Dieta przy zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa (ZZSK)

Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024

Wszelkie choroby przewlekłe w znacznym stopniu obniżają jakość życia. Tak samo jest w przypadku ZSSK – w chorobie, której towarzyszy ból i niejednokrotnie kalectwo. Miejmy nadzieję, że kwasy omega-3 , a zatem także właściwa kompozycja codziennej diety, będą miały korzystny wpływ na proces zapalny, który jest bezpośrednią przyczyną choroby. Dlaczego nie przekonać się o tym na własnej skórze?

Zesztywniające zapalenie kręgosłupa

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) to przewlekła choroba o podłożu zapalnym, której istotą jest występowanie zesztywnienia stawów – nie tylko kręgosłupa i stawu krzyżowo-biodrowego, ale także innych, np. stawu kolanowego. Pierwsze symptomy choroby występują najczęściej około 20 roku życia. Postępująca choroba prowadzi do  ograniczenia ruchomości na skutek nieodwracalnych zmian w obrębie kręgosłupa – kostnienia stawów międzykręgowych. Pojawiać mogą się problemy z poruszaniem, niemożność poruszania szyją, pochylenia się, dotknięcia palcami podłoża. Piętnem jakie odciska na życiu codziennym choroba jest ból, dla którego charakterystyczne jest epizodyczne występowanie – głównie w nocy i nad ranem, nieustępujący po odpoczynku. Na samym początku dotyka zazwyczaj części lędźwiowej kręgosłupa, następnie zajmuje też odcinki piersiowy i szyjny. Dokładne przyczyny występowania choroby nie zostały poznane, ale pewną rolę odgrywają czynniki genetyczne, a także nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu immunologicznego.

Zesztywniające zapalenie kręgosłupa a dieta

Nie zostały opracowane wytyczne postępowania dietetycznego w leczeniu ZZSK. Podkreśla się jednak znaczenie racjonalnego odżywiania i dbałości o prawidłową masę ciała. Tym bardziej istotne jest regularne spożywanie posiłków o właściwej wartości kalorycznej oraz włączenie do każdego z nich porcji warzyw. Szczególną uwagę w ostatnim czasie przykłada się do przeciwzapalnego działania kwasów tłuszczowych omega-3. Ich zwiększone spożycie zaleca się m.in. w reumatoidalnym zapaleniu stawów. Pojawiają się przypuszczenia, że zwiększenie spożycia tych kwasów wraz z dietą lub w postaci suplementów może pomóc załagodzić objawy. Nie tylko ilość kwasów omega-3 ma znaczenie. Ważniejszy od samego ich stężenia jest stosunek kwasów omega-3 do omega-6. Kwasy tłuszczowe omega-6 wykazują działanie prozapalne stanowiąc substrat do powstania niektórych czynników biorących udział w reakcjach zapalnych. Kwasy EPA i DHA (z grupy omega-3) mają w komórkach zdolność zastępowania nasyconych kwasów tłuszczowych i tych z rodziny omega-6, co powoduje zmniejszenie nasilenia zapalenia. W obecnych normach żywienia dla populacji polskiej nie ustalono rekomendowanej proporcji kwasów omega-6 do omega-3, jednak niektórzy autorzy proponują, aby wynosiła ona około 5:1 (o.6:o.3). Warto więc zwiększyć spożycie produktów będących ich źródłem.

Zaleca się wszystkim spożywanie co najmniej 3 porcji ryb tygodniowo. Warto docenić także bogactwo olejów roślinnych, w tym oleju lnianego i rzepakowego, charakteryzujących się korzystnym stosunkiem nienasyconych kwasów tłuszczowych. Taka zmiana będzie korzystna dla każdego, ale szczególnie dla wszystkich cierpiących na choroby zapalne.