logo_bonavita_pl
Menu Close
  • Diety od A do Z

    Diety odchudzające

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta śródziemnomorska
    • Dieta ketogeniczna
    • Dieta DASH
    • Dieta Atkinsa
    • Dieta oczyszczająca
    • Dieta low carb
    Wszystkie

    Diety lecznicze

    • Dieta bezglutenowa
    • Dieta dla cukrzyka
    • Diety na chory żołądek
    • Diety nerkowe
    • Diety na chorą wątrobę
    • Diety w chorobach jelit
    Wszystkie

    Diety spersonalizowane

    • Dieta wegańska
    • Dieta wegetariańska
    • Dieta dla sportowca
    • Dieta dla seniora
    • Dieta dla dzieci
    • Dieta w ciąży
    Wszystkie

    Sposoby na odchudzanie

    • Skuteczne odchudzanie
    • Psychodietetyka
    • Produkty wspomagające odchudzanie
    • Przepisy dietetyczne
    • Błędy w odchudzaniu
    • Suplementy na odchudzanie
    Wszystkie
  • Odżywianie

    Produkty spożywcze

    • Owoce
    • Warzywa
    • Produkty zbożowe
    • Oleje i tłuszcze
    • Mięso
    • Ryby i owoce morza
    • Nabiał
    Wszystkie

    Witaminy i suplementy

    • Suplementy diety
    • Suplementy dla sportowców
    • Suplementy na odchudzanie
    • Witaminy i minerały
    • Antyoksydanty
    • Probiotyki
    • Składniki odżywcze
    Wszystkie

    Porady żywieniowe

    • Zdrowa dieta
    • Skuteczne odchudzanie
    • Zdrowe przekąski
    • Superfoods
    • Przygotowywanie żywności
    • Przechowywanie żywności
    Wszystkie
  • Zdrowie

    Zdrowie

    • Zaburzenia odżywiania
    • Odporność i infekcje
    • Układ pokarmowy i trawienie
    • Nerki i układ moczowy
    • Układ nerwowy i mózg
    • Układ hormonalny
    • Serce i układ krążenia
    • Kości, stawy i mięśnie
    • Układ oddechowy
    • Choroby oczu
    • Zdrowie mężczyzny
    • Zdrowie dzieci
    Wszystkie

    Układ hormonalny

    • Tarczyca
    • Cukrzyca

    Układ trawienny

    • Refluks
    • Helicobacter pylori
    • Nietolerancja pokarmowa
    • Zespół jelita drażliwego
    • Zaparcia
    • Wątroba
    • Celiakia
    • Choroba Leśniowskiego-Crohna

    Medycyna naturalna

    • Zioła na odchudzanie
    • Zioła na odporność
    • Zioła na układ pokarmowy
    • Zioła na wątrobę
    • Zioła na serce i układ krążenia
    • Zioła na stres i sen
    • Zioła na kaszel i przeziębienie
    • Zioła na skórę, włosy i paznokcie

    Zdrowie kobiety

    • Ciąża i poród
    • Karmienie piersią
    • Dieta w ciąży
    • Cukrzyca ciążowa

    Uroda

    • Skóra
    • Trądzik
    • Wlosy
  • Psychologia

    Psychologia

    • Rozwój osobisty
    • Motywacja
    • Uzależnienia
    • Zdrowie psychiczne
    • Psychodietetyka
    Wszystkie

    Zdrowie Psychiczne

    • Depresja
    • Zaburzenia psychiczne
    • Stres

    Psychodietetyka

    • Zaburzenia odżywiania
    • Anoreksja
    • Bulimia
  • Sport

    Budowa mieści i trening

    • Trening
    • Mięśnie
    • Płaski brzuch
    • Tkanka tłuszczowa

    Odżywania

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta dla sportowców
    • Suplementy dla sportowców
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żywności
    • Witaminy

    Produkty spożywcze

    (składniki odżywcze)

    • Drób
    • Nabiał
    • Produkty zbożowe
    • Ryby
    • Słodycze i przekąski
    • Warzywa, owoce, grzyby
    Wszystkie

    Witaminy

    • Witamina A
    • Witamina B12
    • Witamina B6
    • Witamina C
    • Witamina D
    • Witamina E
    • Witamina H
    • Witamina K
    Wszystkie

