Tasiemiec – objawy, dieta. Jak można się zarazić i jak się pozbyć tasiemca?

Diety tasiemcowe były promowane jako rodzaj diety cud pozwalającej na utratę zbędnych kilogramów bez najmniejszego wysiłku. Aby ocenić ich bezpieczeństwo i skuteczność należy przeanalizować cykl rozwojowy tasiemca oraz jego wpływ na organizm żywiciela.

 

Tasiemiec

Tasiemce to gromada pasożytów. Oprócz tasiemców uzbrojonego i nieuzbrojonego należą do niej także bruzdogłowiec szeroki, tasiemiec kręćkowy, tasiemiec bąblowcowy, tasiemiec psi i karłowaty.

Tasiemiec nieuzbrojony

Tasiemiec nieuzbrojony w swej ostatecznej postaci składa się z poszczególnych części:

• główki (skoleksu – przednia część ciała) wyposażonego w 4 przyssawki,
• ryjka – pozbawionego haczyków,
• strobili (ciało/taśma składająca się z 1 do 2 tysięcy członków). Strobila połączona jest ze skoleksem za pomocą szyjki.

Tasiemce w aspekcie rozrodczym są samowystarczalne – posiadają zarówno męski, jak i żeński aparat rozrodczy.

Tasiemiec nieuzbrojony bytuje w jelicie cienkim człowieka. Jest to ostatni, docelowy przystanek na drodze jego życia. W tym miejscu osiąga dojrzałość. Nie od razu jednak trafia do ludzkiego organizmu. Żywicielem pośrednim tasiemca nieuzbrojonego jest bydło domowe. Tasiemiec nieuzbrojony w ludzkim jelicie rośnie w bardzo szybkim tempie – około 7 cm na dobę, produkując przy tym ogromną liczbę jaj. Od momentu wniknięcia do wnętrza ciała człowieka do osiągnięcia dojrzałości płciowej mija około 3 miesięcy. Kiedy tasiemiec osiągnie długość 6–7 metrów, dochodzi do odrywania członów, które wydalane są wraz z kałem żywiciela. Każdy człon może zawierać nawet 175 tysięcy jaj.

Tasiemiec uzbrojony

Tasiemiec uzbrojony osiąga długość od 3 do 4 metrów. Podobnie jak tasiemiec nieuzbrojony składa się ze skoleksu, szyjki i strobili. W odróżnieniu jednak od pierwszego, na skoleksie oprócz przyssawek występuje także podwójny wieniec haczyków. Także i w tym przypadku człony tasiemca zawierające jaja z onkosferami w środku (jedna z pierwszych faz rozwojowych tasiemca) wydalane są z organizmu żywiciela (człowieka) na zewnątrz. Zarodki tasiemca mogą zostać połknięte przez świnię, która jest żywicielem pośrednim. Tam wnikają do naczyń krwionośnych przewodu pokarmowego i wraz z krwią dostają się w różne części organizmu – do mięśni, mózgu, gałki ocznej. Na miejscu larwy przekształcają się w wągry chronione otoczą. Człowiek zaraża się poprzez zjedzenie surowego lub niedogotowanego zakażonego mięsa wieprzowego. Wągier dostaje się do ludzkiego jelita, gdzie pęka otoczka, a na zewnątrz wydostaje się skoleks, przytwierdzając się mocno do ściany – pączkując wytwarza kolejne człony strobili.

Jak można zarazić się tasiemcem?

