Sok z czarnego bzu. Lecznicze właściwości, zastosowanie oraz przeciwwskaznia

Aktualizacja: 28 marca, 2024

Czarny bez już od dawna uważany jest za roślinę leczniczą. Jego niezwykła rola w medycynie ludowej wykorzystywana była do celów terapeutycznych, a staropolscy medycy uważali, że jego kora może być wykorzystywana na dwa sposoby. Skrobana kora od góry do dołu potrafi przyczynić się do wymiotów, natomiast skrobana odwrotnie działa przeczyszczająco. Drzewa czarnego bzu uznawane były za wyjątkowe na co wskazywał fakt, że nie stosowano ich do palenia w piecu, a złamanie ich groziło nawet śmiercią.

Warto wiedzieć, że kwiaty czarnego bzu powinno się zbierać, kiedy są już w pełni rozwinięte, czyli w miesiącach od maja do lipca, natomiast owoce od września do października. Każde z nich najlepiej zbierać przy ładnej pogodzie, kiedy są suche, a zaraz po zerwaniu przetworzyć.

Sok z czarnego bzu – właściwości

Badania etnofarmakologów pokazały, że wyciąg z czarnego bzu ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Kwiaty bzu czarnego kryją w swoim składzie flawonoidy, kwasy fenolowe, trójterpeny i śluzy. Działają przeciwgorączkowo, napotnie i wspomagają odksztuszanie wydzieliny z oskrzeli. Wpływają na uszczelnienie ścian naczyń włosowatych prowadząc do poprawy ich elastyczności.

Sok  czarnego bzu znakomicie działa z herbatką z lipy czy malin. W jego owocach znajdziemy m.in. glikozydy antocyjanowe, pektyny, garbniki, kwasy owocowe, witaminy (szczególnie dużo C i prowitaminy A), sole mineralne (wapń, potas, sód i żelazo), wykazują właściwości moczopędne oraz napotne, lekko przeczyszczają i uśmierzają ból. Ze względu na przynależność do grupy tzw. środków czyszczących krew rekomendowane są jako lek odtruwający i usuwający z naszego organizmu niebezpieczne produkty przemiany materii oraz toksyny nazbierane w przebiegu chorób reumatycznych czy skórnych. Owoce również używamy w stanach zapalnych żołądka czy jelit oraz w nerwobólach i rwie kulszowej. Zawierają znaczne ilości przeciwutleniaczy – antocyjanów,  zwalczających wolne rodniki.

Zarówno kwiaty jak i owoce mają pozytywny wpływ na układ trawienny i moczowy. Regulują trawienie, łagodzą wzdęcia i zgagę. Stosowane są przy problemach z nerkami czy obrzękach. Wzmacniają błony śluzowe dróg oddechowych,  a także sprawiają, że naczynia krwionośne są szczelniejsze co sprzyja mniejszemu rozprzestrzenianiu się szkodliwych drobnoustrojów.

Sok z czarnego bzu – zastosowanie

Czarny bez ma szerokie zastosowanie zarówno w kosmetyce jak i naszej apteczce. Herbatki z kwiatów oraz owoców wskazane są przy leczeniu wszelkich chorób układu moczowego, a także w czasie trwania kuracji oczyszczającej. W wielu sklepach zielarskich znajdziemy produkty na bazie czarnego bzu m.in. różnego rodzaju mieszanki, które działają przeciwkaszlowo i wykrztuśnie na kaszel suchy, preparaty na zaparcia, na łuszczycę czy stosowane przy przeziębieniach.

Wysoka zawartość witaminy C odpowiadającej za mocną tkankę łączną oraz pomagająca w zwiększonej produkcji włókien kolagenowych, jest zalecana wszystkim walczącym z cellulitem. Dlatego też ważne jest picie soku z czarnego bzu oraz regularne masowanie ciała olejkiem również wytworzonym z jego o owoców.

Właściwości przeciwzapalne czarnego bzu wykorzystywane są do płukania jamy ustnej i gardła przy przeziębieniu oraz do okładów na powieki przy zapaleniu spojówek. Osoby walczące z trądzikiem mogą przemywać zmiany trądzikowe czy zapalne wodnym wyciągiem z kwiatów.

Sok z czarnego bzu – przeciwwskazania

W znacznej większości informacji dostępnych w sieci czy literaturze znajdziemy, iż sok z czarnego bzu nie ma przeciwwskazań i mogą stosować go wszyscy powyżej 2 roku życia, ale jak wszystko należy używać z umiarem. Okazuje się, że we wszystkich częściach tej rośliny znajdziemy sambunigrynę i sambucynę, które dla nas w dużej ilości są trujące. Wystarczy jednak owoce czy kwiaty poddać wyższej temperaturze. W trakcie gotowania czy smażenia bez przykrycia w całości dochodzi do zniszczenia składników trujących. Dlatego nie należy jeść niedojrzałych owoców prosto z drzewa, ponieważ w ten sposób najczęściej dochodzi do zatrucia.

Sok z czarnego bzu można zrobić samemu. Owoce czarnego bzu wrzucamy do garnka i stawiamy na palniku. Podgrzewamy do czasu, kiedy owoce nie puszczą soku. Następnie rozgniatamy owoce na miazgę i przeciskamy do następnego garnka przez gazę. Mieszamy go z miodem w proporcjach 1 część miodu na 10 części soku. Czekamy aż się zagotuje i przelewamy do ciemnych butelek. Zaleca się picie 2–3 razy dziennie po szklance rozcieńczonego soku (50 g soku uzupełniajmy gorącą wodą) przy przeziębieniu, zaburzeniach trawienia, nerwobólach.

Sok z czarnego bzu był niegdyś stosowany na 99% dolegliwości. Do dzisiaj wiele osób stosuje go przede wszystkim w walce z infekcjami. Cena za butelkę soku może odstraszać, lecz zważając na niewielkie dawkowanie w ciągu doby jest to zdrowy wydatek, na który możemy sobie spokojnie pozwolić.