    Dodatki do żywności

    • E1xx (Barwniki)
    • E3xx (Przeciwutleniacze, Regulatory Kwasowości)
    • E6xx (Wzmacniacze Smaku)
    • E1xxx (Stabilizatory, Konserwanty, Zagęstniki I Inne)
    • E4xx (Emulgatory I Środki Zagęszczające)
    • E9xx (Środki Słodzące, Nabłyszczające I Inne)
    • E2xx (Konserwanty)
    • E5xx (Środki Pomocnicze)
    Wszystkie
  • Przepisy
  • Diety od A do Z

    Diety odchudzające

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta śródziemnomorska
    • Dieta ketogeniczna
    • Dieta DASH
    • Dieta Atkinsa
    • Dieta oczyszczająca
    • Dieta low carb
    Wszystkie

    Diety lecznicze

    • Dieta bezglutenowa
    • Dieta dla cukrzyka
    • Diety na chory żołądek
    • Diety nerkowe
    • Diety na chorą wątrobę
    • Diety w chorobach jelit
    Wszystkie

    Diety spersonalizowane

    • Dieta wegańska
    • Dieta wegetariańska
    • Dieta dla sportowca
    • Dieta dla seniora
    • Dieta dla dzieci
    • Dieta w ciąży
    Wszystkie

    Sposoby na odchudzanie

    • Skuteczne odchudzanie
    • Psychodietetyka
    • Produkty wspomagające odchudzanie
    • Przepisy dietetyczne
    • Błędy w odchudzaniu
    • Suplementy na odchudzanie
    Wszystkie
  • Odżywianie

    Produkty spożywcze

    • Owoce
    • Warzywa
    • Produkty zbożowe
    • Oleje i tłuszcze
    • Mięso
    • Ryby i owoce morza
    • Nabiał
    Wszystkie

    Witaminy i suplementy

    • Suplementy diety
    • Suplementy dla sportowców
    • Suplementy na odchudzanie
    • Witaminy i minerały
    • Antyoksydanty
    • Probiotyki
    • Składniki odżywcze
    Wszystkie

    Porady żywieniowe

    • Zdrowa dieta
    • Skuteczne odchudzanie
    • Zdrowe przekąski
    • Superfoods
    • Przygotowywanie żywności
    • Przechowywanie żywności
    Wszystkie
  • Zdrowie

    Zdrowie

    • Zaburzenia odżywiania
    • Odporność i infekcje
    • Układ pokarmowy i trawienie
    • Nerki i układ moczowy
    • Układ nerwowy i mózg
    • Układ hormonalny
    • Serce i układ krążenia
    • Kości, stawy i mięśnie
    • Układ oddechowy
    • Choroby oczu
    • Zdrowie mężczyzny
    • Zdrowie dzieci
    Wszystkie

    Układ hormonalny

    • Tarczyca
    • Cukrzyca

    Układ trawienny

    • Refluks
    • Helicobacter pylori
    • Nietolerancja pokarmowa
    • Zespół jelita drażliwego
    • Zaparcia
    • Wątroba
    • Celiakia
    • Choroba Leśniowskiego-Crohna

    Medycyna naturalna

    • Zioła na odchudzanie
    • Zioła na odporność
    • Zioła na układ pokarmowy
    • Zioła na wątrobę
    • Zioła na serce i układ krążenia
    • Zioła na stres i sen
    • Zioła na kaszel i przeziębienie
    • Zioła na skórę, włosy i paznokcie

    Zdrowie kobiety

    • Ciąża i poród
    • Karmienie piersią
    • Dieta w ciąży
    • Cukrzyca ciążowa

    Uroda

    • Skóra
    • Trądzik
    • Wlosy
  • Psychologia

    Psychologia

    • Rozwój osobisty
    • Motywacja
    • Uzależnienia
    • Zdrowie psychiczne
    • Psychodietetyka
    Wszystkie

    Zdrowie Psychiczne

    • Depresja
    • Zaburzenia psychiczne
    • Stres

    Psychodietetyka

    • Zaburzenia odżywiania
    • Anoreksja
    • Bulimia
  • Sport

    Budowa mieści i trening

    • Trening
    • Mięśnie
    • Płaski brzuch
    • Tkanka tłuszczowa

    Odżywania

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta dla sportowców
    • Suplementy dla sportowców
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żywności
    • Witaminy

    Produkty spożywcze

    (składniki odżywcze)

