Olej z wiesiołka – na trądzik, na płodność, skutki uboczne. Czy olej z wiesiołka reguluje hormony?

Aktualizacja: 7 maja, 2024

Olej z wiesiołka stosowany jest wielu przypadkach – poczynając od chorób skóry a kończąc na chronicznym zmęczeniu. Niewątpliwie skład oleju pozwala przypuszczać, że może mieć korzystne właściwości. Nie wszystkie jednak tradycyjne zastosowania wykazują skuteczność w badaniach.

Wiesiołek

Wiesiołek (Evening primrose ) to roślina pochodząca z Ameryki Północnej, którą możemy odnaleźć również na terenach Azji czy Europy. Znany jest przede wszystkim z oleju (EPO), wytłaczanego z nasion. Jednak nie tylko nasiona są jego zaletą. Cała roślina jest jadalna – kwiaty można dodawać do sałatek, liście zjadać jako zieleninę, a korzenie przygotowywać podobnie do ziemniaków. Warto podkreślić, że choć w większości krajów EPO będący zwykłym suplement diety np. w Zjednoczonym Królestwie, traktowany jest jako jeden z środków łagodzących bóle piersi (mastalgia), pomimo że badania w tym kontekście są sprzeczne. Olej z wiesiołka to przede wszystkim źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych – jak kwasy gamma-linolenowy i linolowy. Kwas gamma-linolenowy odgrywa ważną rolę w utrzymaniu prawidłowego stanu błon komórkowych czy regulacji stężenia cholesterolu.

Olej z wiesiołka na trądzik

Olej z wiesiołka polecany jest w leczeniu problemów skórnych. Kwas gamma-linolenowy wspomaga barierę lipidową skóry i zapobiega np. jej odwodnieniu. Posiada także właściwości redukujące produkcję sebum (nadprodukcja sebum leży u podstaw patogenezy trądziku młodzieńczego) i jednocześnie nawilża skórę. Olej z wiesiołka można stosować zarówno zewnętrznie (w formie surowego oleju lub kremów czy balsamów, w których skład wchodzi), jak i wewnętrznie. Dzięki wysokiej zawartości kwasów tłuszczowych nienasyconych może wspomóc łagodzenie stanów zapalnych. W leczeniu trudnych przypadków trądziku stosuje się pochodną witaminy A – izotretynoinę. Choć związek ten jest skuteczny, wywołuje szereg skutków ubocznych, w tym zapalenie czerwieni wargowej. W jednym z pilotażowych badań u grupy osób stosujących izotretynoinę jednocześnie z przyjmowaniem 3 razy dziennie 450 mg EPO udało się tego uniknąć. Również nawilżenie skóry zostało zachowane na wyższym poziomie dzięki olejowi z wiesiołka.

Olej z wiesiołka na płodność

Jak wspomniano wcześniej olej z wiesiołka zawiera przede wszystkim nienasycone kwasy tłuszczowe – gamma-linolenowy oraz linolowy. Nie udowodniono bezpośredniego wpływu samego oleju z wiesiołka na płodność u ludzi, jednak w badaniu na szczurach wykazano, że u samców suplementacja EPO podniosła stężenie testosteronu i miała korzystny wpływ na potencję. Z kolei w badaniach na komórkach macicy dowiedziono wpływ kwasu gamma-linolenowego na produkcję prostaglandyn, które także mogą odgrywać rolę w procesie zapłodnienia i utrzymania ciąży. Kwestia ta wymaga jednak dalszych badań.

Czy olej z wiesiołka reguluje hormony?

Wczytując się w treści rozproszone po Internecie można nabrać przekonania, że olej z wiesiołka ma niebagatelny wpływ na żeńskie hormony. Pisze się o zastosowaniu w łagodzeniu PMS (premenstrual syndrome), jak również w okresie menopauzy. Niestety nie ma wystarczająco przekonujących badań potwierdzających skuteczność oleju w tym wypadku. Niepotwierdzona pozostaje więc teoria, że olej z wiesiołka wpływając na stężenie prostaglandyny E1 łagodzi np. PMS. Potwierdził się jedynie wpływ EPO na redukowanie napadów gorąca u kobiet w okresie menopauzy. Uczestniczki badania zażywały kapsułki zawierające 500 mg EPO dwa razy dziennie.

Olej z wiesiołka – skutki uboczne

Olej z wiesiołka póki co uważa się za bezpieczny, a przynajmniej nie udowodniono jego toksyczności. Skutki uboczne stosowania oleju z wiesiołka odnotowywano w niektórych przypadkach – należały do nich bóle głowy, nudności, biegunki. Nie ma też danych dotyczących interakcji EPO z lekami. Przypuszcza się, że mogą negatywnie oddziaływać z lekami przeciwzapalnymi, kortykosteroidami, beta-blokerami, lekami przeciwpsychotycznymi, lekami przeciwpadaczkowymi.

Nie najlepszą, lecz prawdziwą,  konkluzją jest to, że olej z wiesiołka nie ma udowodnionej skuteczności we wspomaganiu leczenia żadnej jednostki chorobowej. Nie oznacza to, że nie warto próbować stosować go na własnej skórze. Brak dostatecznej liczby dowodów nie przekreśla drzemiącego potencjału rośliny, który być może zostanie kiedyś dostatecznie udokumentowany. Poza tym olej z wiesiołka bez wątpienia można traktować jako źródło niezbędnych kwasów tłuszczowych, które mają udowodniony korzystny wpływ na zdrowie.