby i owoce morza
    • Nabiał
    Wszystkie

    Witaminy i suplementy

    • Suplementy diety
    • Suplementy dla sportowców
    • Suplementy na odchudzanie
    • Witaminy i minerały
    • Antyoksydanty
    • Probiotyki
    • Składniki odżywcze
    Wszystkie

    Porady żywieniowe

    • Zdrowa dieta
    • Skuteczne odchudzanie
    • Zdrowe przekąski
    • Superfoods
    • Przygotowywanie żywności
    • Przechowywanie żywności
    Wszystkie
  • Zdrowie

    Zdrowie

    • Zaburzenia odżywiania
    • Odporność i infekcje
    • Układ pokarmowy i trawienie
    • Nerki i układ moczowy
    • Układ nerwowy i mózg
    • Układ hormonalny
    • Serce i układ krążenia
    • Kości, stawy i mięśnie
    • Układ oddechowy
    • Choroby oczu
    • Zdrowie mężczyzny
    • Zdrowie dzieci
    Wszystkie

    Układ hormonalny

    • Tarczyca
    • Cukrzyca

    Układ trawienny

    • Refluks
    • Helicobacter pylori
    • Nietolerancja pokarmowa
    • Zespół jelita drażliwego
    • Zaparcia
    • Wątroba
    • Celiakia
    • Choroba Leśniowskiego-Crohna

    Medycyna naturalna

    • Zioła na odchudzanie
    • Zioła na odporność
    • Zioła na układ pokarmowy
    • Zioła na wątrobę
    • Zioła na serce i układ krążenia
    • Zioła na stres i sen
    • Zioła na kaszel i przeziębienie
    • Zioła na skórę, włosy i paznokcie

    Zdrowie kobiety

    • Ciąża i poród
    • Karmienie piersią
    • Dieta w ciąży
    • Cukrzyca ciążowa

    Uroda

    • Skóra
    • Trądzik
    • Wlosy
  • Psychologia

    Psychologia

    • Rozwój osobisty
    • Motywacja
    • Uzależnienia
    • Zdrowie psychiczne
    • Psychodietetyka
    Wszystkie

    Zdrowie Psychiczne

    • Depresja
    • Zaburzenia psychiczne
    • Stres

    Psychodietetyka

    • Zaburzenia odżywiania
    • Anoreksja
    • Bulimia
  • Sport

    Budowa mieści i trening

    • Trening
    • Mięśnie
    • Płaski brzuch
    • Tkanka tłuszczowa

    Odżywania

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta dla sportowców
    • Suplementy dla sportowców
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żywności
    • Witaminy

    Produkty spożywcze

    (składniki odżywcze)

    • Drób
    • Nabiał
    • Produkty zbożowe
    • Ryby
    • Słodycze i przekąski
    • Warzywa, owoce, grzyby
    Wszystkie

    Witaminy

    • Witamina A
    • Witamina B12
    • Witamina B6
    • Witamina C
    • Witamina D
    • Witamina E
    • Witamina H
    • Witamina K
    Wszystkie

    Dodatki do żywności

    • E1xx (Barwniki)
    • E3xx (Przeciwutleniacze, Regulatory Kwasowości)
    • E6xx (Wzmacniacze Smaku)
    • E1xxx (Stabilizatory, Konserwanty, Zagęstniki I Inne)
    • E4xx (Emulgatory I Środki Zagęszczające)
    • E9xx (Środki Słodzące, Nabłyszczające I Inne)
    • E2xx (Konserwanty)
    • E5xx (Środki Pomocnicze)
    Wszystkie
  • Przepisy
  • Diety od A do Z

    Diety odchudzające

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta śródziemnomorska
    • Dieta ketogeniczna
    • Dieta DASH
    • Dieta Atkinsa
    • Dieta oczyszczająca
    • Dieta low carb
    Wszystkie

    Diety lecznicze

    • Dieta bezglutenowa
    • Dieta dla cukrzyka
    • Diety na chory żołądek
    • Diety nerkowe
    • Diety na chorą wątrobę
    • Diety w chorobach jelit
    Wszystkie