    • Drób
    • Nabiał
    • Produkty zbożowe
    • Ryby
    • Słodycze i przekąski
    • Warzywa, owoce, grzyby
    Wszystkie

    Witaminy

    • Witamina A
    • Witamina B12
    • Witamina B6
    • Witamina C
    • Witamina D
    • Witamina E
    • Witamina H
    • Witamina K
    Wszystkie

    Dodatki do żywności

    • E1xx (Barwniki)
    • E3xx (Przeciwutleniacze, Regulatory Kwasowości)
    • E6xx (Wzmacniacze Smaku)
    • E1xxx (Stabilizatory, Konserwanty, Zagęstniki I Inne)
    • E4xx (Emulgatory I Środki Zagęszczające)
    • E9xx (Środki Słodzące, Nabłyszczające I Inne)
    • E2xx (Konserwanty)
    • E5xx (Środki Pomocnicze)
    Wszystkie
  • Przepisy
Facebook
  • Diety od A do Z

    Diety odchudzające

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta śródziemnomorska
    • Dieta ketogeniczna
    • Dieta DASH
    • Dieta Atkinsa
    • Dieta oczyszczająca
    • Dieta low carb
    Wszystkie

    Diety lecznicze

    • Dieta bezglutenowa
    • Dieta dla cukrzyka
    • Diety na chory żołądek
    • Diety nerkowe
    • Diety na chorą wątrobę
    • Diety w chorobach jelit
    Wszystkie

    Diety spersonalizowane

    • Dieta wegańska
    • Dieta wegetariańska
    • Dieta dla sportowca
    • Dieta dla seniora
    • Dieta dla dzieci
    • Dieta w ciąży
    Wszystkie

    Sposoby na odchudzanie

    • Skuteczne odchudzanie
    • Psychodietetyka
    • Produkty wspomagające odchudzanie
    • Przepisy dietetyczne
    • Błędy w odchudzaniu
    • Suplementy na odchudzanie
    Wszystkie
  • Odżywianie

    Produkty spożywcze

    • Owoce
    • Warzywa
    • Produkty zbożowe
    • Oleje i tłuszcze
    • Mięso
    • Ryby i owoce morza
    • Nabiał
    Wszystkie

    Witaminy i suplementy

    • Suplementy diety
    • Suplementy dla sportowców
    • Suplementy na odchudzanie
    • Witaminy i minerały
    • Antyoksydanty
    • Probiotyki
    • Składniki odżywcze
    Wszystkie

    Porady żywieniowe

    • Zdrowa dieta
    • Skuteczne odchudzanie
    • Zdrowe przekąski
    • Superfoods
    • Przygotowywanie żywności
    • Przechowywanie żywności
    Wszystkie
  • Zdrowie

    Zdrowie

    • Zaburzenia odżywiania
    • Odporność i infekcje
    • Układ pokarmowy i trawienie
    • Nerki i układ moczowy
    • Układ nerwowy i mózg
    • Układ hormonalny
    • Serce i układ krążenia
    • Kości, stawy i mięśnie
    • Układ oddechowy
    • Choroby oczu
    • Zdrowie mężczyzny
    • Zdrowie dzieci
    Wszystkie

    Układ hormonalny

    • Tarczyca
    • Cukrzyca

    Układ trawienny

    • Refluks
    • Helicobacter pylori
    • Nietolerancja pokarmowa
    • Zespół jelita drażliwego
    • Zaparcia
    • Wątroba
    • Celiakia
    • Choroba Leśniowskiego-Crohna

    Medycyna naturalna

    • Zioła na odchudzanie
    • Zioła na odporność
    • Zioła na układ pokarmowy
    • Zioła na wątrobę
    • Zioła na serce i układ krążenia
    • Zioła na stres i sen
    • Zioła na kaszel i przeziębienie
    • Zioła na skórę, włosy i paznokcie

    Zdrowie kobiety

    • Ciąża i poród
    • Karmienie piersią
    • Dieta w ciąży
    • Cukrzyca ciążowa

    Uroda

    • Skóra
    • Trądzik
    • Wlosy
  • Psychologia

    Psychologia

    • Rozwój osobisty
    • Motywacja
    • Uzależnienia
    • Zdrowie psychiczne
    • Psychodietetyka
    Wszystkie

