Zespół Conna (hiperaldosteronizm) – objawy, leczenie

Aktualizacja: 23 sierpnia, 2018

Zespół Conna jest schorzeniem, które wiele osób bagatelizuje. Cierpisz na przewlekłe, oporne w leczeniu nadciśnienie? W ostatnich badaniach krwi wykazano u Ciebie niskie stężenie potasu? Często oddajesz mocz? Czujesz, że Twoje mięśnie stają się słabsze mimo, że starasz się żywić prawidłowo? Skonsultuj swoje spostrzeżenia z lekarzem prowadzącym, bo być może chorujesz na zespół Conna. W dzisiejszym artykule postaramy się wyjaśnić, czym spowodowane jest to schorzenie, jakie są najczęstsze objawy i czy istnieją skuteczne sposoby leczenia. Zapraszamy do lektury!

Zespół Conna

Zespół Conna zwany także hiperaldosteronizmem stanowi jednostkę chorobową, powodowaną  nadmiernym wydzielaniem hormonu – aldosteronu przez nadnercza. Gruczoł ten zlokalizowany jest na górnych biegunach obu nerek [1]. Wysokie stężenie hormonu może być podyktowane występowaniem niezłośliwego guza zlokalizowany na korze nadnerczy lub nadmiernym rozrostem samego gruczołu (ponad połowa przypadków) [2].

Zespół Conna – objawy

Aldosteron, jako jeden z głównych hormonów regulujących gospodarkę wodno-mineralną ustroju ma za zadanie kontrolować stężenie sodu poprzez jego ponowne wchłanianie w kanalikach nerek oraz potasu – zwiększając jego usuwanie wraz z moczem [3]. Nadmierna aktywność hormonu doprowadza do zaburzenia wspomnianej gospodarki. Powstała w następstwie hipokaliemia (stężenie potasu poniżej przewidywanych norm) jest przyczyną głównych objawów klinicznych zespołu Conna takich jak [4][5]:

• odczuwalne osłabienie siły mięśniowej oraz ich kurcze,
• poliuria (wzmożone oddawanie moczu),
• zaburzenia rytmu serca,
• wzmożone pragnienie,
• oporne na leczenie lekami hipotensyjnymi nadciśnienie tętnicze.

Zespół Conna – leczenie

Właściwie dobrany sposób terapii jest ściśle powiązany z podłożem choroby. U pacjentów z wykrytym gruczolakiem wskazana jest zwykle adrenalektomia – chirurgiczne usunięcie jednego lub obu gruczołów nadnerczy [2]. Z uwagi na postęp technologiczny i znacznie krótszy okres rekonwalescencji pacjenta, w obecnych czasach operacja ta przebiega przy użyciu techniki laparoskopowej [6]. W przypadku obustronnego przerostu nadnerczy terapia obejmuje leczenie zachowawcze [7]. Farmakoterapia obejmuje najczęściej leki z grupy blokerów receptora aldosteronowego (diuretyki oszczędzające potas) takie jak spironolakton czy eplerenon. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne rekomenduje stosowanie antagonistów aldosteronu u pacjentów z umiarkowaną i ciężką niewydolnością serca zaś według zaleceń zawartych w UpToDate z 2012 roku leki blokujące działanie aldosteronu należy stosować tylko u tych pacjentów, u których stężenie potasu jest < 5,0 mEq/l, a GRF > 30 ml/min/1,73 m2 [8][9].

W typowym postępowaniu niefarmakologicznym pacjentów z zespołem Conna kluczowa będzie odpowiednia dieta. Podstawą zaleceń wspomagających terapię jest dieta niskosodowa (< 2300 mg/doba) oraz względnie wysokopotasowa (przynajmniej 4700 mg/doba). [10][11]. Niskie stężenie sodu w diecie można osiągnąć ograniczając dosalanie potraw,  unikając kupna gotowych mieszanek przypraw czy kupna wysokoprzetworzonej żywności [12]. O właściwe stężenie potasu można zadbać włączając do diety [13]:

• morele suszone – 1666 mg /100g
• awokado – 600 mg/100g
• banany – 395 mg/100g
• ziemniaki – 357 mg/100g
• kiwi – 290 mg/100g
• pomidory – 282 mg/100g