    Diety spersonalizowane

    • Dieta wegańska
    • Dieta wegetariańska
    • Dieta dla sportowca
    • Dieta dla seniora
    • Dieta dla dzieci
    • Dieta w ciąży
    Wszystkie

    Sposoby na odchudzanie

    • Skuteczne odchudzanie
    • Psychodietetyka
    • Produkty wspomagające odchudzanie
    • Przepisy dietetyczne
    • Błędy w odchudzaniu
    • Suplementy na odchudzanie
    Wszystkie
  • Odżywianie

    Produkty spożywcze

    • Owoce
    • Warzywa
    • Produkty zbożowe
    • Oleje i tłuszcze
    • Mięso
    • Ryby i owoce morza
    • Nabiał
    Wszystkie

    Witaminy i suplementy

    • Suplementy diety
    • Suplementy dla sportowców
    • Suplementy na odchudzanie
    • Witaminy i minerały
    • Antyoksydanty
    • Probiotyki
    • Składniki odżywcze
    Wszystkie

    Porady żywieniowe

    • Zdrowa dieta
    • Skuteczne odchudzanie
    • Zdrowe przekąski
    • Superfoods
    • Przygotowywanie żywności
    • Przechowywanie żywności
    Wszystkie
  • Zdrowie

    Zdrowie

    • Zaburzenia odżywiania
    • Odporność i infekcje
    • Układ pokarmowy i trawienie
    • Nerki i układ moczowy
    • Układ nerwowy i mózg
    • Układ hormonalny
    • Serce i układ krążenia
    • Kości, stawy i mięśnie
    • Układ oddechowy
    • Choroby oczu
    • Zdrowie mężczyzny
    • Zdrowie dzieci
    Wszystkie

    Układ hormonalny

    • Tarczyca
    • Cukrzyca

    Układ trawienny

    • Refluks
    • Helicobacter pylori
    • Nietolerancja pokarmowa
    • Zespół jelita drażliwego
    • Zaparcia
    • Wątroba
    • Celiakia
    • Choroba Leśniowskiego-Crohna

    Medycyna naturalna

    • Zioła na odchudzanie
    • Zioła na odporność
    • Zioła na układ pokarmowy
    • Zioła na wątrobę
    • Zioła na serce i układ krążenia
    • Zioła na stres i sen
    • Zioła na kaszel i przeziębienie
    • Zioła na skórę, włosy i paznokcie

    Zdrowie kobiety

    • Ciąża i poród
    • Karmienie piersią
    • Dieta w ciąży
    • Cukrzyca ciążowa

    Uroda

    • Skóra
    • Trądzik
    • Wlosy
  • Psychologia

    Psychologia

    • Rozwój osobisty
    • Motywacja
    • Uzależnienia
    • Zdrowie psychiczne
    • Psychodietetyka
    Wszystkie

    Zdrowie Psychiczne

    • Depresja
    • Zaburzenia psychiczne
    • Stres

    Psychodietetyka

    • Zaburzenia odżywiania
    • Anoreksja
    • Bulimia
  • Sport

    Budowa mieści i trening

    • Trening
    • Mięśnie
    • Płaski brzuch
    • Tkanka tłuszczowa

    Odżywania

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta dla sportowców
    • Suplementy dla sportowców
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żywności
    • Witaminy

    Produkty spożywcze

    (składniki odżywcze)

    • Drób
    • Nabiał
    • Produkty zbożowe
    • Ryby
    • Słodycze i przekąski
    • Warzywa, owoce, grzyby
    Wszystkie

    Witaminy

    • Witamina A
    • Witamina B12
    • Witamina B6
    • Witamina C
    • Witamina D
    • Witamina E
    • Witamina H
    • Witamina K
    Wszystkie

    Dodatki do żywności

    • E1xx (Barwniki)
    • E3xx (Przeciwutleniacze, Regulatory Kwasowości)
    • E6xx (Wzmacniacze Smaku)
    • E1xxx (Stabilizatory, Konserwanty, Zagęstniki I Inne)
    • E4xx (Emulgatory I Środki Zagęszczające)
    • E9xx (Środki Słodzące, Nabłyszczające I Inne)
    • E2xx (Konserwanty)
    • E5xx (Środki Pomocnicze)
    Wszystkie
  • Przepisy
Facebook
  • Diety od A do Z