    Zdrowie Psychiczne

    • Depresja
    • Zaburzenia psychiczne
    • Stres

    Psychodietetyka

    • Zaburzenia odżywiania
    • Anoreksja
    • Bulimia
  • Sport

    Budowa mieści i trening

    • Trening
    • Mięśnie
    • Płaski brzuch
    • Tkanka tłuszczowa

    Odżywania

    • Dieta redukcyjna
    • Dieta dla sportowców
    • Suplementy dla sportowców
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żywności
    • Witaminy

    Produkty spożywcze

    (składniki odżywcze)

    • Drób
    • Nabiał
    • Produkty zbożowe
    • Ryby
    • Słodycze i przekąski
    • Warzywa, owoce, grzyby
    Wszystkie

    Witaminy

    • Witamina A
    • Witamina B12
    • Witamina B6
    • Witamina C
    • Witamina D
    • Witamina E
    • Witamina H
    • Witamina K
    Wszystkie

    Dodatki do żywności

    • E1xx (Barwniki)
    • E3xx (Przeciwutleniacze, Regulatory Kwasowości)
    • E6xx (Wzmacniacze Smaku)
    • E1xxx (Stabilizatory, Konserwanty, Zagęstniki I Inne)
    • E4xx (Emulgatory I Środki Zagęszczające)
    • E9xx (Środki Słodzące, Nabłyszczające I Inne)
    • E2xx (Konserwanty)
    • E5xx (Środki Pomocnicze)
    Wszystkie
  • Przepisy
logo_bonavita_pl
Facebook
  1. Home
  2. Artykuły
  3. Jaskra – rodzaje, przyczyny, leczenie i zapobieganie

Jaskra – rodzaje, przyczyny, leczenie i zapobieganie

🕣 3 min czytania

Aktualizacja: 23 lutego, 2024

Jaskra to termin swoją definicją obejmujący nie jedno, a grupę schorzeń, które łączy wspólna cecha – postępujące uszkodzenie nerwu wzrokowego, powodujące ograniczenie pola widzenia, a w końcowej fazie ślepotę. Wzrok to stawiany ponad wszystkie inne zmysł, którego utrata powoduje znaczne kalectwo, dlatego dbałość o niego jest koniecznym warunkiem zachowania sprawności. Poniżej o tym jak ważne są badania profilaktyczne i co stanowi największą pułapkę w przypadku jaskry.

SPIS TREŚCI

Toggle
  • Jaskra – rodzaje
  • Jaskra – przyczyny
  • Jaskra – leczenie
  • Jaskra – zapobieganie

Jaskra – rodzaje

Możemy wyróżnić dwa główne podtypy jaskry – jaskra otwartego lub zamykającego się kąta przesączania. W zależności od postaci, można mówić o różnych objawach. Kiedy mamy do czynienia z ostrym atakiem jaskry (zamkniętego kąta) symptomy są zauważalne – silny ból oka, głowy w okolicy czoła i skroni, czasem nudności, rogówka ulega zmętnieniu, gałka oczna staje się przekrwiona. W sytuacji wystąpienia wyżej wymienionych objawów niezwłocznie należy skontaktować się z lekarzem. Taki typ jaskry stanowi jednak niewielki odsetek wśród tych występujących wśród mieszkańców Europy. Najczęściej, bo w około 90%, występuje jaskra otwartego kąta niedająca wyraźnych objawów, a doprowadzająca stopniowo do nieodwracanego uszkodzenia nerwu wzrokowego. Stąd zaleca się osobom po 40 roku życia oraz wszystkim dotkniętym krótkowzrocznością wykonywanie profilaktycznych badań, zwłaszcza, jeśli z chorobą borykali się członkowie rodziny.

Jaskra – przyczyny

Oko nieustannie produkuje ciecz wodnistą, której głównym celem jest odżywienie rogówki i soczewki, a także pozbycie się zbędnych produktów przemiany materii. Dostaje się do komory przedniej oka skąd jest odprowadzana do żyły poprzez kąt rogówkowo-tęczówkowy, czyli kąt przesączania. U podłoża jaskry leży ograniczenie lub zupełne zamknięcie przepływu cieczy wodnistej przez kąt przesączania (ciecz nie znajduje wystarczającego ujścia). Taka sytuacja prowadzi do wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego do wartości przekraczających normę, a w konsekwencji do uszkodzenia nerwu wzrokowego. W jaskrze z otwartym kątem rogówkowo-tęczkówkowym zmiany następują powoli, co nie daje objawów. Choć przyczyny choroby nie zostały dotąd poznane, można wymienić kilka czynników zwiększających ryzyko jej wystąpienia:

  • cukrzyca,
  • predyspozycje genetyczne,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • występowanie migreny,
  • podeszły wiek,
  • krótkowzroczność.