Tasiemcem nieuzbrojonym zarazić się można poprzez zjedzenie zakażonego mięsa wołowego nie poddanego właściwej obróbce termicznej (np. zajadając się tatarem wołowym z mięsa o niepewnym pochodzeniu). W organizmie chorej krowy, głównie w mięśniach, bytują wągry które stanowią źródło problemu. Analogicznie, jak wspomniano wyżej, przedstawia się sytuacja z tasiemcem uzbrojonym – zarażamy się również poprzez zjedzenie mięsa zawierającego wągry. W przypadku jednak tasiemca uzbrojonego istnieje ryzyko cysticerkozy, tj. zarażenia się tasiemcem w stadium larwalnym – nie bezpośrednio poprzez spożycie mięsa z wągrami, lecz poprzez spożycie tasiemca we wcześniejszym stadium rozwoju. Do takiej sytuacji może dojść wtedy, kiedy przeniesiemy wydalane przez zakażonego człowieka jaja pasożyta do jamy ustnej (zarażamy się od żywiciela ostatecznego, nie od żywiciela pośredniego). Powodowane jest to najczęściej brakiem dbałości o higienę osobistą – jedzenie brudnymi rękoma. Tak samo jak u zwierząt dochodzi wtedy do wniknięcia pasożyta przez naczynia krwionośne do różnych części ciała i formowanie się w nich wągrów. Cysticerkoza to stan zagrażający życiu. Objawy zależne są od lokalizacji wągrów – mogą to być utrata wzroku, epilepsja, porażenie nerwów czaszkowych, zaburzenia mowy.

Jak pozbyć się tasiemca?

Pierwszym krokiem jest odpowiednia diagnoza, której dokonuje się poprzez badanie kału pod kątem obecności jaj lub całych członów tasiemca. Obecność tasiemca przez lata może nie dawać żadnych objawów. Do najbardziej typowych należą osłabienie, anemia, bóle brzucha i rozdrażnienie. W leczeniu tasiemczycy stosuje się lek prazykwantel. Podaje się go jednorazowo w ilości 5–10 mg/kg masy ciała.

 

Dieta tasiemcowa

Popularna swego czasu dieta tasiemcowa polega na wprowadzeniu wraz z kapsułką do organizmu tasiemca. Celem całego zabiegu miała być utrata masy ciała wywołana zakażeniem. Jeżeli chodzi o samą skuteczność – spadek masy ciała, owszem może się pojawić, jednak wcale nie jest to zagwarantowane. Najczęściej bytowanie tasiemca w organizmie jest skąpoobjawowe i nie wiąże się ze spektakularną utratą tkanki tłuszczowej. Świadomie zarażając się tasiemcem niewątpliwie narażamy się na wszelkie objawy związane z chorobą – niedokrwistość, objawy od strony przewodu pokarmowego, takie jak mdłości czy biegunki, objawy ze strony układu nerwowego – drażliwość, depresja. Substancje wytwarzane przez tasiemce są toksyczne i często wywołują odczyn alergiczny. Największym jednak zagrożeniem związanym z korzystaniem z kapsułek z tasiemcem jest niemożność zweryfikowania w jakim stadium rozwojowym pasożyt znajduje się w danym momencie. Z pewnością lepszą sytuacją jest, jeśli mamy do czynienia z wągrem. Jeżeli natomiast będzie to postać pierwszej fazy larwalnej tasiemca uzbrojonego (jajo z onkosferą), tak nieodpowiedzialne działanie może skończyć się cysticerkozą stanowiącą poważne zagrożenie dla życia. Inną kwestią jest, czy rzeczywiście wągry tasiemca byłyby zdolne do przeżycia w kapsułce/tabletce i zachowania swojej inwazyjności? Trudno przewidzieć. Pamiętać należy, że każda próba sprzedaży podobnych specyfików jest nielegalna.

Wykryta i odpowiednio leczona tasiemczyca nie musi budzić lęku. Niestety nie ma innej metody pozbycia się pasożytów niż leczenie farmakologiczne (wbrew informacjom, na które możemy natknąć się w internecie). Na szczęście po uboju zwierzęta poddawane są obowiązkowemu badaniu weterynaryjnemu, w związku z czym ryzyko zakażenia wągrami tasiemca jest w obecnych czasach niewielkie (weterynarz dopuszczający do obrotu mięso z chorych zwierząt podlega odpowiedzialności karnej).