Kobieta i hormony – najważniejsze hormony w organizmie kobiety

16 18 20

Organizm kobiety w porównaniu do organizmu mężczyzny jest mocniej uwarunkowany działaniem hormonów. To od ich odpowiedniego poziomu oraz właściwej równowagi zależy zdrowie oraz prawidłowe funkcjonowanie wszystkich układów. Warto znać ich działanie oraz narządy, które kontrolują ich wytwarzanie.

W organizmie kobiety nieustannie toczy się bój o prawidłową równowagę hormonalną dopasowaną głównie do cyklu menstruacyjnego. Najważniejszym celem funkcjonowania jest nie tylko utrzymanie zdrowia i obrona przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, ale przede wszystkim przygotowanie każdej najmniejszej nawet komórki na utworzenie nowego życia czyli zapłodnienie. Zależnie od fazy cyklu kobiece nastroje, zachowania, zapotrzebowania czy możliwości zmieniają się, dopasowując się do prawidłowego zaangażowania ciała w znalezienie potencjalnego partnera i przedłużenie gatunku. Tak mniej więcej wygląda to z ewolucyjnego punktu widzenia. W procesie tym bierze udział ogromna liczba hormonów, nie tylko tych wytwarzanych przez jajniki czy łożysko, ale również inne narządy, podtrzymujące funkcjonowanie całego cyklu.

Oś podwzgórze – przysadka – jajniki

Najważniejszą drogą, na której stoją narządy odpowiedzialne za kontrolę kobiecego cyklu hormonalnego, jest oś: podwzgórze przysadka jajniki. Aktywność przysadki mózgowej (PS) pobudzana jest przez działanie hormonu gonadoliberyny uwalnianego przez podwzgórze, która stymuluję PS do produkcji innych ważnych hormonów, takich jak LH (hormon luteinizujący) oraz FSH (hormon folikulotropowy) współdziałających ze sobą w prowadzeniu procesu produkcji, dojrzewania oraz uwalniania pęcherzyków Graffa, a także owulacji. Ostatnim etapem na drodze prawidłowego funkcjonowania osi jest pobudzanie przez FSH i LH produkcji estrogenów i progesteronu w jajnikach, które kontrolują cały cykl menstruacyjny i dbają o jego odpowiedni przebieg. Estrogeny to hormony mające wpływ nie tylko na przebieg cyklu, ale utrzymujące wiele innych procesów w organizmie kobiety. Produkowane są one również w tkance tłuszczowej, przez co tak ważny jest prawidłowy jej poziom u zdrowych Pań.

WażneNie tylko jednak hormony kontrolujące cykl mają znaczenie, są również inne, które wpływają na komfort życia, codzienne funkcjonowanie czy zachowanie zdrowia. Są nimi m.in. wazopresyna, TSH (hormon tarczycy), kalcytonina, oksytocyna, prolaktyna oraz parathormon, kortyzol i testosteron.

Najważniejsze kobiece hormony

Najważniejszymi kobiecymi hormonami podzielonymi ze względu na narządy je wytwarzające są:

  1. Przysadka mózgowa:
  • TSH sprawia nadzór nad metabolizmem poprzez kontrolę uwalniania T3 i T4 oraz ich konwersję;
  • LH kontroluje proces dojrzewania pęcherzyków w jajnikach;
  • FSH kontroluje oraz stymuluje dojrzewanie pęcherzyków Graffa w jajnikach oraz owulację;
  • wazopresyna odpowiada za prawidłową gospodarkę płynów w organizmie;
  • prolaktyna kontroluje wraz z innymi hormonami cykl menstruacyjny, a także procesy laktacji;
  • oksytocyna relaksuje i odpręża, a przede wszystkim pobudza skurcze porodowe ułatwiając przyjście dziecka na świat.
  1. Jajniki:
  • estrogeny umożliwiają przede wszystkim zapłodnienie oraz rozwój żeńskich cech płciowych, lecz także odpowiedzialne są m.in: za stan kości, skóry oraz jej wytworów, nastrój, samopoczucie, libido oraz metabolizm tłuszczów;
  • progesteron odpowiada za prawidłowy rozwój cech płciowych, popęd płciowy oraz kontrolę innych hormonów.
  1.  Tarczyca i przytarczyce
  • T3 i T4 regulują metabolizm oraz procesy energetyczne w komórkach. FT 4 przechodzi konwersję w wielu tkankach obwodowych i narządach do aktywnej postaci FT 3, która dopiero wtedy rozpoczyna swoje działanie metaboliczne;
  • parathormon bardzo ważny hormon w organizmie kobiety, kontrolujący procesy przetwarzania witaminy D3 oraz gospodarkę wapniowo-fosforanową, dzięki czemu pozwala zapobiegać osteoporozie i jej poważnym skutkom.
  1. Nadnercza:
  • kortyzol hormon kontrolujący gospodarkę tłuszczową, metabolizm, wytwarzanie przeciwciał oraz przebieg reakcji stresowych. Jego wahania mogą zaburzać produkcję i poziom innych hormonów kobiecych.

Hormony przedstawione przeze mnie należą do tych najważniejszych, które mają wpływ na regulację kobiecego cyklu menstruacyjnego oraz działanie całego organizmu. Jest to wprowadzenie do podstawowej wiedzy na temat organizmu kobiety oraz wstępny obraz współpracy poszczególnych narządów w utrzymywaniu prawidłowego cyklu menstruacyjnego.

W kolejnej części przedstawię jak objawiać się mogą ich zaburzenia, jak doszukiwać się przyczyn i przeprowadzić samodzielną wstępną diagnostykę.

Literatura:

– Mędraś M. Endokrynologia Wysiłku fizycznego Sportowców z zarysem endokrynologii ogólnej, MedPharm Polska, 2010

 

Kup dietę online – od dietetyka
Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Kobieta i hormony – najważniejsze hormony w organizmie kobiety - 3.9/5. Oddano 15 głosy.
Autor artykułu:
, Dietetyk i instruktor kulturystyki. Interesuje się ziołolecznictwem i promocją zdrowia