Bez względu na ich obecność wskazane jest regularne profilaktyczne badanie okulistyczne. Niestety wizyta u specjalisty wymaga skierowania od lekarza POZ. Warto skonsultować się ze swoim lekarzem rodzinnym i wyrazić chęć wykonania takiego badania. Wczesne rozpoczęcie leczenia przy wykrytej w porę jaskrze może zapobiec utracie wzroku.

Jaskra – leczenie

Jaskra to choroba przewlekła, w swoim naturalnym przebiegu postępująca. Leczenie ma na celu zapobieżenie utracie wzroku poprzez obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, co zahamuje dalsze uszkadzanie nerwu wzrokowego. Konieczne jest rozpoczęcie terapii już w momencie rozpoznania i stwierdzenia zmian anatomicznych. Najczęściej stosuje się leczenie farmakologiczne, miejscowo w postaci kropli beta-blokery. O tym jak istotna jest prawidłowa aplikacja świadczy chociażby fakt, że najczęściej brak efektów leczenia wynika z błędów pacjenta podczas zakraplania. Jeżeli podany sposób nie przyniesie oczekiwanego efektu, bądź istnieją przeciwwskazania do stosowania leków wykonuje się zabiegi laserowe (tylko przy niewielkich uszkodzeniach) lub chirurgiczne (przy szybko postępujących i znacznych zmianach). Choć dieta nie ma w tym przypadku właściwości hamujących postępu choroby, może w pewnym stopniu zapobiec jej wystąpieniu.

Jaskra – zapobieganie

Jaskra może być powikłaniem niewyrównanej cukrzycy lub nieleczonego nadciśnienia tętniczego. Jak wiadomo w obu tych schorzeniach znaczną rolę odgrywa właściwe żywienie. W jednym jak i drugim przypadku dieta powinna być zgodna z zaleceniami właściwego odżywiania. Dbałość o prawidłowy poziom glukozy we krwi wymaga ograniczenia konsumpcji cukrów prostych w postaci słodyczy, wyrobów cukierniczych, wysokoprzetworzonych produktów. Kontrola glikemii to podstawa zapobiegania powikłaniom, z których jedno stanowi neuropatia – uszkodzenie nerwów. Z kolei nadmierna podaż sodu stanowi prawdopodobnie czynnik ryzyka wystąpienia choroby nadciśnieniowej. Dosalanie gotowych potraw nie jest zatem wskazane. Sól lepiej zastąpić przyprawami – papryką czy ziołami. Bądźmy czujni i weryfikujmy informacje na etykietach – unikajmy tych o wysokiej zawartości sodu i zawierających glutaminian sodu, któremu przypisano symbol E621. Ponad przetwory marynowane, konserwowe, wędzone stawiajmy świeże ryby, mięso, warzywa, zamiast słodyczy – zdrowe przekąski – orzechy, nasiona, owoce (ze względu na obecność fruktozy, lepiej aby nie przekraczać jednej porcji owoców dziennie). Zasady właściwego odżywiania nie są trudne. Co prawda współcześnie przyzwyczajamy nasze organizmy do smaków słodkiego i słonego, ale własne preferencje, nie bez wysiłku, lecz z powodzeniem można zmienić w zaledwie kilka tygodni.

W zapobieganiu jaskry z pewnością pomogą regularne badania profilaktyczne. Im wcześniej wykryjemy zmiany zachodzące obrębie oka, prowadzące do jaskry, tym szybciej możemy powrócić do pełni zdrowia i zapobiec dalszej degradacji nerwów. Jeśli jesteśmy zdrowi badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego i dna oka, możemy wykonywać co 2–3 lata. Jeśli jednak należymy do grupy ryzyka badanie takie należy wykonywać co roku.