    Diety odchudzające

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta śródziemnomorska
    • Dieta ketogeniczna
    • Dieta DASH
    • Dieta Atkinsa
    • Dieta oczyszczająca
    • Dieta low carb
    Wszystkie

    Diety lecznicze

    • Dieta bezglutenowa
    • Dieta dla cukrzyka
    • Diety na chory żołądek
    • Diety nerkowe
    • Diety na chorą wątrobę
    • Diety w chorobach jelit
    Wszystkie

    Diety spersonalizowane

    • Dieta wegańska
    • Dieta wegetariańska
    • Dieta dla sportowca
    • Dieta dla seniora
    • Dieta dla dzieci
    • Dieta w ciąży
    Wszystkie

    Sposoby na odchudzanie

    • Skuteczne odchudzanie
    • Psychodietetyka
    • Produkty wspomagające odchudzanie
    • Przepisy dietetyczne
    • Błędy w odchudzaniu
    • Suplementy na odchudzanie
    Wszystkie
  • Odżywianie

    Produkty spożywcze

    • Owoce
    • Warzywa
    • Produkty zbożowe
    • Oleje i tłuszcze
    • Mięso
    • Ryby i owoce morza
    • Nabiał
    Wszystkie

    Witaminy i suplementy

    • Suplementy diety
    • Suplementy dla sportowców
    • Suplementy na odchudzanie
    • Witaminy i minerały
    • Antyoksydanty
    • Probiotyki
    • Składniki odżywcze
    Wszystkie

    Porady żywieniowe

    • Zdrowa dieta
    • Skuteczne odchudzanie
    • Zdrowe przekąski
    • Superfoods
    • Przygotowywanie żywności
    • Przechowywanie żywności
    Wszystkie
  • Zdrowie

    Zdrowie

    • Zaburzenia odżywiania
    • Odporność i infekcje
    • Układ pokarmowy i trawienie
    • Nerki i układ moczowy
    • Układ nerwowy i mózg
    • Układ hormonalny
    • Serce i układ krążenia
    • Kości, stawy i mięśnie
    • Układ oddechowy
    • Choroby oczu
    • Zdrowie mężczyzny
    • Zdrowie dzieci
    Wszystkie

    Układ hormonalny

    • Tarczyca
    • Cukrzyca

    Układ trawienny

    • Refluks
    • Helicobacter pylori
    • Nietolerancja pokarmowa
    • Zespół jelita drażliwego
    • Zaparcia
    • Wątroba
    • Celiakia
    • Choroba Leśniowskiego-Crohna

    Medycyna naturalna

    • Zioła na odchudzanie
    • Zioła na odporność
    • Zioła na układ pokarmowy
    • Zioła na wątrobę
    • Zioła na serce i układ krążenia
    • Zioła na stres i sen
    • Zioła na kaszel i przeziębienie
    • Zioła na skórę, włosy i paznokcie

    Zdrowie kobiety

    • Ciąża i poród
    • Karmienie piersią
    • Dieta w ciąży
    • Cukrzyca ciążowa

    Uroda

    • Skóra
    • Trądzik
    • Wlosy
  • Psychologia

    Psychologia

    • Rozwój osobisty
    • Motywacja
    • Uzależnienia
    • Zdrowie psychiczne
    • Psychodietetyka
    Wszystkie

    Zdrowie Psychiczne

    • Depresja
    • Zaburzenia psychiczne
    • Stres

    Psychodietetyka

    • Zaburzenia odżywiania
    • Anoreksja
    • Bulimia
  • Sport

    Budowa mieści i trening

    • Trening
    • Mięśnie
    • Płaski brzuch
    • Tkanka tłuszczowa

    Odżywania

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta dla sportowców
    • Suplementy dla sportowców
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żywności
    • Witaminy

    Produkty spożywcze

    (składniki odżywcze)

    • Drób
    • Nabiał
    • Produkty zbożowe
    • Ryby
    • Słodycze i przekąski
    • Warzywa, owoce, grzyby
    Wszystkie

