Herbata z lipy – właściwości, skutki uboczne. Herbata z lipy w ciąży, dla dziecka

Aktualizacja: 6 maja, 2024

Z jej dobrodziejstw korzystano już w starożytności, polecana jest również dzisiaj. Wykazuje działanie napotne, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne. Korzystnie wpływa na pracę układu pokarmowego. Zawarty w niej olejek eteryczny uspokaja i relaksuje. Zdecydowanie warto poznać bliżej herbatę z lipy i przekonać się jakie ma właściwości.

Lipa – szlachetne drzewo o złocistych kwiatach, natchnienie dla poetów,artystów, surowiec dla farmaceutów i zielarzy. Od wieków stanowiła cenne źródło substancji leczniczych. Współcześnie jej działanie jest poparte literaturą naukową i badaniami. Nie bez powodu odznacza się opinią najcenniejszej rośliny pszczelarskiej. Jej lecznicze działanie wykorzystuje się w wielu schorzeniach, m.in. układu oddechowego czy pokarmowego. Dzięki zawartym związkom wykazuje działanie napotne i przeciwzapalne. Dodatkowo przez specjalistów nazywana jest „panaceum zmęczenia nerwowego”. Jej wielokierunkowe działanie powoduje, że warto zaopatrzyć się w nią w domowej apteczce.

Lipa

W dawnych czasach zwana drzewem miłości, bo to właśnie pod jej rozłożystą koroną zawierano małżeństwa. Wierzono również, że drzemka pod lipą spowoduje prorocze sny. Dzisiaj wiemy, że zawarty w niej olejek eteryczny może wykazywać działanie uspokajające, co z pewnością wpłynie na jakość snu. Kwiaty dostarczają cennego surowca zielarskiego, natomiast dla pszczół lipa jest źródłem nektaru[1,2].

Lipa należy do rodziny lipowatych (Tiliaceae). Na świecie występuje ponad 40 jej gatunków. W Polsce pospolicie występują dwa z nich, tj. lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill) oraz lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos Scop). Zgodnie z wytycznymi Farmakopei Polskiej surowcem leczniczym są kwiatostany (Inflorescentia Tiliae) obu gatunków, a także liście (Folium Tiliae)[3,4].

Jest częstym składnikiem wielu ziołowych mieszanek dostępnych w sprzedaży, m.in. regulujących trawienie, uspokajających oraz ziołowych kąpieli wzmacniających. Kwiat lipy można stosować w postaci herbaty, naparu czy też odwaru[4].

Herbata z lipy

Herbaty z kwiatostanu lipy są powszechnie dostępne w sklepach zielarskich oraz aptekach. Oczywiście istnieje też możliwość przygotowania naparu z własnego zbioru kwiatostanów lipy. Jednak należy pamiętać, by wybierać tereny do zbioru z dala od ruchliwych dróg lub pól uprawnych (ze względu na możliwość występowania środków ochrony roślin). Należy mieć na uwadze, by wybierać zdrowe okazy, w dobrej kondycji, nie posiadające uszkodzeń, a także zadbać o odpowiednie warunki do suszenia surowca[5,6,7].

Herbatę, czyli napar wykonuje się z 1–2 łyżek suszonego kwiatu, który należy zalać szklanką wrzącej wody i odstawić pod przykryciem na ok. 15 min. Ze względu na to, że składniki znajdujące się w surowcu mogą wchodzić w interakcje z żywnością i uniemożliwiać wchłanianie niektórych elementów, warto spożywać herbatę w odpowiednich odstępach od posiłków. W formie naparu należy spożywać w dwóch podzielonych dawkach.

Walory odżywcze oraz smakowe herbaty z lipy można wzbogacić dodatkiem soku malinowego, miodu oraz soku z cytryny, z którymi herbata doskonale się komponuje[5,6].

Właściwości herbaty z lipy

Napar z lipy jest szczególnie polecany w przeziębieniach, zapaleniu gardła, oskrzeli, płuc, anginie. Ze względu na działanie napotne (obecność rutyny, hyperozydu, kwasu fenolowego), zmniejsza temperaturę ciała[8,9,10].

Warto również wspomnieć, że herbata z lipy wykazuje działanie przeciwzapalne, m.in. dzięki zawartym w niej flawonoidom (pochodne kwercetyny, kemferolu, akacetyny) czy tilirozydowi. Z powodzeniem więc można stosować ją jako herbatę regenerującą po długotrwałym wysiłku[11,4]. Dla porównania warto przeczytać artykuł o dyptamie jesionolistnym!