Lepiej zapobiegać niż leczyć – jaskra może dotknąć każdego. Warto starać się jej zapobiec, w szczególności, kiedy świadomi jesteśmy obciążających nas czynników ryzyka. Choroby cywilizacyjne wynikające w dużej mierze z niewłaściwego żywienia mogą przyczynić się pośrednio do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Kolejny dowód potwierdzający jak istotnym elementem życia jest żywienie. Nieocenionym dobrodziejstwem są współczesne możliwości farmakologii i chirurgii, które w przypadku jaskry pozwalają ustrzec przed ślepotą. Koniecznym warunkiem jest jednak wczesne wykrycie, które zapewniają regularne badania okulistyczne. Układ wzrokowy jest najdoskonalszym łącznikiem człowieka z Wszechświatem (M.H. Niżanowska).

Literatura:

  • Jarosz Mirosław; Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja; Instytut Żywności i Żywienia 2012
  • Niżanowska M. H.; Podstawy okulistyki; Wrocław 2000; wyd. 2

 

Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Oceń artykuł
Autor artykułu:
Paulina Hetwer
Paulina Hetwer , Dyplomowany dietetyk kliniczny. Wierzy, że odpowiednie żywienie jest kluczem do zdrowego i długiego życia.
Udostępnij na FB
Wyślij na e-mail
Dodaj do ulubionych

Jaskra – objawy, przyczyny, leczenie…

Przez wiele lat przebiega praktycznie bezobjawowo, choć stale i w sposób postępujący niszczy nerw wzrokowy, prowadząc do nieodwracalnej ślepoty. Mowa o jaskrze – jednej z najczęstszych na świecie przyczyn utraty… Czytaj dalej...
choroby oczu

Luteina i zeaksantyna – źródła…

Oczy są niezwykle delikatnym narządem, szczególnie narażonym na różnego rodzaju zmiany chorobowe. Luteina i zeaksantyna to związki zawarte z warzywach i owocach, które wykazują działanie ochronne na narząd wzroku. Czytaj dalej...
choroby oczu

Zobacz więcej, patrz szerzej –…

Warto wiedzieć, jakie witaminy i substancje odpowiadają za prawidłową pracę naszych oczu i wprowadzić je do codziennej diety, aby móc w pełni korzystać z tego, jakże ważnego, zmysłu. Czytaj dalej...

Inne artykuły z tej kategorii

Chałwa i bita śmietana – słodki hit na dziecięce przyjęcie
Wars kontra domowy prowiant – co wybrać na podróż koleją?
kawa rzemieślnicza
Palarnia kawy rzemieślniczej – klucz do idealnej filiżanki
Jak zrobić domową pizzę jak z włoskiej restauracji?
Dieta Low FODMAP IBS i SIBO
Dieta Low FODMAP pod lupą. Co trzeba o niej wiedzieć?
Dieta niemowlaka – co warto dodać, by wspierać jego rozwój i odporność?
Zrównoważone odżywianie w praktyce – co powinno znaleźć się na talerzu? (Artykuł sponsorowany)
Catering dietetyczny w Łodzi – dlaczego warto spróbować?
Czy naprawdę ich potrzebujesz? Fakty i mity o suplementach
Uzależnienia behawioralne – jak rozpoznać problem i gdzie szukać wsparcia?

Popularne tematy

owoce warzywa Zdrowie dzieci trening
Formularz kontaktowy


    Czy wiesz, że..

    7 faktów, które powinieneś wiedzieć o Matchy
    żywność ekologiczna wady i zalety
    Ekologiczna żywność i kosmetyki. Wady i zalety produktów ekologicznych
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa na włosy
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa – naturalna pielęgnacja włosów
    Sok z brzozy – naturalna aspiryna i izotonik!
    Szybka kawa z saszetki – sprawdź co pijesz!
    Inspiracje współczesnej dietetyki żywieniem człowieka pierwotnego
    Zespół Menkesa – objawy, przyczyny, leczenie i dieta

    Artykuły >Zdrowie

    choroby oczu
    luteina działanie źródła

    Luteina – działanie, źródła. Luteina na oczy

    rumianek na włosy trądzik gardło włosy

    Rumianek na oczy, włosy, gardło, trądzik. Działanie rumianku pospolitego

    czarna porzeczka olej liście z czarnej porzeczki
    1
    owoce jagodowe

    Czarna porzeczka – właściwości lecznicze. Liście i olej z czarnej porzeczki

    szpinak a ochrona wzroku

    Szpinak i jego rola w ochronie wzroku

    Dieta dla oczu – witaminy, antyoksydanty oraz składniki mineralne

    1

    Domowe sposoby leczenia jaskry – poznaj zalety medycyny naturalnej