    Witaminy

    • Witamina A
    • Witamina B12
    • Witamina B6
    • Witamina C
    • Witamina D
    • Witamina E
    • Witamina H
    • Witamina K
    Wszystkie

    Dodatki do żywności

    • E1xx (Barwniki)
    • E3xx (Przeciwutleniacze, Regulatory Kwasowości)
    • E6xx (Wzmacniacze Smaku)
    • E1xxx (Stabilizatory, Konserwanty, Zagęstniki I Inne)
    • E4xx (Emulgatory I Środki Zagęszczające)
    • E9xx (Środki Słodzące, Nabłyszczające I Inne)
    • E2xx (Konserwanty)
    • E5xx (Środki Pomocnicze)
    Wszystkie
  • Przepisy
logo_bonavita_pl
Facebook
  1. Home
  2. Artykuły
  3. Otyłość a depresja – przyczyny współwystępowania

Otyłość a depresja – przyczyny współwystępowania

🕣 3 min czytania

Aktualizacja: 6 marca, 2025

Życie pod presją czasu, chroniczny stres, bezruch, czy wysoko przetworzona żywność naszpikowana chemicznymi dodatkami, to czynniki, które niekorzystnie wpływają na stan zdrowia społeczeństwa. Dietetycy i eksperci do spraw psychologii odżywiania wskazują na silny związek pomiędzy przyzwyczajeniami żywieniowymi a nastrojem. Już na przełomie XX i XXI wieku zauważono współwystępowanie dwóch chorób, które w znacznym stopniu wpłynęły na komfort życia ludzi – mowa o otyłości i depresji.

Istnieją liczne związki wskazujące na zależność pomiędzy zaburzeniami nastroju a zwiększoną masą ciała. Zarówno jedno, jak i drugie schorzenie prowadzi do wielu poważnych powikłań zdrowotnych. Ostatnie lata pokazują, że wzrosło występowanie ich obu. Poczucie osamotnienia i kulminacje stresowych sytuacji staramy się rozładować poprzez dostarczanie przyjemności w postaci słodyczy zjadanych np. podczas oglądania telewizji. Jednak w miarę upływu czasu i braku zmian nawyków żywieniowych, pojawia się frustracja, która zmienia się w odczucie beznadziejności. Wtedy to spada poczucie własnej wartości, a podjęcie każdej decyzji urasta do rangi olbrzymiego problemu. Zachowania te klasyfikowane są jako objawy depresji.  

SPIS TREŚCI

Toggle
  • Depresja i otyłość – przyczyny współwystępowania
  • Otyłość przyczyną zaburzeń nastroju
  • Depresja przyczyną otyłości
  • Leczenie – terapia

Depresja i otyłość – przyczyny współwystępowania

McElroy i wsp. dostrzegli, że przyrost masy ciała jest częstym powikłaniem terapii zaburzeń nastroju – w tym również depresji. Zależność ta występuje również w odwrotnej sytuacji – zaburzenia nastroju często występują u osób leczonych z powodu otyłości czy nadwagi. W obu przypadkach zwiększa się prawdopodobieństwo wystąpienia chorób somatycznych, takich jak: cukrzyca typu II, choroba wieńcowa czy udary.

Autorzy wskazali na jeden z czynników mających istotny wpływ na współwystępowanie nadwagi i otyłości. Są nim leki przeciwdepresyjne, których skutkiem ubocznym stosowania jest zwiększenie masy ciała.

Otyłość przyczyną zaburzeń nastroju

Otyłość została zakwalifikowana przez WHO jako choroba, która powoduje nie tylko przyrost masy ciała, ale również niesie ze sobą poważne konsekwencje dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Pojawiają się problemy z niską wytrzymałością fizyczną, dusznością, chorobami serca, zwiększa się ryzyko zachorowania na nowotwory oraz pojawiają się zaburzenia hormonalne. Z kolei w sferze psychicznej, nadmierna masa ciała wpływa na zmiany w postrzeganiu siebie, przeżywania emocji oraz na relacje z ludźmi. Nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w wybranych partiach ciała jest powodem licznych kompleksów. Kiedy obraz siebie zostanie zniekształcony przez nadprogramowe kilogramy osobę otyłą charakteryzuje zaniżona samoocena, spada u niej poczucie własnej skuteczności, a jedzenie zaczyna traktować jako sposób na radzenie sobie ze stresem. Problem z nadwagą powoduje również negatywne oceny ze strony otoczenia. Pod adresem osób otyłych kierowane są niepochlebne uwagi, które tylko pogłębiają problemy psychiczne oraz powodują wycofanie się z życia towarzyskiego.