Ważnym składnikiem kwiatostanu są również śluzy, które odpowiadają za działanie osłaniające błony śluzowej dróg oddechowych. Łagodzą kaszel i koją ból gardła. Dodatkowo śluzy roślinne stanowią dobrą warstwę ochronną dla błon śluzowych przed trawiącym je sokiem żołądkowym, dlatego też napar stanowi odpowiednie wsparcie przy chorobie wrzodowej. Co więcej zmniejszają tarcie w jelitach, dzięki czemu ułatwiają przesuwanie pokarmów i przeciwdziałają zaparciom[8,9,13].

Inne związki czynne, o których warto pamiętać to garbniki, kwasy organiczne, sole mineralne, witaminy (kwas askorbinowy, niacyna), triterpeny, fitosterol czy karoten[4,5].

Za przyjemny zapach kwiatostanu jest odpowiedzialny farnezol wchodzący w skład olejku eterycznego lipy. Jednak nie na tym kończą się jego właściwości. To właśnie on jest odpowiedzialny za działanie uspokajające. Ze względu na łagodne działanie, herbata z lipy jest polecana jako środek uspokajający dla dzieci i osób starszych, a także jako panaceum przy bezsenności. Jak wskazują autorzy jest odpowiednia przy napięciu nerwowym i nadpobudliwośći[3,4,9].

W olejku eterycznym znajdują się również terpeny, które powodują działanie moczopędne, dlatego też herbatę z lipy można stosować przy skąpomoczu. Dzięki działaniu moczopędnemu również przyczyni się do usuwania szkodliwych produktów przemiany materii[1,4,6].

Po herbatę z lipy warto również sięgnąć ze względu na działania regulujące trawienie i ułatwiające przyswajanie pokarmu. Zmniejsza napięcie mięśni gładkich, pobudza wydzielania soku żołądkowego i zwiększa przepływ żółci w kierunku dwunastnicy[4,5,1].

Herbata lipowa – skutki uboczne

Należy mieć na uwadze, że zioła nie są środkiem leczniczym na wszystkie schorzenia, w ostrych stanach istnieje potrzeba przyjmowania leków syntetycznych i niejednokrotnie zioła mają działanie uzupełniające[3,13].

Problemem mogą okazać się zanieczyszczenia mikrobiologiczne surowców, dlatego ważne jest, by herbatę lipową kupować z pewnego źródła, najlepiej w aptece. Przy przygotowaniu własnego naparu, należy pamiętać o przestrzeganiu wszystkich zasad[10,13].

Badania naukowe nie potwierdziły szkodliwości picia jednego rodzaju ziół (m.in. lipy) dostępnych w sprzedaży w formie herbat. Przeciwwskazaniem do picia naparu z lipy jest uczulenie/nadwrażliwość na kwiat lipy. Wykazano, że większa ilość kwiatów lipy, przekraczająca dawkę leczniczą, może wpływać niekorzystnie na pracę serca[4,6,13].

Należy również zachować ostrożność i pamiętać o odpowiedniej ilości wypijanych płynów w ciągu dnia, ponieważ działanie napotne oraz moczopędne lipy może prowadzić do odwodnienia[10,13].

Herbata z lipy w ciąży, dla dziecka

Ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa spożywania naparu z lipy nie zaleca się stosowania go u dzieci do 12. roku życia oraz kobietom w ciąży i w okresie laktacji. Zasadne wydaje się unikanie herbaty z lipy w czasie ciąży ze względu na działanie napotne, które powoduje szybkie ukrwienie skóry i jednoczesne odpłynięcie krwi z łożyska, co w konsekwencji może prowadzić do niedotlenienia płodu. Do tej pory nie przedstawiono danych na temat działań niepożądanych, również nie poznano interakcji z innymi składnikami[3,13].

Wyciąg z lipy z pewnością zasługuje na uwagę. Wypijany profilaktycznie, dzięki działaniu immunostymulującemu pomaga zapobiegać przeziębieniu czy grypie. Łagodzi bóle gardła, pomaga na chrypkę. Dzięki zawartym flawonoidom wykazuje działanie przeciwzapalne. Wpływa korzystnie na układ trawienny i na odpowiednią przemianę materii w organizmie. Herbata z lipy jest bezpieczna w stosowaniu, jeśli zachowana jest odpowiednia dawka. Z powodzeniem wyciąg z lipy można stosować jako leczenie uzupełniające przy różnego rodzaju schorzeniach. Złożony skład, w który wchodzą aktywne związki nie zostaje obojętny dla odpowiedniego efektu terapeutycznego.