Nasiona Chia

Szałwia hiszpańska to roślina jednoroczna, w warunkach naturalnych występująca na terenie Ameryki Środkowej, od wybrzeży zachodniego Meksyku aż do północnej Gwatemali. Znana od stuleci, była ważnym elementem diety Azteków i Majów. Dawniej wykorzystywano ją nie tylko w celach spożywczych, ale także do produkcji medykamentów, a nawet barwników. Chia (bo pod taką nazwą częściej występuje), to roślina z rodzaju jasnowatych. Krzaki dorastają do jednego metra wysokości i wytwarzają niewielkie kwiaty. To właśnie w nich znajduje się bogactwo szałwii hiszpańskiej – brązowe nasiona w owalnym kształcie i rozmiarze od 1,5 do 2,5 milimetra.

Nasiona Chia – właściwości

Szałwia hiszpańska to roślina o wielkim potencjale żywieniowym, który na skutek niewiedzy mieszkańców krajów, gdzie występuje naturalnie, nie jest do końca wykorzystywany. Jej nasiona posiadają nawet 35% tłuszczów, z przewagą wielonienasyconych. Szałwia hiszpańska wyróżnia się bardzo wysoką zawartością kwasu α-linolenowego (należącego do grupy kwasów tłuszczowych omega-3). Jego dobroczynne działania koncentrują się wokół obniżenia stężenia frakcji LDL cholesterolu we krwi, tym samym wpływając na zmniejszenie ryzyka wystąpienia zawału serca i miażdżycy. Co istotne, tego typu kwasy muszą być organizmowi dostarczane wraz z pożywieniem. Dzięki współwystępowaniu związków przeciwutleniających (kwas p-kumarowy, kwas galusowy), tłuszcz chroniony jest przed postępującym procesem jełczenia.

Nasiona Chia to dobre źródło wartościowego białka. Jego zawartość procentowa uzależniona jest od wielu czynników, na przykład konkretnego ekosystemu uprawy. Istotne jest, by ziarna pochodziły ze sprawdzonego źródła.

Naturalnie wysoka zawartość włókna pokarmowego, wpływa na dobry przebieg metabolizmu w organizmie ludzkim, wspomagając perystaltykę i oczyszczanie jelit z zalegających w nim toksyn. Błonnik zapobiega nadmiernemu wchłanianiu lipidów w układzie pokarmowym.

Jako składniki bioaktywne, obecne w nasionach Chia, wymienić można tokoferole i sterole. Te pierwsze to grupa związków powszechnie znanych jako witamina E. Ma ona właściwości przeciwutleniające. W dorosłym wieku jej niedobory powodują pojawienie się zmian w układzie neurologicznym z objawami degeneracji neuronów w mózgu. Sterole to związki wykorzystywane w profilaktyce antymiażdżycowej, regulujące proces obiegu cholesterolu we krwi.

Nasiona Chia – zastosowanie

Warto wiedzieć, że pozyskanie tłuszczu z nasion szałwii hiszpańskiej odbywa się przede wszystkim w procesie tłoczenia na zimno. By zapobiec utlenianiu się otrzymanego płynu, przechowuje się go w niskiej temperaturze około 4 stopni Celsjusza, bez dostępu światła. Olejek szałwiowy posiada wyższą zawartość kwasów tłuszczowych, niż inne, powszechnie uznawane za zdrowe oleje, na przykład lniany czy z pestek dyni.

W krajach hiszpańskojęzycznych popularnością cieszy się napój energetyczny fresca, robiony także z nasion Chia, które najpierw zostają namoczone.

Nasiona szałwii hiszpańskiej są wolne od glutenu, dlatego wykorzystywane mogą być w celu urozmaicenia diety osób nietolerujących tego składnika. Ziarna spożywa się jako dodatek do jogurtów, sosów, sałatek, zarówno w formie wytrawnej, jak i deserowej. Coraz większa popularność tej rośliny przekłada się na jej dostępność w polskich sklepach.