McElroy i wsp. do 2003 roku przeprowadzili szereg badań dotyczących występowania otyłości lub zaburzeń do niej prowadzących, jak: nadwaga czy otyłość brzuszna u osób z zaburzeniami nastroju. W pierwszym z nich analizie poddanych zostało 1029 par bliźniaczek. Analiza wskazała, że w obrębie depresji występującej u kobiet, które objęte zostały badaniem, można wskazać na trzy zespoły objawów – łagodną depresję typową, depresję atypową oraz ciężką  depresje typową. Zespoły depresyjne, które były opisywane w przeglądzie różniły się pod względem częstości współwystępowania z otyłością. Największy odsetek kobiet otyłych (28,9% o BMI .28,6) został stwierdzony w grupie depresji atypowej. Z kolei w łagodnej depresji typowej wynosił 6,0%, a w ciężkiej depresji typowej  3,1%. [1,2]

Depresja przyczyną otyłości

Klasyczne objawy depresji obejmują zwykle apatię, pasywność, zobojętnienie, bezsilność czy niechęć do jedzenia. Wyodrębniono jednak podtyp depresji – wspomnianą wcześniej depresję atypową, której towarzyszy zwiększony apetyt, w szczególności na węglowodany proste. Wprowadzenie do codziennego jadłospisu produktów wysokokalorycznych powoduje tycie. W atypowej depresji występuje również senność, szybkie odczuwanie zmęczenia, a nastrój jest zwykle umiarkowanie obniżony.

Wyniki badań, w których skupiono się na odwrotnej sytuacji – czyli występowanie zaburzeń nastroju u osób otyłych, wskazują na związek pomiędzy płcią i wiekiem. Badania przeprowadzone przez Carpentera i wsp.[3], które pochodziły od grupy 40 086 otyłych w wieku poniżej osiemnastu lat lub równym wykazały, że kobiety o pokaźnej masie ciała częściej niż kobiety o prawidłowej masie ciała doświadczyły epizodu MDD, czyli dużego zaburzenia depresyjnego w przeciągu roku poprzedzającego badanie. Przy czym otyłość u mężczyzn wiązała się z rzadszym występowaniem zaburzeń depresyjnych.

Leczenie – terapia

Oddziaływanie psychoterapeutyczne stanowi podstawę leczenia zaburzeń depresyjnych. Terapia ma na celu poprawę samooceny, wypracowanie strategii radzenia sobie ze stresem, poprawę relacji z ludźmi oraz odzyskanie szacunku do siebie samego. Nie bez znaczenia pozostaje również w kompleksowych programach leczenia otyłości, gdzie pozwala odkryć przyczyny nadmiernej masy ciała, ale także zapewni potrzebne wsparcie w pracy nad zmianą.

Zarówno otyłość, jak i depresja to poważne schorzenia, które wzajemnie mogą na siebie oddziaływać. Objawy zaburzeń nastroju mogą być spowodowane osobowościowymi uwarunkowaniami osoby otyłej oraz wpływem otoczenia. Z kolei u osób otyłych obserwuje się chęć odłączenia od życia towarzyskiego. Kompleksowa terapia lecznicza powinna skupiać się nad wszystkimi problemami osoby otyłej przez co zwiększa szanse na poprawę jakości życia.

Literatura:

  1. McElroy S.L., Kotwa R., Malhotra S. i wsp.: Are Mood Disorders and Obesity Related? A Review for the Mental Health Professional. J. Clin. Psychiat. 2004; 65: 634–651.
  2. Kendler K.S., Eaves L.J., Walters E.E. i wsp.: The identification and validation of distinct depressive syndromes in a population-based sample of female twins. Arch. Gen. Psychiat. 1996; 53: 391–399.
  3. Carpenter K.M., Hasin D.S., Allison D.B. i wsp.: Relationships between obesity and DSM-IV major depressive disorders, suicide ideation, and suicide attempts: results from a general population study. Am. J. Public Health 2000; 90: 251–257.
  4. M.Olszanecka-Glinianowicz, Katedra Patofizjologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach: Depresja- przyczyna czy skutek otyłości? Praca poglądowa: IBSN:1734-3321

Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Oceń artykuł
Autor artykułu:
Iwona Jędrzejczyk
Iwona Jędrzejczyk , Dyplomowany dietetyk i psychodietetyk.
Udostępnij na FB
Wyślij na e-mail
Dodaj do ulubionych

Psychologiczny portret osoby otyłej

Nadmiar kilogramów często nie jest jedynym problemem osoby otyłej. Poznajcie portret psychologiczny osoby, który pozwoli lepiej zrozumieć jej problemy. Czytaj dalej...

“Chcę być otyła” – otyłość…

Otyłość może być wynikiem nie tylko nieprawidłowej diety, ale także efektem dramatycznych przeżyć w dzieciństwie. Poznaj ludzi, którym dobrze ze swoją wagą. Czytaj dalej...

Otyłość i lęk – w…

Osobom otyłym często towarzyszy lęk, który przyczynia się do pogłębienia problemów z utrzymaniem prawidłowej wagi. To on sprawia, że sięgamy po niezdrowe przekąski i przerywamy diety redukcyjne. Czytaj dalej...

Inne artykuły z tej kategorii

Chałwa i bita śmietana – słodki hit na dziecięce przyjęcie
Wars kontra domowy prowiant – co wybrać na podróż koleją?
kawa rzemieślnicza
Palarnia kawy rzemieślniczej – klucz do idealnej filiżanki
Jak zrobić domową pizzę jak z włoskiej restauracji?
Dieta Low FODMAP IBS i SIBO
Dieta Low FODMAP pod lupą. Co trzeba o niej wiedzieć?
Dieta niemowlaka – co warto dodać, by wspierać jego rozwój i odporność?
Zrównoważone odżywianie w praktyce – co powinno znaleźć się na talerzu? (Artykuł sponsorowany)
Catering dietetyczny w Łodzi – dlaczego warto spróbować?
Czy naprawdę ich potrzebujesz? Fakty i mity o suplementach
Uzależnienia behawioralne – jak rozpoznać problem i gdzie szukać wsparcia?

Popularne tematy

owoce warzywa Zdrowie dzieci trening
Formularz kontaktowy


    Czy wiesz, że..

    7 faktów, które powinieneś wiedzieć o Matchy
    żywność ekologiczna wady i zalety
    Ekologiczna żywność i kosmetyki. Wady i zalety produktów ekologicznych
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa na włosy
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa – naturalna pielęgnacja włosów
    Sok z brzozy – naturalna aspiryna i izotonik!
    Szybka kawa z saszetki – sprawdź co pijesz!
    Inspiracje współczesnej dietetyki żywieniem człowieka pierwotnego
    Zespół Menkesa – objawy, przyczyny, leczenie i dieta

    Artykuły >Psychodietetyka

    depresja
    benzodiazepiny działanie skutki uboczne

    Czym są benzodiazepiny i jak działają na organizm?

    niacyna działanie dawkowanie skutki uboczne
    22

    Niacyna – właściwości, dawkowanie, skutki uboczne. Niacyna na depresję

    kava kava wlasciwosci, działanie lek czy narkotyk
    22
    Suplementy diety

    Kava Kava – działanie, gdzie kupić, opinie

    tarczyca bajskalska właściwości zastosowanie cena

    Tarczyca Bajkalska – właściwości, zastosowanie, cena, jak stosować

    graviola właściwości cena tabletki

    Graviola – właściwości, tabletki, sok z gravioli, cena, opinie

    berberys berberyna właściwości zastosowanie
    2

    Berberyna – źródła, działanie, suplementacja